Σχέσεις συνύπαρξης

Οι σχέσεις ελληνικού και τουρκικού στοιχείου κατά τον αιώνα που προηγήθηκε του ξεριζωμού είναι το αντικείμενο της έρευνας του Νικόλα Ντουμάνη στο βιβλίο Πριν από την Καταστροφή (εκδ. Παπαδόπουλος). Ο ιστορικός του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας μελετά τις 5.000 προσφυγικές αφηγήσεις που έχουν κατατεθεί στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών ως τεκμήρια της λειτουργίας μιας πολυεθνικής αυτοκρατορικής κοινωνίας: η ομαλότητα την οποία περιγράφουν δεν αποτελεί εξιδανικευμένη εικόνα λόγω της νοσταλγίας των «χαμένων πατρίδων», οφείλεται στη διακοινοτικότητα, στις μορφές συμβιβασμού, στις επαναδιαπραγματεύσεις των ορίων που διαμόρφωναν συνθήκες συνεργασίας μεταξύ των εθνοθρησκευτικών ομάδων. Ομως η παραδοχή «ζούσαμε καλά με τους Τούρκους» εκτός από την κανονικότητα καταγράφει, κατά τον Ντουμάνη, και το θεμέλιό της – τον διαχωρισμό των κοινοτήτων: «Ο σκοπός της αγάπης προς τον πλησίον ήταν να κρατάει τον πλησίον σε απόσταση». Διαφορές, διενέξεις, περιστασιακές εκρήξεις υπάρχουν, αλλά συνιστούν εξαιρέσεις. Οπωσδήποτε, οι σχέσεις καλής γειτονίας, οι ανταλλαγές επισκέψεων, η αλληλοβοήθεια, η λαϊκή θρησκευτικότητα υποδηλώνουν στις μαρτυρίες ένα στέρεο υπόβαθρο συγκατοίκησης πληθυσμών σε μεικτές πόλεις και χωριά για όλο το διάστημα της περιόδου από τις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ (1839) ως τους Βαλκανικούς Πολέμους. Η τομή του «Χουριέτ», της Επανάστασης των Νεότουρκων το 1908, η παρεμβατική τάση του κράτους (κυρίως η απαίτηση στράτευσης των χριστιανών), η έλευση των εκδιωγμένων Τουρκοκρητικών και των μουσουλμάνων προσφύγων από τη Μακεδονία μετά την ήττα του 1912-1913 αλλάζουν δραστικά τις ισορροπίες εισάγοντας στην εξίσωση ξένα φυσικά στοιχεία. Οι ακραίες συμπεριφορές ή, αργότερα, οι επιθέσεις, οι διωγμοί και οι σφαγές, είναι έργο στρατιωτών, παραστρατιωτικών μονάδων, συμμοριών εκτός κοινότητας. Αποφεύγοντας απλουστευτικές ερμηνείες, επιδιώκοντας μια εικόνα που να εκφεύγει αυτής του λόγου των ελίτ, το βιβλίο του Νικόλα Ντουμάνη περιγράφει και εξηγεί το πλαίσιο συνύπαρξης σε όλη την πολυπλοκότητά του: εσωτερικές πολιτισμικές διαφορές Ρωμιών και Τούρκων, δημογραφικές μεταβολές, ρευστές ταυτότητες, η διείσδυση εκσυγχρονιστικών επιρροών σε έναν κοινωνικό χώρο παραδοσιακών αξιών είναι λεπτομέρειες με μείζονα σημασία για την κατανόηση του κόσμου των ελληνορθοδόξων και των μουσουλμάνων της Ανατολίας πριν από την Καταστροφή.

Σχέσεις συνύπαρξης

Περιεχόμενο για συνδρομητές

Τελευταίες Ειδήσεις

Η Eurovision της μεγάλης φυγής: Γιατί αποχωρούν οι χώρες - τι αλλάζει στην ψηφοφορία

Τραγωδία στα Χανιά: Νεκρός γνωστός αθλητής μπάσκετ με αμαξίδιο σε τροχαίο στη Σούδα

Διακοπή κυκλοφορίας τρένων Λάρισα-Λειανοκλάδι από Hellenic Train λόγω κακοκαιρίας

Δένδιας: Χτίζουμε το πιο ισχυρό Ναυτικό στην ιστορία της Ελλάδας – Το μήνυμα για Belharra

Ο τρυφερά γενναιόδωρος

Αυθόρμητος και ειλικρινής

Μια πολύτροπη παρουσία και στην κριτική

Μανόλης Αναγνωστάκης: Ενας ποιητής της νεότητας που διαβάζεται και ξαναδιαβάζεται

Η Γη της ελιάς: Τι θα δούμε στα επόμενα επεισόδια - Κυριακή 7 με Πέμπτη 11/12

Ρεάλ Μαδρίτης-Μάντσεστερ Σίτι: Το κορυφαίο ευρωπαϊκό ντέρμπι ζωντανά στο MEGA

Καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου: Ανατροπή από τις Βρυξέλλες

250.000 για σίτιση σε μια άδεια Φοιτητική Εστία

ΕΦΕΤ: Ανακαλεί σοκολάτες kinder - Ο λόγος

Goodreads: Τα καλύτερα βιβλία του 2025, σύμφωνα με τα μέλη της πλατφόρμας - Η λίστα με τους νικητές

Δένδιας: Το μήνυμα για Αγίου Νικολάου και Ναυτικό – Τι είπε για Belharra

Σαλαμίνα: Οι τελευταίες κραυγές της 75χρονης πριν την δολοφονία - Νέο ηχητικό

Διακοπή κυκλοφορίας τρένων Λάρισα-Λειανοκλάδι από Hellenic Train λόγω κακοκαιρίας

Google Lens: Το νέο εργαλείο που ξετρυπώνει τις απάτες

Οι μπίζνες του Ντε Νίρο στην Καραϊβική - Το πολυτελές resort και ο σεφ Νοbu

Τι συμβαίνει στο 24ωρο ενός ελαφιού και μίας αγελάδας;

Αλκηστις Πρωτοψάλτη: «Αληθινός πλούτος δεν είναι να προσθέτεις, αλλά να μάθεις να αφαιρείς»

Νίκη Παπαθεοχάρη: «Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια»

Ειδήσεις

Γνώμες

Νέες Εποχές

ΒΗΜΑgazino

Έντυπη Έκδοση

English Version