Καθώς η Γαλλία βρίσκεται για άλλη μια φορά ενώπιον μιας πολιτικής κρίσης, με την οποία όλες οι γαλλικές κυβερνήσεις τον τελευταίο χρόνο έχουν έρθει αντιμέτωπες στην προσπαθειά τους να παρουσιάσουν μέτρα για τον περιορισμό του δημόσιου χρέους και έχουν καταρρεύσει, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού προσπαθεί να κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να εξασφαλίσει την κρίσιμη στήριξη των Σοσιαλιστών στην κρίσιμη συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης όπου έχει ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης.
Την ίδια ώρα πάντως τα αντιπολιτευόμενα κόμματα αρχίζουν ήδη να εξετάζουν πώς θα κινηθούν στη «μετά Μπαϊρού εποχή».
Προϋπολογισμός, η «κατάρα» των γαλλικών κυβερνήσεων
Η χώρα βυθίζεται εκ νέου στην πολιτική αβεβαιότητα, μόλις οκτώ μήνες αφού ο Μπαϊρού σχημάτισε νέα κυβέρνηση που τώρα κινδυνεύει να πέσει, για τους ίδιους λόγους που οδήγησαν στην ανατροπή και του προκατόχου του, του Μισέλ Μπαρνιέ: την αδυναμία του να περάσει έναν προϋπολογισμό, παρά τη σοβαρότητα του διακυβεύματος και τον «άμεσο κίνδυνο» που συνιστά, όπως λέει, «η εξάρτηση από το (ογκώδες) χρέος».
Τόσο η αντιπολίτευση όσο και η κοινή γνώμη απορρίπτουν το σχέδιο δημοσιονομικών περικοπών ύψους περίπου 44 δισεκ. ευρώ. Μετά και το κάλεσμα σε κινητοποιήσεις στις 10 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός έπαιξε το τελευταίο του χαρτί χθες Δευτέρα, ανακοινώνοντας ότι θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης δύο ημέρες νωρίτερα, στις 8 του μηνός.
Οι γαλλικές αγορές κατέρρευσαν με την απροσδόκητη κίνησή του να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, ενώ η πρότασή του απορρίφθηκε κατηγορηματικά από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία δήλωσαν ότι θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να επισπεύσουν τη παραμονή της κυβέρνησής του στην εξουσία.
Στο στόχαστρο του Μπαϊρού βρίσκονται οι Σοσιαλιστές που ανακοίνωσαν ήδη από χθες ότι θα τον καταψηφίσουν, αν και ο ίδιος ήλπιζε ότι θα μπορούσε να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση.
Χάος ή υπευθυνότητα
Σε μια συμβολική στιγμή που υπογράμμισε τη δύσκολη θέση του, ο Μπαϊρού σκόνταψε και παραλίγο να… πετάξει καθώς ανέβηκε στη σκηνή για να κάνει τα πρώτα του σχόλια από την ανακοίνωση της ψήφου εμπιστοσύνης. Είπε ότι οι νομοθέτες πρέπει τώρα να επιλέξουν μεταξύ «χάους» και «υπευθυνότητας» και προέτρεψε τους Γάλλους να πιέσουν τους εκπροσώπους τους να κάνουν μια συνετή επιλογή πριν από τις 8 Σεπτεμβρίου.
«Δεν ζητώ από κανέναν να αλλάξει γνώμη, αλλά μπορεί κανείς να το σκεφτεί», δήλωσε αργότερα ο Μπαϊρού στους δημοσιογράφους.
Εάν ο Μπαϊρού αποτύχει, ο Μακρόν θα μπορούσε να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές – μια κίνηση που έχει απορρίψει προηγουμένως – ή να εγκαθιδρύσει νέα κυβέρνηση. Ωστόσο, καμία από τις δύο αυτές ενέργειες δεν είναι πιθανό να λύσει τα δημοσιονομικά προβλήματα ή το πολιτικό αδιέξοδο της Γαλλίας.
Αύξηση στην φορολογία των πλουσίων υπόσχεται ο Μπαϊρού
Ο Φρανσουά Μπαϊρού επανέλαβε ότι τα υψηλότερα εισοδήματα θα κληθούν να καταβάλουν μια «συγκεκριμένη προσπάθεια» στον προϋπολογισμό του 2026 και πρότεινε να ανατεθεί στα συνδικάτα η διαχείριση της ασφάλισης γήρατος, εφόσον η Εθνοσυνέλευση του επιτρέψει να συνεχίσει το έργο του.
Όμως οι αντιδράσεις των κομμάτων, ήδη από τη Δευτέρα, δεν αφήνουν σχεδόν κανένα περιθώριο αισιοδοξίας για την κυβέρνηση, η οποία στερείται πλειοψηφίας από τη συγκρότησή της, τον Δεκέμβριο. Εάν δεν υπάρξει κάποια δραματική τροπή, η αντιπολίτευση διαβεβαιώνει ότι η Γαλλία θα μείνει ουσιαστικά χωρίς κυβέρνηση, σε δύο εβδομάδες.
