Με την αποπληρωμή της δόσης των 750 εκατομμυρίων ευρώ προς το ΔΝΤ και την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για πληρωμές κι αυτό το μήνα – από τρέχοντα έσοδα, την υπεραπόδοση των ρυθμίσεων παλιών οφειλών και τα repos δηλαδή χρήματα φορέων του δημοσίου που δανείστηκε το υπουργείο Οικονομικών – η κυβέρνηση πέρασε ένα ακόμη «σκόπελο» στην διαδρομή που το τέλος της είναι «χρεοκοπία ή επιστροφή στην ανάπτυξη».
Αυτό που μπορεί να πεί κανείς με βεβαιότητα, μετά και τη χθεσινή πολλοστή συνεδρίαση του Eurogroup για την Ελλάδα, είναι ότι κανείς πλέον δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει τα ζητήματα που εμποδίζουν μια συμφωνία.
Κατά τις πληροφορίες, στη συνεδρίαση υπήρξαν θετικά σημάδια αλλά και «αγκάθια» τα οποία οφείλονται σε αποφάσεις συγκεκριμένων υπουργών όπως του αναπληρωτή Δημόσιας Διοίκησης Γιώργου Κατρούγκαλου για τις “βιαστικές” επαναπροσλήψεις στο Δημόσιο, Κοινωνικής Ασφάλισης Δημήτρη Στρατούλη για το ασφαλιστικό και του υπουργού Εργασίας Πάνου Σκουρλέτη για τα εργασιακά.
Για τις τρεις παραπάνω περιπτώσεις – τομείς της οικονομίας, επισημάνθηκε ότι αντί να προτείνονται λύσεις εκσυγχρονισμού για το δημόσιο και μείωσης των ελλειμάτων για τα ταμεία υπάρχει πισωγύρισμα, ακυρώνονται μεταρρυθμίσεις και αυτό επιβαρύνει τον τελικό στόχο για την όποια συμφωνία ελάφρυνσης του χρέους.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι κατόπιν των καυτσικών παρατηρήσεων των “θεσμών” που έκαναν την εισήγηση ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης αναγκάστηκε να παρέμβει και να δώσει διαβεβαιώσεις ότι:
-ο συνολικός αριθμός των προσλήψεων δεν θα ξεπεράσει φέτος των αριθμό των αποχωρήσεων στο Δημόσιο (περίπου 15.000).
-για την καταβολή της 13ης σύνταξης θα υπάρξουν αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια ενώ στην συμφωνία που επιδιώκει η Ελλάδα θα υπάρξουν μέτρα για τον περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδων.
Για τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις με παρέμβαση της Ευρωπαικής Επιτροπής συμφωνήθηκε και οι δύο πλευρές να περιμένουν την έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO) προκειμένου να προσαρμοστεί το εθνικό θεσμικό πλαίσιο στα ευρωπαικά δεδομένα.
Που συμφώνησαν
* Στην ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ
* Στην προτεινόμενη ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια
* Στην ανεξαρτησία του ΤΧΣ
* Στη σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού
Που συγκλίνουν
* Στα δημοσιονομικά μέτρα (Ενιαίος ΦΠΑ, περιορισμένες αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ, αύξηση φόρων πολυτελείας, αύξηση έκτακτης εισφοράς για εφέτος και αλλαγή φορολογικής κλίμακας εισοδημάτων από το 2016)
* Στις ιδιωτικοποιήσεις που θα είναι περιορισμένες σε σχέση με το τελευταίο πρόγραμμα (την έκθεση του περασμένου Μαίου) αλλά δεν θα ανατραπούν
* Στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας που θα συνδυαστεί με αποφάσεις για την τύχη της ΔΕΗ
Που διαφωνούν
* Νέο ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο με μείωση βασικού μισθού
* Μείωση επικουρικών συντάξεων
* Στις θέσεις που υποστηρίζει μόνο το ΔΝΤ για μη επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων εργασίας και της μετενέργειας και την πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων
Τα ζητήματα αυτά, όλα τα σημεία, αναμένεται να εξετάσει ένα πρός ένα στη σημερινή συνεδρίαση της η Κυβερνητική Επιτροπή καθώς ο πρωθυπουργός και όλοι οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν πλέον πολύ καλά ότι αν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, ούτε οι δεσμευμένοι πόροι του τελευταίου προγράμματος θα απελευθερωθούν, ούτε η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους μπορεί να προχωρήσει.
Αγώνας επιβίωσης
και αύξηση εσόδων
Οπως είναι σε όλους αντιληπτό οι συνθήκες ρευστότητας που επικρατούν στην οικονομία εδώ και τέσσερις μήνες, είναι δραματικές. Το δημόσιο υποχρεώθηκε σε ετεροχρονισμό πληρωμών που ξεπερνούν το 1,5 δισ. ευρώ (σ.σ. πληρωμές που την ίδια στιγμή στερούν φορολογικά έσοδα από το δημόσιο).
