Με «κλειδιά» την πολιτική και κοινωνική συναίνεση και τις περικοπές των δαπανών σε όλα τα υπουργεία η Κύπρος δείχνει να έχει ξεπεράσει το σοκ από το «κούρεμα» των καταθέσεων το 2013 και βγαίνει με ενισχυμένη οικονομία από το Μνημόνιο.
Βέβαια στην Κύπρο πληρώνουν όλοι –και οι αγρότες –τους ίδιους (χαμηλούς) φόρους, όπως σημειώνει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο υπουργός Γεωργίας Νίκος Κουγιάλης.
Η Κύπρος βρίσκεται στη μετά το Μνημόνιο εποχή. Με την εφαρμογή του πόσο τελικά άλλαξε η οικονομία της και προς ποια κατεύθυνση;
«Η οικονομική κατάσταση της Κύπρου σήμερα είναι σαφώς βελτιωμένη. Παραλάβαμε μια χρεοκοπημένη οικονομία, με άδεια ταμεία, έλλειμμα γύρω στο 6%, το τραπεζικό σύστημα υπό κατάρρευση, τη χώρα εκτός αγορών και χωρίς καμία χρηματοληπτική ικανότητα. Τον Μάρτιο του 2013 μπήκαμε σε πρόγραμμα στήριξης με την οικονομία σε ύφεση και σήμερα, τρία χρόνια αργότερα, το ολοκληρώνουμε, εξερχόμαστε με θετικό ρυθμό ανάπτυξης γύρω στο 1,5% και προοπτική περαιτέρω ενίσχυσης τα επόμενα δύο χρόνια. Το τραπεζικό σύστημα της χώρας έχει σταθεροποιηθεί, έχουμε ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του κράτους και υπάρχει επαρκής ρευστότητα. Ετσι αποκαταστήσαμε την αξιοπιστία της χώρας και την πιστοληπτική της ικανότητα».
Κατά κοινή ομολογία, στην Κύπρο το πρόγραμμα εφαρμόστηκε πιστά και ταχύτερα απ’ ό,τι περίμεναν ακόμη και οι δανειστές. Εμειναν μάλιστα και αδιάθετα κεφάλαια από τη δανειακή σύμβαση;
«Ναι, πράγματι, η Κύπρος κατάφερε να εφαρμόσει το Μνημόνιο χωρίς να έχει την ανάγκη να απορροφήσει όλα τα κεφάλαια που προβλέπονταν στη δανειακή σύμβαση.
Φυσικά, ακόμη και σήμερα υπάρχουν θέματα ανοιχτά, όπως οι αποκρατικοποιήσεις ημικρατικών οργανισμών, η εφαρμογή του Σχεδίου Υγείας (ΓεΣΥ) και άλλα που πρέπει να προωθήσουμε. Σε γενικές γραμμές όμως και παρά τα δύσκολα μέτρα που μας επιβλήθηκαν (με κυριότερο το “κούρεμα” καταθέσεων και μετοχών), η Κύπρος κατάφερε να δει την επόμενη μέρα και να προχωρήσει μπροστά».
Ποια απόφαση θεωρείτε κομβική σε αυτή τη διαδρομή;
«Το πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι τα μέτρα που ελήφθησαν ήταν αποδοτικά. Υπήρξε πολιτική και κοινωνική συναίνεση. Και παράλληλα με τις θυσίες η οικονομία αντέδρασε θετικά και σήμερα βρισκόμαστε σε πορεία εξόδου από το Μνημόνιο. Το κλειδί ήταν ο περιορισμός των δαπανών όλων των υπουργείων (επιδόματα, ταξίδια, οχήματα, καύσιμα κ.τ.λ.), πλην των αναπτυξιακών προγραμμάτων. Ετσι κάθε χρόνο δημιουργούσαμε ένα μαξιλάρι της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ και σήμερα δεν χρειαζόμαστε την τελευταία δόση του Μνημονίου.
Εγινε μια συλλογική προσπάθεια από όλα τα μέλη της κυβέρνησης για να πετύχουμε, όμως εύσημα πρέπει να απονεμηθούν στον υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη.