Δημοσκόπηση κόλαφος: Περισσότεροι από 7 στους 10 θέλουν να πέσει η κυβέρνηση
Την επόμενη μέρα από τη συνέντευξη Τύπου του Φρανσουά Μπαϊρού, περισσότεροι από 7 στους 10 Γάλλους (72%) δεν θέλουν ο πρωθυπουργός να λάβει την ψήφο εμπιστοσύνης, όπως αποκάλυψε δημοσκόπηση της Elabe που διεξήχθη για το BFMTV.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, ο επικεφαλής της κυβέρνησης δεν έχει την κοινή γνώμη με το μέρος του: μόνο το 27% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι ελπίζουν ότι ο Φρανσουά Μπαϊρού θα διατηρηθεί στη θέση του από τους βουλευτές.
Σε αντίθεση με την ανησυχητική ρητορική της εκτελεστικής εξουσίας, οι περισσότεροι ερωτηθέντες θεωρούν ότι η πτώση της κυβέρνησης «δεν θα ήταν προβληματική για την οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση της χώρας» (22%) ή ότι αυτή η κατάσταση «είναι ήδη πολύ σοβαρή (και) δεν μπορεί να επιδεινωθεί» (51%).
Το ιστορικό δείχνει αστάθεια
Αυτή η πολιτική αστάθεια, γεγονός πρωτόγνωρο για την Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία, που εγκαθιδρύθηκε το 1958 ακριβώς για να μπει ένα τέλος στο «βαλς των κυβερνήσεων», προκλήθηκε από τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, τον Ιούνιο του 2024, από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, μετά την ήττα του κόμματός του στις ευρωεκλογές. Οι βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν οδήγησαν στον σχηματισμό μιας Εθνοσυνέλευσης διαιρεμένης σε τρία μπλοκ: συμμαχία της αριστεράς, μακρονιστές- δεξιά και ακροδεξιά. Κανένα από αυτά τα μπλοκ δεν διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία.
Η αστάθεια μπορεί να οδηγήσει και σε οικονομικές αναταράξεις. Ένδειξη της ανησυχίας που επικρατεί είναι το γεγονός ότι το Χρηματιστήριο του Παρισιού έκλεισε με πτώση 1,70% σήμερα, με μεγάλες χαμένες τις τράπεζες, που διακρατούν μεγάλο μέρος των κρατικών ομολόγων.
Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας ανέρχεται στο 114% του ΑΕΠ της, είναι δηλαδή το τρίτο μεγαλύτερο στην ευρωζώνη, μετά από εκείνα της Ελλάδας και της Ιταλίας.
Προσπαθώντας να κατευνάσει τις ανησυχίες, ο υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρ διαβεβαίωσε ότι η Γαλλία «σήμερα δεν απειλείται από καμία παρέμβαση, ούτε του ΔΝΤ, ούτε της ΕΚΤ, ούτε κανενός άλλου διεθνούς οργανισμού».
Ο υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταϊό, ο οποίος ηγείται των συντηρητικών Ρεπουμπλικανών, δήλωσε ότι θα ήταν «ανεύθυνο» και «ενάντια στα συμφέροντα της Γαλλίας» να ψηφιστεί η πτώση της κυβέρνησης.
Εκλογές θέλει η Λεπέν
Ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός, με επικεφαλής τη Μαρίν Λεπέν, δήλωσε ότι προτιμά ο Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές. «Δεν βλέπω ποιος νέος πρωθυπουργός δεν θα καταδικαστεί αμέσως», δήλωσε στο Reuters μια πηγή κοντά στη Λεπέν.
Οι Σοσιαλιστές, των οποίων η ψήφος θα είναι κρίσιμη, δήλωσαν επίσης ότι θα ψηφίσουν κατά του Μπαϊρού.
«Χρειαζόμαστε έναν διαφορετικό πρωθυπουργό και, πάνω απ’ όλα, μια διαφορετική πολιτική», έγραψε στο X ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών βουλευτών Μπορίς Βαγιό.
Η ψήφος εμπιστοσύνης θα διεξαχθεί δύο ημέρες πριν από τις διαμαρτυρίες που έχουν καλέσει διάφορες ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχουν υποστηριχθεί από αριστερά κόμματα και ορισμένα συνδικάτα, θυμίζοντας τις ταραχές των Κίτρινων Γιλέκων που ξέσπασαν το 2018 για τις αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων και το κόστος ζωής.
«Εκτός αν ο Φρανσουά Μπαϊρού παραμείνει στην εξουσία – κάτι που είναι μια υπόθεση που φαίνεται απίθανη σήμερα – θα εισέλθουμε σε μια νέα φάση που θα είναι μια φάση αποσταθεροποίησης», δήλωσε ο δημοσκόπος Ζαν Ντανιέλ Λεβί, προβλέποντας αρνητικές συνέπειες για την οικονομία και την εικόνα της Γαλλίας στο εξωτερικό.