Κι όμως χάρη στην καθημερινή προσπάθεια στελεχών του υπουργείου Οικονομικών η χώρα όχι μόνο δεν χρεοκόπησε, αλλά και τον Απρίλιο τα έσοδα του δημοσίου αυξήθηκαν με διψήφιο ποσοστό, σε σχέση με πέρυσι.
Μπορεί τα φορολογικά έσοδα από την τρέχουσα δραστηριότητα κυρίως το ΦΠΑ, να ήταν χαμηλότερα κατά 150 περίπου εκατομμύρια ευρώ από το στόχο, όπως και τα έσοδα του ΠΔΕ που εισπράχθηκαν προκαταβολικά το Μάρτιο όμως τα δημόσια ταμεία μπήκαν:
–Από τη ρύθμιση των παλιών χρεών πρός τις εφορίες κατά 120 εκατομμύρια ευρώ,
-Από τη ρύθμιση οφειλών – εισφορών πρός τα ασφαλιστικά ταμεία κατά 110 εκατομμύρια ευρώ.
-Από την πληρωμή περίπου 100 εκατομμυρίων ευρώ από συνολικό ποσό των 350 ευρώ που βεβαιώθηκε από οφειλές του ΕΤΗΔΕ (του ενιαίου τέλους ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων) που δεν είχαν καταλογιστεί.
-Από την αύξηση των εσόδων ειδικών φόρων κατανάλωσης κυρίως στα καύσιμα και τις πωλήσεις των ΙΧ αυτοκινήτων που αυξήθηκαν κατά 45% τον προηγούμενο μήνα (!).
-Από τη μεγάλη αύξηση των εσόδων του “υπολόγου” που αφορούν κυρίως μερίσματα από ΔΕΚΟ και κέρδη του ΤΧΣ.
Αλλαγή στάσης
στην αντιπολίτευση
Οι εξελίξεις δημιουργούν τρικυμία και στην αντιπολίτευση, κατά κύριο λόγο στη ΝΔ που επένδυσε προεκλογικά στο φόβο (και έχασε) αν και είχε την ευκαιρία για κάτι καλύτερο…
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας υποστηρικτής της γραμμής της ΝΔ ότι “τα δημόσια οικονομικά θα καταρρεύσουν μέσα στο Μάρτιο” που ήταν και ο θεμέλιος λίθος της στρατηγικής της “αριστερής παρένθεσης” εδώ και καιρό έχει εγκαταλείψει την ακραία καταστροφολογία.
Αφού ξαναμέτρησε τους αριθμούς και ανέλυσε την εικόνα του προυπολογισμού για το πρώτο τρίμηνο του έτους κατέληξε σε ορισμένες βάσιμες παρατηρήσεις, τις εξής:
– Το πρωτογενές πλεόνασμα μειώθηκε κατά 50% σε σχέση με πέρυσι.
Η υστέρηση στα φορολογικά έσοδα υπερβαίνει τα 750 εκατ. ευρώ και είναι σταθερή, το μήνα Απρίλιο και τις πρώτες ημέρες του Μαΐου, παρά τις υψηλές κυβερνητικές προσδοκίες από το νέο πλαίσιο φορολογικών ρυθμίσεων.
– Οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης εμφανίζουν πρωτογενές έλλειμμα, το οποίο διαμορφώθηκε στα 349 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2015, από 188 εκατ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου.
Προφανώς οι επισημάνσεις τους αναδεικνύουν το σοβαρό πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος, το οποίο η προηγούμενη κυβέρνηση είχε το 1ο δίμηνο του 2014.
Ολα όμως τα μεγέθη κινούνται σε συνθήκες πλήρους αβεβαιότητας, που όλοι ελπίζουν ότι θα αντιστραφούν με την επίτευξη συμφωνίας.
Repos και η ΝΔ,
repos και ο ΣΥΡΙΖΑ
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΔΔΗΧ, το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους χρησιμοποίησε μέχρι τέλος Μαρτίου βραχυπρόθεσμα δάνεια (repos) από φορείς της γενικής κυβέρνησης ύψους 9,8 δισ. ευρώ. Το Δεκέμβριο το αντίστοιχο ποσό βραχυπρόθεσμου δανεισμού ήταν 8,6 δισ. ευρώ και το Σεπτέμβριο 5,5 δισ. ευρώ.
Αυτό δείχνει ότι το εργαλείο των repos χρησιμοποιούσε η προηγούμενη κυβέρνηση, προκειμένου να απεμπλακεί από το δανεισμό του ΔΝΤ όπως ήταν το σχέδιο της, αλλά όπως αποδεικνύεται δεν γνώριζε πόσα αποθεματικά είχαν οι φορείς του δημοσίου και μέχρι που μπορούσε να φτάσει…