Δεν δέχεται εξαιρέσεις στη φορολογία και η κατεύθυνση είναι όσο μειώνονται οι δαπάνες να δημιουργούνται περιθώρια μείωσης της φορολογίας για όλους».
Να επιμείνω: Πολλοί μιλούν για «λάθος εκτιμήσεις» στον σχεδιασμό του προγράμματος από την τρόικα που οδήγησαν εν τέλει σε μεγαλύτερο «κούρεμα» καταθέσεων απ’ ό,τι χρειαζόταν.
«To “κούρεμα” των καταθέσεων ήταν μια δυστυχής συγκυρία για την Κύπρο και τον λαό της. Εκείνη την ώρα η μεγάλη έγνοια ήταν η διάσωση της οικονομίας και η αποφυγή της άτακτης χρεοκοπίας. Ως εκ τούτου οι εκτιμήσεις ενδεχομένως να έγιναν στη βάση πιο συντηρητικών σεναρίων σε ό,τι αφορά τις ανάγκες του τραπεζικού τομέα.
Σήμερα, με τη βελτίωση των δημοσιονομικών δεικτών και την επάνοδο της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, η κυβέρνηση στρέφει την προσοχή της στην επίλυση των προβλημάτων που αφορούν την πραγματική οικονομία, όπως είναι η ανεργία (βρίσκεται στο 15%), τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ανέρχονται σε 28 δισ. ευρώ ή στο 48% των συνολικών πιστώσεων) κ.ά.».
Στην Ελλάδα βρισκόμαστε μπροστά σε κύμα αγροτικών κινητοποιήσεων για τη φορολογία και το Ασφαλιστικό. Στην Κύπρο τι κάνετε;
«Οι αγρότες στην Κύπρο φορολογούνται όπως όλοι οι επαγγελματίες και έχουν ενιαία ασφάλιση. Βέβαια σε εμάς υπάρχει υψηλό αφορολόγητο όριο για όλους (σ.σ.: 19.500 ευρώ) και αυτό τους καλύπτει. Αυτό που επιδιώκουμε και συζητούμε και στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας είναι να απαλλάξουμε τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, δηλαδή όλους όσοι έχουν εισόδημα πάνω από 50% από την παραγωγή, από τη φορολόγηση της γεωργικής γης και όταν ολοκληρωθεί το μητρώο παραγωγών να ενισχυθούν με φθηνότερο πετρέλαιο και άλλες διευκολύνσεις. Οφείλω να πω ότι τα μέτρα υποστηρίζονται και από τον έλληνα υπουργό Γεωργίας Βαγγέλη Αποστόλου στο Συμβούλιο, όπως και τα προγράμματα ενίσχυσης εισοδήματος –αγροτουρισμός κ.τ.λ. –για να μείνουν οι αγροτικές οικογένειες στον τόπο τους».
Εχετε μιλήσει για την ανάγκη «μεταρρύθμισης και αναδιοργάνωσης του αγροτικού τομέα» στην Κύπρο. Ποιες είναι οι προτεραιότητες;
«Δίνουμε μεγάλη σημασία στην περιφερειακή ανάπτυξη και σε αυτήν έχει μεγάλη βαρύτητα ο αγροτικός τομέας. Θέλουμε να θέσουμε τον τομέα αυτόν σε υγιή, επιστημονική και επαγγελματική βάση. Για τον λόγο αυτόν έχω επισημάνει πολλές φορές την ανάγκη μεταρρύθμισης και αναδιοργάνωσης του αγροτικού τομέα. Θέλουμε να δημιουργήσουμε συνθήκες που να επιτρέπουν ευκαιρίες βιώσιμης επιχειρηματικότητας στον πρωτογενή τομέα, νέες θέσεις απασχόλησης, κυρίως για τους νέους, και εκσυγχρονισμό των υποδομών που να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του αγρότη και να αναζωογονούν την ύπαιθρο.
Θέλουμε να δημιουργήσουμε εναλλακτικές δραστηριότητες στους αγρότες μας σχετικές με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία, όπως τον αγροτικό και αλιευτικό τουρισμό, για να ενισχύσουμε τα εισοδήματά τους.
