Για αρκετό χρονικό διάστημα υπήρχαν αντικρουόμενες απόψεις μεταξύ των παρατηρητών της αγοράς σχετικά με το αν η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων –ακόμη και σε αρνητικό επίπεδο –θα έχει μεγάλο αντίκτυπο.
Πολλά από τα κρατικά ομόλογα στην Ευρώπη διαπραγματεύονται αυτή τη στιγμή σε αρνητικές αποδόσεις, γεγονός που προκαλεί ανησυχία σε πολλούς επενδυτές.
Τους τελευταίους μήνες οι τράπεζες τέθηκαν για μία ακόμη φορά υπό πίεση καθώς η πτωτική τάση των επιτοκιακών περιθωρίων σημαίνει χαμηλότερο εισόδημα.
Εκφράστηκαν ανησυχίες ότι η διαφαινόμενη ανάκαμψη του δανεισμού στην ευρωζώνη ενδέχεται να έχει μικρή διάρκεια ζωής. Η ΕΚΤ έχει εντοπίσει αυτές τις ανησυχίες και θα λάβει πρόσθετα μέτρα για να ενισχύσει τη χορήγηση δανείων. Οι τράπεζες που δανείζουν περισσότερο θα «ανταμειφθούν» μέσω του μηχανισμού TLTROs.
Ενθαρρύνοντας τον δανεισμό και την αύξηση των πιστώσεων η ΕΚΤ προσπαθεί να δώσει ώθηση στην οικονομία. Ωστόσο η πλευρά της οικονομίας που αφορά την προσφορά εξακολουθεί να υστερεί.
Οι καταναλωτές ξοδεύουν περισσότερα χρήματα, αλλά οι επιχειρηματικές επενδύσεις υστερούν, εν μέρει επειδή οι εταιρείες βλέπουν μικρές προοπτικές ανάπτυξης. Επίσης, δεδομένου του αβέβαιου οικονομικού περιβάλλοντος, είναι πλέον καιρός για μια μικρή επιπλέον βοήθεια. Αυτό είναι κάτι που η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει άμεσα. Αλλά οι κυβερνήσεις μπορούν να στηρίξουν την ανάπτυξη.
Με τη «Με οποιοδήποτε κόστος» ομιλία του τον Ιούλιο του 2012 και την επακόλουθη σειρά ενεργειών ο Mάριο Ντράγκι έχει αποδείξει ότι ο ίδιος και η ΕΚΤ σοβαρολογούν με τους ισχυρισμούς τους για την καθοδήγηση της ευρωζώνης σε απάνεμο λιμάνι. Ωστόσο, ο ίδιος επέμεινε συνεχώς ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παίξουν τον ρόλο τους διενεργώντας μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις. Μέχρι στιγμής όμως είναι σχεδόν άφαντες, ενώ το περιβάλλον εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία επενδύσεων στην εκπαίδευση, στην ανανεώσιμη ενέργεια και σε διάφορες μορφές υποδομών.
Αυτό θα δώσει μια σημαντική ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα σε σύντομο χρονικό διάστημα και στην προοπτική ανάπτυξης της οικονομίας μακροπρόθεσμα. Θα ήταν επίσης ένας ισχυρός καταλύτης για τις ιδιωτικές επενδύσεις, ενώ το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους θα αυξηθεί ελάχιστα.
Πράγματι οι κυβερνήσεις που μπορούν να καλύψουν εσωτερικά τις χρηματοδοτικές τους ανάγκες σε περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων πληρώνονται για να επενδύσουν στο δικό τους μέλλον!
Το ερώτημα είναι ποιος θα το πράξει πρώτος και θα δώσει το καλό παράδειγμα. Ενα συντονισμένο σχέδιο δράσης συλλογικά για την ευρωζώνη θα ήταν προφανώς κάτι παραπάνω από επιθυμητό.
Ο κ. Valentijn van Nieuwenhuijzen είναι Head Multi-Asset στην NN Investment Partners.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
