Η Αθήνα εμφανίζεται έτοιμη να συνεχίσει τις διερευνητικές επαφές με ενεργό τρόπο είναι το μήνυμα που θα μεταφέρει ο Νίκος Κοτζιάς κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία την προσεχή εβδομάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η κυβέρνηση και προσωπικά ο Αλέξης Τσίπρας διάκεινται θετικά στην πρωτοβουλία να προχωρήσουν οι συνομιλίες σε θέματα στα οποία υπάρχει κοινό έδαφος. Ολα πάντως θα εξαρτηθούν από την έκβαση των διαπραγματεύσεων Αθήνας – θεσμών που αυτή τη στιγμή απορροφούν όλη την ενέργεια της ελληνικής πλευράς.
Ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών, που θα έχει συναντήσεις με τον τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, δεν αποκλείεται να δει και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και ως τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε κλειστεί το σχετικό ραντεβού. Ωστόσο, μια συνάντηση με τον Ερντογάν θα ήταν κρίσιμη διότι ο τούρκος πρόεδρος ελέγχει πλήρως το σύστημα λήψης αποφάσεων στη γειτονική χώρα. Οι γνώστες μάλιστα του τουρκικού συστήματος εξουσίας σημειώνουν ότι η Αθήνα πρέπει να οικοδομήσει σταθερούς διαύλους επικοινωνίας με τον στενό συνεργάτη του τούρκου προέδρου, τον Ιμπραήμ Καλίν, ώστε η επαφή να είναι απρόσκοπτη.
Διπλωματικοί κύκλοι αναφέρουν ότι η κυβέρνηση εκτιμά πως οι διερευνητικές επαφές πρέπει να επανέλθουν στο βασικό θέμα στο οποίο είχαν επί χρόνια επικεντρωθεί και δεν ήταν άλλο από μια συνεννόηση Αθήνας – Αγκυρας για την έκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων. Αλλωστε, το ζήτημα αυτό προηγείται οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και εκτιμάται ότι οι συγκλίσεις που υπάρχουν –επί της φόρμουλας της επιλεκτικής επέκτασης –δεν πρέπει να χαθούν.
Τούτο δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αντίθετες γνώμες, οι οποίες επικεντρώνονται στο ότι η Αθήνα δεν μπορεί να συζητεί ένα μονομερές δικαίωμά της με την Αγκυρα. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση Σαμαρά είχε αλλάξει ουσιαστικά την εντολή των διερευνητικών επαφών δίνοντας έμφαση στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών (υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ), συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Μεσογείου. Οι επικριτές αυτής της τακτικής σημειώνουν ότι οδηγεί πιθανώς σε διαπραγματεύσεις οριοθέτησης με εναρκτήρια γραμμή τα 6 ναυτικά μίλια ως εύρος αιγιαλίτιδας ζώνης.
Οι διερευνητικές επαφές θα συνεχιστούν με την ίδια ομάδα υπό τον πρέσβη ε.τ. Παύλο Αποστολίδη, παρά τις αντιρρήσεις και τις διαφορετικές απόψεις που είχαν εκφραστεί ως και πριν από λίγο καιρό. Αυτό αποφασίστηκε σε πρόσφατη σύσκεψη υπό τον Νίκο Κοτζιά, στην οποία επίσης συμμετείχε ο καθηγητής Χρήστος Ροζάκης –ο ιθύνων νους των διερευνητικών επαφών καθ’ όλη τη διάρκειά τους. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι στην ίδια συνάντηση παρουσιάστηκαν συγκεκριμένοι χάρτες με προτάσεις επιλεκτικής επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης. Πάντως ο επόμενος γύρος συνομιλιών θα πρέπει να αναμένεται μετά την πραγματοποίηση των τουρκικών βουλευτικών εκλογών στις 7 Ιουνίου.
Η άποψη του κ. Κοτζιά, που διατυπώθηκε μάλιστα και δημοσίως κατά την παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή Αγγελου Συρίγου Ελληνοτουρκικές σχέσεις, είναι ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η κατάσταση συσσώρευσης προβλημάτων που η Τουρκία ανακινεί για να αμφισβητεί ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και στη συνέχεια να τα… γκριζάρει. Τάχθηκε υπέρ του διαλόγου υπό τη μορφή «win-win», αν και εμφανίστηκε συγκρατημένος.
Ο έλληνας υπουργός αναμένεται πάντως να συζητήσει με τον κ. Τσαβούσογλου και για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), στα οποία ήδη, με βάση τις πληροφορίες, συζητούνται μεταξύ άλλων η χρονική επέκταση του μορατόριουμ που προβλέπει το Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ (πρόκειται για αίτημα της Αγκυρας), τα πεδία βολής και οι αβλαβείς διελεύσεις τουρκικών πλοίων.
Είναι σαφές ότι στο υπουργείο Εξωτερικών επικρατεί σοβαρός προβληματισμός για τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Αυτό κατεδείχθη και κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής. Επιτείνεται δε από το γεγονός ότι ο ευρωπαϊκός μοχλός πίεσης προς την Τουρκία έχει πλέον ατονήσει και το ενδεχόμενο μιας «ειδικής σχέσης», με έμφαση στη συνεργασία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφαλείας, έρχεται ολοένα και πιο κοντά.
Στο σημείο αυτό «κολλάει» το Κυπριακό, που θα είναι ένα από τα βασικά θέματα στις επαφές Κοτζιά. Η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στα Κατεχόμενα μοιάζει να έχει δημιουργήσει νέα δυναμική. Η Αθήνα εμφανίζεται έτοιμη να συζητήσει την κατάργηση του καθεστώτος των εγγυήσεων, κάτι που όμως βρίσκει κάθετα αντίθετη την Αγκυρα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