Στο επίκεντρο της μεταρρύθμισης βρίσκονται τα δύο αναπτυξιακά εργαλεία: το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και το Πρόγραμμα Αλιείας. Πρόκειται για δύο στοχευμένα προγράμματα τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να καλύψουν τις απαιτήσεις της υπαίθρου και των πραγματικών αγροτών, να στηρίζουν υφιστάμενες και να δημιουργούν νέες αγροτικές επιχειρήσεις.
Στα προγράμματα αυτά εντάσσονται μέτρα για μείωση του κόστους παραγωγής όπως η κλιματικά έξυπνη γεωργία με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα σύγχρονα αρδευτικά συστήματα για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα του τομέα».
Εχετε αναλάβει μεγάλη προσπάθεια για το χαλούμι, την προστασία και την προώθησή του.
«Ενα από τα μεγάλα στοιχήματά μας είναι η κατοχύρωση του παραδοσιακού μας προϊόντος, του χαλουμιού, και η προστασία του από τον μιμητισμό και τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο της διαδικασίας κατοχύρωσής του ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και ευελπιστώ ότι ως το καλοκαίρι θα έχουμε πετύχει τον μεγάλο αυτόν στόχο.
Το χαλούμι είναι ένα τυρί το οποίο άρχισε να κατακτά τις διεθνείς αγορές τα τελευταία χρόνια. Η κατοχύρωσή του θα δημιουργήσει ένα προϊόν υψηλής εμπορικής αξίας που θα μπορεί να διεισδύσει ευκολότερα στις διεθνείς αγορές και θα δημιουργήσει νέα δεδομένα για την οικονομία της Κύπρου. Για τον λόγο αυτόν προωθούμε την κατοχύρωση άλλων δέκα αγροδιατροφικών προϊόντων που θα προσδώσει ταυτότητα στα προϊόντα μας, θα αναδείξει την ποιότητα που προσφέρει η κυπριακή γη και την πλούσια κυπριακή γαστρονομία».
ΚΥΠΡΟΣ – ΕΛΛΑΔΑ – ΙΣΡΑΗΛ
Το μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη νερού και η αναζήτηση νέων υδάτινων πόρων.
Συνεργασία για ενέργεια, περιβάλλον
Στα θέματα ενέργειας αλλά και περιβάλλοντος έχει αναπτυχθεί η συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, με πυκνές μάλιστα επαφές.
Στα θέματα ενέργειας αλλά και περιβάλλοντος έχει αναπτυχθεί η συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, με πυκνές μάλιστα επαφές.
«Η ανεύρεση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο έχει δημιουργήσει νέα γεωστρατηγικά δεδομένα στην περιοχή αναβαθμίζοντας τον γεωπολιτικό ρόλο των χωρών μας. Πριν από λίγες ημέρες διεξήχθη η πρώτη τριμερής συνάντηση στη Λευκωσία των κ.κ. Αναστασιάδη, Τσίπρα και Νετανιάχου, όπου έχουν τεθεί γερά θεμέλια και έχουν καθοριστεί οι τομείς συνεργασίας.
Βέβαια κυρίαρχο θέμα της συνεργασίας αποτελεί η ενέργεια και κυρίως η αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ν.Α. Μεσογείου. Παράλληλα οι ανάγκες συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας ανοίγουν παράθυρο για συνεργασία σε τομείς, όπως του περιβάλλοντος, των υδάτων, της κλιματικής αλλαγής, του τουρισμού και της γεωργίας».
Το μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη νερού και η αναζήτηση νέων υδάτινων πόρων.
«Προς τιμήν τους οι δύο προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν επιλύσει το πρόβλημα της ύδρευσης με την κατασκευή πέντε μονάδων αφαλάτωσης . Ομως η παραγωγή του είναι ακριβή και δεν μπορεί να διατεθεί για άρδευση. Για τον λόγο αυτόν ξεκινούμε την αξιοποίηση του ανακυκλωμένου νερού. Στόχος μας είναι η ενίσχυση του υδατικού μας ισοζυγίου με 60 εκατ. κυβικά μέτρα ανακυκλωμένου νερού ποσότητα που αντιστοιχεί στην ποσότητα νερού που μπορεί να μεταφέρει ο αγωγός Τουρκίας – Κατεχομένων».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
