Μπορεί ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ να υποστηρίζει συχνά -στον δρόμο για το Νόμπελ Ειρήνης– ότι οι κινήσεις των ΗΠΑ σε Γάζα, Λίβανο και Σύρια, η επίθεση στο Ιράν και η επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ θα φέρουν την ειρήνη και θα διαμορφώσουν μια νέα Μέση Ανατολή, όμως προς το παρόν το μόνο που έχει πετύχει είναι μια ιδιότυπη κατάσταση που δεν είναι ούτε πόλεμος, αλλά ούτε και ειρήνη.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών, αλλά και εβδομάδων σε τρία από τα πρώην καυτά μέτωπα της σύγκρουσης του Ισραήλ με το Ιράν και τα στοιχεία αυτού που η Τεχεράνη αποκαλεί Άξονα της Αντίστασης, καταδεικνύουν ότι η συντονισμένη πολιτική μεταξύ Ουάσινγκτον και Τελ Αβίβ, περνάει μια φάση που οι εκεχειρίες και οι επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις τους, συμβαίνουν παράλληλα με παρασκηνιακές συνομιλίες και επίσημες διαπραγματεύσεις.
Οι τελευταίες εκ των πραγμάτων διεξάγονται από τη μια πλευρά υπό καθεστώς «ελεγχόμενης» έντασης και από την άλλη υπό τον φόβο μιας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης σε περίπτωση κατάρρευσης της εκεχειρίας.
Η Γάζα ως πεδίο δοκιμής
Η κατάσταση αυτή εκφράζεται πλέον ξεκάθαρα στην Λωρίδα της Γάζας, όπου περισσότεροι από 100 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει την ζωή τους από τις επιθέσεις των ισραηλινών δυνάμεων, οι οποίες εξαπολύονται με ασήμαντες αφορμές και έπειτα από κατηγορίες ότι η Χαμάς παραβιάζει την εκεχειρία.
Την ίδια ώρα βέβαια η Χαμάς συνεχίζει να παραδίδει τις σορούς των ομήρων που βρίσκει κάτω από τα ερείπια, όπως δεσμεύεται από την συμφωνία εκεχειρίας και οι ισραηλινές δυνάμεις παραμένουν πίσω από την «Κίτρινη Γραμμή» που είναι το όριο υποχώρησης τους κατά την πρώτη φάση της συμφωνίας εκεχειρίας.
Πέραν τούτου, οι παρασκηνιακές συζητήσεις για την επόμενη φάση της εκεχειρίας, που προβλέπει τον αφοπλισμό της Χαμάς και την μεταβίβαση του ελέγχου της Λωρίδας σε μια διεθνή δύναμη εμφανίζονται να προχωρούν, με τον Ντόναλντ Τραμπ να υποστηρίζει μόλις πως η πολυεθνική δύναμη, η οποία πιθανότατα θα περιλαμβάνει στρατεύματα από την Αίγυπτο, το Κατάρ, την Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα «θα γίνει πολύ σύντομα. Και η Γάζα λειτουργεί πολύ καλά».
Όπως πρόσθεσε: «Δεν ακούτε συχνά για προβλήματα και θα σας πω ότι υπάρχουν χώρες που προσφέρθηκαν εθελοντικά αν υπήρχε πρόβλημα με τη Χαμάς».
Οι δηλώσεις Τραμπ έρχονται την ώρα που όπως έγινε γνωστό οι ΗΠΑ παρουσίασαν πρόταση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για σχετικό ψήφισμα που θα αναγνωρίζει αυτή την διεθνή δύναμη σταθεροποίησης και θα της δίνει δικαιοδοσία για δύο χρόνια.
Αυτά έρχονται λίγες ημέρες αφότου το πολιτικό – στρατιωτικό κέντρο συντονισμού για την ανοικοδόμηση της Γάζας που άνοιξαν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ στο Κίριατ Γκατ περίπου 30 χιλιόμετρα από την Λωρίδα, ξεκίνησε την λειτουργία του. Το. Κέντρο τελεί υπό την διοίκηση του Αντιστράτηγου της Κεντρικής Διοίκησης (Centcom) Πατρίκ Φρανκ και σε αυτό υπάγονται οι περίπου 200 Αμερικανοί στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί για τον λόγο αυτό.
Οι πιέσεις προς τον Λίβανο για την Χεζμπολάχ
Αντίστοιχα στον Λίβανο, όπου το Ισραήλ σχεδόν καθημερινά πλέον, αλλά και με αυξανόμενη ένταση, προχωράει σε πλήγματα οι συζητήσεις και οι κινήσεις για τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ συνεχίζονται υπό την πίεση των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα πέραν των εκκλήσεων του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ, Τόμας Μπάρακ για αφοπλισμό και άμεσες συνομιλίες μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ, η κυβέρνηση Τραμπ προχωράει στην αναπροσαρμογή του ρόλου της επιτροπής επίβλεψης του ψηφίσματος 1701 του ΣΑ του ΟΗΕ σε ένα σχήμα αντίστοιχο με το κέντρο συντονισμού στο Ισραήλ υπό την επίβλεψη της αναπληρώτριας ειδικής απεσταλμένης στην περιοχή Μόργκαν Ορτάγκους.
