Η Black Friday έχει πλέον εδραιωθεί και στην ελληνική αγορά, ως μια από τις πιο πολυσυζητημένες εκπτωτικές περιόδους του έτους. Ωστόσο, παρά τη μεγάλη προσμονή των καταναλωτών, τα εντυπωσιακά ποσοστά εκπτώσεων 70% και 80% που κυριαρχούν σε άλλες αγορές – όπως των ΗΠΑ – σπάνια εμφανίζονται στην Ελλάδα.
Οι λόγοι πίσω από αυτό το φαινόμενο συνδέονται τόσο με τις αλλαγές στη νομοθεσία όσο και με τις νέες συνθήκες λειτουργίας των επιχειρήσεων. Με την κατάργηση των ενδιάμεσων εκπτώσεων τον Μάιο και τον Νοέμβριο, με τον νόμο Γεωργιάδη το 2022, η αγορά πέρασε σε ένα σύστημα πλήρους απελευθέρωσης των προσφορών σε 12μηνη βάση. Αυτό σημαίνει ότι κάθε επιχείρηση μπορεί πλέον να πραγματοποιεί προσφορές οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου, ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητές της.
Η Black Friday, που ουσιαστικά αντικατέστησε τις παλιές ενδιάμεσες εκπτώσεις του Νοεμβρίου, έχει εξελιχθεί πλέον σε «Black Week» ή ακόμη και «Black Month», με τις επιχειρήσεις να επιδιώκουν να κρατήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον των καταναλωτών σε μια περίοδο όπου τα οικονομικά περιθώρια είναι περιορισμένα και η Ελλάδα βρίσκεται σε χαμηλή θέση σε επίπεδο αγοραστικής δύναμης στην Ε.Ε.
Ωστόσο, το γεγονός ότι οι προσφορές είναι διάσπαρτες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους επηρεάζει δραστικά και τα ποσοστά έκπτωσης που βλέπουμε μέσα στην Black Friday.
Γιατί δεν βλέπουμε εκπτώσεις 70%–80%
Σύμφωνα με τον Θεόδωρο Καπράλο, πρόεδρο εμπορικού συλλόγου Πειραιά που μίλησε στο Mega News, υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους δεν βλέπουμε μεγάλες εκπτώσεις κατά την περίοδο της Black Friday. Αρχικά, κυριαρχεί μια κατάσταση στην οποία συναντάμε συχνά «μια έκπτωση πάνω στην έκπτωση». «Όταν ένα προϊόν έχει ήδη μειωθεί μέσα στη χρονιά – για παράδειγμα από 10€ στα 8€ – τότε η νέα βάση υπολογισμού για την περίοδο των εκπτώσεων είναι τα 8€. Άρα, αντί να υπολογίζεται μια έκπτωση από το αρχικό 10€, η νέα έκπτωση εφαρμόζεται πάνω στη μειωμένη τιμή», αναφέρει ο κ. Καπράλος.
Πιο συγκεκριμένα, όσο συχνότερα γίνονται προσφορές μέσα στη χρονιά, τόσο μικρότερο φαίνεται το τελικό ποσοστό κατά τη Black Friday, ακόμη κι αν η πραγματική μείωση τιμής είναι ουσιαστική.
Δεύτερον, τα κόστη των επιχειρήσεων έχουν αυξηθεί – και η ελληνική αγορά είναι μικρή. Αυτό σημαίνει ότι τα λειτουργικά έξοδα, η ενέργεια, τα μεταφορικά και οι προμήθειες έχουν αυξηθεί σημαντικά, με τις επιχειρήσεις να μην έχουν πλέον τα περιθώρια να προσφέρουν τόσο βαθιές εκπτώσεις χωρίς ζημιά.
Παράλληλα, η Ελλάδα είναι μια μικρή αγορά. Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, μια πολύ μεγάλη έκπτωση μπορεί να στηριχθεί από τον τεράστιο όγκο πωλήσεων. Εδώ, μια τόσο επιθετική πολιτική τιμών δύσκολα είναι βιώσιμη.
Ο ρόλος του ηλεκτρονικού εμπορίου
Το εμπόριο έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Το ηλεκτρονικό κανάλι κυριαρχεί, με αποτέλεσμα πολλά μικρά φυσικά καταστήματα να δυσκολεύονται να επιβιώσουν και να ενισχύουν πλέον κυρίως την online λειτουργία τους.
Η ενίσχυση του ανταγωνισμού – τόσο εγχώριου όσο και διεθνούς – σημαίνει ότι οι τιμές «πιέζονται» όλο τον χρόνο. Ο καταναλωτής μπορεί πλέον να αγοράσει ένα προϊόν απ’ οπουδήποτε στον κόσμο, γεγονός που αναγκάζει τις επιχειρήσεις να διατηρούν ήδη χαμηλότερες τιμές.
Ωστόσο, λόγω της οικονομικής πίεσης, οι αγορές δεν γίνονται πια παρορμητικά. Οι περισσότεροι καταναλωτές ψωνίζουν μόνο όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη και κυρίως σε συγκεκριμένες περιόδους.
«Πραγματικές οι εκπτώσεις αλλά χρειάζεται έρευνα αγοράς»
Το υπουργείο Ανάπτυξης πραγματοποιεί ελέγχους και, σε συνδυασμό με τον αυξημένο ανταγωνισμό, το περιθώριο για «λάθος» ή παραπλανητικές πρακτικές έχει μειωθεί. Οι επιχειρήσεις, ανάλογα με τα αποθέματα και τις δυνατότητές τους, κάνουν στοχευμένες εκπτώσεις — ιδιαίτερα στον κλάδο των ηλεκτρονικών, όπου η Black Friday παραδοσιακά συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Συνεπώς, η εικόνα των πολύ υψηλών εκπτώσεων δεν αντανακλά πλέον τη λειτουργία της ελληνικής αγοράς. Η απελευθέρωση των προσφορών, τα αυξημένα κόστη και η μικρή αγορά οδηγούν σε πιο συγκρατημένα ποσοστά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι εκπτώσεις δεν είναι πραγματικές.
Η Black Friday παραμένει μια σημαντική περίοδος, αλλά για να βγει πραγματικά κερδισμένος ο καταναλωτής, η έρευνα αγοράς και η σωστή ενημέρωση είναι πιο απαραίτητες από ποτέ.
