«Πρέπει να φανούμε πιο γρήγοροι και ικανοί, και λιγότερο γραφειοκρατικοί. Αν η Ευρώπη δεν ανταποκριθεί, θα χάσουμε έδαφος απέναντι σε τρίτους δρώντες, που περιμένουν να πάρουν τη θέση μας». Η δήλωση ανήκει στην αυστριακή υπουργό Ευρωπαϊκών Θεμάτων και Ενσωμάτωσης Κλαούντια Πλάκολμ και έγινε στον ιστότοπο Politico, λίγα 24ωρα πριν την επόμενη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης, που θα πραγματοποιηθούν στις 23 Οκτωβρίου. Περιγράφει δε, με τον πλέον εύγλωττο τρόπο, την πρόθεση ορισμένων κυβερνήσεων να προωθήσουν, με τον πιο αποφασιστικό τρόπο, την υπόθεση της διεύρυνσης της Ένωσης, ελέω και των εξελίξεων στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Περίπου… ένταξη
Το ίδιο μέσο μάλιστα, σύμφωνα με τρεις διπλωματικές πηγές, τις οποίες δεν κατονομάζει, αναφέρεται στην πρόταση που συζητείται, ήδη σε πρώιμο στάδιο και προωθείται με μεγαλύτερη επιμονή, από χώρες όπως η Σουηδία και η Αυστρία. Αυτή επιτρέπει τη δυνατότητα ένταξης νέων μελών στην ΕΕ, χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να ανοίξει άμεσα τον δρόμο για την Ουκρανία, τη Μολδαβία και το Μαυροβούνιο. Λεπτομέρειες επί της συγκεκριμένης πρότασης, την οποία υποστηρίζουν με θέρμη η Κομισιόν και συγκεκριμένες πολιτικές ηγεσίες, δεν έχουν γίνει γνωστές, η λογική ωστόσο πίσω από αυτή, είναι πως αυτού του είδους η «μισή ένταξη» θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να απολαμβάνουν τα οφέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, μέχρι να γίνουν θεσμικές μεταρρυθμίσεις και χωρίς να μπορούν να ασκήσουν βέτο.
Η αναφορά πάντως στις εν λόγω χώρες δεν είναι τυχαία, αφού και οι τρεις τους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης μεταξύ Βρυξελλών και Μόσχας.
Η Μολδαβία βγήκε πρόσφατα από μια εκλογική αναμέτρηση, όπου οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις κατίσχυσαν, καταγγέλλοντας ωστόσο έντονες ρωσικές παρεμβάσεις.
Παρομοίως, ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου, Γιάκοβ Μιλάτοβιτς, σε πρόσφατη συνέντευξή του, μίλησε για την ανάγκη, η ΕΕ να συμβάλει στην αντιμετώπιση της «κακόβουλης επιρροής από τρίτες χώρες», φωτογραφίζοντας εμμέσως πλην σαφώς τη Μόσχα.
Όσο για την εμπόλεμη και αμυνόμενη στη ρωσική επιθετικότητα Ουκρανία, αυτή εξελίσσεται σε πραγματικό καταλύτη εξελίξεων. Κι αυτό γιατί η δεδηλωμένη πρόθεση των Ηνωμένων Πολιτειών του Ντόναλντ Τραμπ να απεμπλακούν από το ευρωπαϊκό θέατρο, μετακυλίοντας το κόστος του στους συμμάχους της «συλλογικής» Δύσης, δημιουργεί διχογνωμίες ως προς το ποια μέθοδος είναι η ενδεδειγμένη για την αντιμετώπιση της Ρωσίας αφενός και την (πολυθρύλητη) στρατηγική αυτονομία της Γηραιάς Ηπείρου.
Αντιρρήσεις
Σημειώνεται ότι η ιδέα για αλλαγή των κανόνων ένταξης στην ΕΕ βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και θα πρέπει να εγκριθεί από όλα τα υπάρχοντα κράτη-μέλη. Μέχρι τότε όμως, θα πρέπει να καμφθούν οι αντιστάσεις συγκεκριμένων μελών, που για τους δικούς τους λόγους εμφανίζονται αρνητικές απέναντι σε μια τέτοια εξέλιξη.
Ουγγαρία και Σλοβακία, γιατί θεωρούν ότι η ένταξη αυτών των χωρών, αφενός θα αφαιρέσει πόρους από τις ίδιες και αφετέρου, γιατί έχουν καταστήσει σαφές με τον πιο εμφατικό τρόπο, ότι επιδιώκουν την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία. Γαλλία και Ολλανδία, γιατί εκτιμούν ότι μια διεύρυνση, που δεν εκπληρώνονται οι προϋποθέσεις της, αδικεί χώρες που επί μακρόν «φλερτάρουν» με την ένταξη (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Αλλά και γιατί βλέπουν στην πιθανότητα παράκαμψης του δικαιώματος βέτο για τα υπάρχοντα μέλη της ΕΕ, ένα επικίνδυνο προηγούμενο υποβάθμισης των δυνατοτήτων τους.
Πέραν των διχασμών που επιμένουν και συνδέονται άμεσα με την έκβαση της ρωσοουκρανικής σύρραξης, αξίζει επισήμανσης το γεγονός ότι το δημοσίευμα του Politico έρχεται λίγες ώρες πριν τη σύγκλιση της Διαδικασίας του Βερολίνου, όπου συζητείται η ενταξιακή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Μαυροβούνιο, Κόσοβο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη) και έπεται της απόφασης των υπουργών Ενέργειας των «27», να διακόψουν πλήρως την εισαγωγή φυσικού αερίου, από 1ης Ιανουαρίου του 2028.
Παράλληλα, προηγείται μιας ακόμη συνάντησης μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν, αλλά κι ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο αναμένεται να θέσει στο επίκεντρο των συζητήσεων ζητήματα όπως η στεγαστική κρίση και κι η αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Το γεγονός ότι το δεύτερο σκέλος συνδέεται με την κατακόρυφη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, καταδεικνύει ότι η ψυχροπολεμική κατάσταση στην οποία βρίσκονται Ευρώπη και Ρωσία, επιφυλάσσει παράπλευρα, μα συνάμα, διόλου ευκαταφρόνητα οφέλη για μια σειρά από οικονομικές δραστηριότητες μεγάλης κλίμακας, με υπαρκτό τον κίνδυνο η μονόπλευρη υπερεπένδυση σε αυτές να δώσει κι άλλα επιχειρήματα σε ευρωσκεπτικιστικές φωνές.