Η Ορτάγκους φέρεται να πίεσε Λιβανέζους αξιωματούχους να επανενεργοποιηθεί αυτή η επιτροπή -που κατά κύριο λόγο αποτελείται από στρατιωτικούς- και να αλλάξει το σχήμα ούτως ώστε να συμπεριλαμβάνεται πλέον και πολιτικό προσωπικό. Η άρνηση της λιβανέζικης πλευράς να δεχθεί κάτι τέτοιο, όπως και το να έχει απευθείας συνομιλίες με το Ισραήλ, όπως φέρονται να ζητάνε τόσο οι ΗΠΑ όσο και το ίδιο το Ισραήλ έφερε διάφορες αντιδράσεις. Ο Τόμας Μπάρακ ονόμασε τον Λίβανο «αποτυχημένο κράτος» που δύσκολα θα καταφέρει να αφοπλίσει την Χεζμπολάχ και ταυτόχρονα το Ισραήλ ξεκίνησε να εντείνει τα πλήγματα του αδιαφορώντας για τις εκκλήσεις της UNIFIL να σταματήσει τις επιθέσεις.
Τα παραπάνω οδήγησαν τον νέο πρόεδρο του Λιβάνου Ζοζέφ Αούν να δηλώσει πως πιθανότατα ο Λίβανο δεν έχει άλλη επιλογή από το να συμφωνήσει τελικά σε απευθείας συνομιλίες και διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ κάτι που θα ισοδυναμούσε με την αναγνώριση του. Σε αυτό αντέδρασε η Χεζμπολάχ με ανακοίνωση της στην οποία υποστήριξε πως: «Ο Λίβανος δεν ενδιαφέρεται καθόλου να υποκύψει σε επιθετικούς εκβιασμούς ή να παρασυρθεί σε πολιτικές διαπραγματεύσεις με τον σιωνιστικό εχθρό. Τέτοιες διαπραγματεύσεις δεν εξυπηρετούν κανένα εθνικό συμφέρον και ενέχουν υπαρξιακούς κινδύνους για τη λιβανέζικη οντότητα και την κυριαρχία της».
Το μεγάλο παζάρι της Συρίας
Όσον αφορά στην κατάσταση στην Σύρια, και εκεί παρατηρούνται κινήσεις σαν τις παραπάνω όπου ΗΠΑ και Ισραήλ δρουν παράλληλα στην γκρίζα ζώνη που δημιουργείται μεταξύ εκεχειρίας, επιχειρήσεων και διπλωματίας.
Πιο συγκεκριμένα στη νότια Σύρια το Ισραήλ συνεχίζει να προωθείται με επιδρομές εντός της συριακής επικράτειας κοντά στην περιοχή των Δρούζων. Προ ημερών έστησε μάλιστα ένα σημείο ελέγχου στην Κουνέιτρα. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση του Ισραήλ συνεχίζει να έχει παρασκηνιακές επαφές για μια γενική διευθέτηση των διμερών σχέσεων με την κυβέρνηση του ηγέτη της κυρίας Αχμέντ Αλ Σαράα, ενώ αντίστοιχες συζητήσεις έχει η Δαμασκός και με την Ουάσινγκτον. Ενδεικτικό είναι ότι την Δευτέρα αναμένεται να φτάσει ο Αλ Σαράα στον Λευκό Οίκο για να έχει απευθείας συνομιλίες με τον ίδιο τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ενόψει της συγκεκριμένης συνάντησης, το Reuters μόλις χθες ανέφερε ότι Σύρια και ΗΠΑ έχουν συμφωνήσει να δοθεί μια αεροπορική βάση στην Αμερικανική πλευρά λίγο έξω από την Δαμασκό προς το νότο, δηλαδή προς την μεριά των υποστηριζόμενων από το Ισραήλ Δρούζων.
Η πληροφορία αυτή αν ισχύει φέρνει εντελώς νέα δεδομένα στο συριακό, καθώς μόλις πριν από μερικές εβδομάδες ο Αλ Σαράα σύμφωνα με αναφορές τα είχε βρει στη Μόσχα με τον Βλάντιμιρ Πούτιν για τις δύο βάσεις που συνεχίζει να διατηρεί η Ρωσία στην χώρα, την αεροπορική βάση Χμέιμιμ και την ναυτική βάση στην Ταρτούς.
Επιπλέον δημιουργεί ερωτηματικά για το ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ στην χώρα, όπου είναι πλέον ξεκάθαρο ότι υπάρχει ανοιχτή σύγκρουση συμφερόντων (όπως και στην Γάζα) μεταξύ της συμμάχου των ΗΠΑ Τουρκίας και της επίσης συμμάχου των ΗΠΑ κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ανεξάρτητα βέβαια από αυτά τα ερωτηματικά και τα νέα δεδομένα που μπορεί να φέρει μια αμερικανική βάση στην Σύρια, το μοτίβο είναι παρόμοιο με αυτό στην Γάζα και στον Λίβανο. Οι ΗΠΑ παίρνουν ρόλο επιβλέποντα των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή με ήπια στρατιωτική παρουσία σε συνδυασμό με πολιτική ισχύ και ταυτόχρονα σε συντονισμό με το ακόμα εμπόλεμο παρά τις εκεχειρίες Ισραήλ, αλλά και με τις χώρες που θέλουν να ενσωματώσουν στις συμφωνίες του Αβραάμ.
