«Η τεχνολογία προχωρά πιο γρήγορα από τους ανθρώπους, αλλά οι άνθρωποι μπορούν να πάνε πιο μακριά από την τεχνολογία», όπως επισημάνθηκε πρόσφατα στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του Ιταλού δημοσιογράφου της Il Sole 24 Ore , Luca De Biase, με τίτλο “HOMO PLURALIS».
Παρουσιάζοντας την ιλιγγιώδη ταχύτητα της εξέλιξης με το internet ο De Biase μιλά για την επικυριαρχία των μηχανών αναζήτησης που επιβάλουν τους αλγορίθμους τους στα media και τη συλλογή προσωπικών δεδομένων για κάθε άνθρωπο. Ο ίδιος αποφεύγει την κινδυνολογία, την ξεπερνά αλλά δεν απαντά στο σχετικό δίλλημα υπέρ της αόριστης αισιοδοξίας. Προτείνει απλώς την πλήρη ενημέρωση του χρήστη. Έτσι επιβάλλεται η δημιουργικότητα, επικρατεί η ευφυΐα και η ηθική, όπως θεωρεί ο συγγραφέας.
Η αίσθηση ότι δεν είναι οπωσδήποτε πιθανή κάποια σκοπιμότητα πίσω από το διαδίκτυο και την καταγραφή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, επιτρέπει σε κάθε πλατφόρμα να παρουσιάζεται (με την εξατομικευμένη διανομή) σαν μια πτυχή της συνείδησης του καθενός!
Όταν κάποιος χρήστης του δικτύου διαβάζει ειδήσεις, όταν αναζητεί εξυπηρέτηση σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όταν μετακινείται, όταν ψωνίζει ή αναζητεί πληροφορίες για προϊόντα, δίνει το απόλυτο άλλοθι στη μηχανή να εμφανίζεται ως τεχνολογική εκδοχή της συνείδησής του. Ειδικά στα κοινωνικά δίκτυα, όπου οι χρήστες εκφράζονται πιο ελεύθερα και δίνουν εύκολα περισσότερα προσωπικά τους στοιχεία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εγκλωβισμού, ο χρήστης αφήνεται χωρίς τη δυνατότητα διασταύρωσης και αξιολόγησης του ενημερωτικού περιεχομένου. Αυτό συμβαίνει διότι δεν υπάρχει τρόπος να αξιολογηθεί η πληροφορία που φτάνει από ένα Μέσο στον χρήστη. Είτε επειδή η πλατφόρμα τον αναγνωρίζει και του εμφανίζει αυτό που συνήθως τον ενδιαφέρει, είτε διότι η μηχανή αναζήτησης δεν εστιάζει στην ποιότητα του περιεχομένου.
Η καθημερινή εμπειρία χρήσης τεκμηριώνει ότι η ποιότητα του περιεχομένου δεν είναι αρκετή για μια υψηλή κατάταξη στα αποτελέσματα χωρίς την υποστήριξη του SEO. Αυτό ωστόσο, σημαίνει ότι ακόμη και μια σελίδα με κακής ποιότητας περιεχόμενο μπορεί να βρεθεί ως προτεινόμενη στην πρώτη σελίδα της google.
Το περιεχόμενο ως πλαίσιο και η ποιότητά του, ως κλοπιμαίο
Μιλώντας στο Journalism Festival της Perugia για την αυτοκρατορία των ΑΑΑ (Αλγόριθμοι, Analytics, Aggregators), ο Andrea Iannuzzi της L’Espresso Gruppo έδωσε καταφατική απάντηση στο ερώτημα για το περιεχόμενο ως πλαίσιο.
Οι online ψηφιακές πληροφορίες, χρειάζονται συνδέσμους και μεταδεδομένα ( links –metadata) για να φτάσουν στους παραλήπτες. Χάρη σε αυτές τις μεταβλητές, το περιεχόμενο γίνεται το ίδιο το δοχείο. Επομένως, οι πλατφόρμες υπερέχουν των Μέσων και των διανομέων. Οι συναθροιστές εκμεταλλεύονται την υπεραξία του medium και της υπογραφής του συντάκτη. Επιδιώκουν να καρπωθούν την αξιοπιστία που διακρίνει το περιεχόμενο των έγκυρων Μέσων και την εμπιστοσύνη που αυτά έχουν κερδίσει».
· Για πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να συμβαίνει αυτό;
· Η μάρκα μιας εκδοτικής επιχείρησης και η υπογραφή ενός διάσημου συντάκτη τους είναι ικανή να στηρίξει το Μέσο;
· Η διασταύρωση και το αποκλειστικό πρωτογενές περιεχόμενο με την υπογραφή του καθενός δημοσιογράφου, κερδίζει έδαφος;
· Μήπως η δημοσιογραφία χρειάζεται να αναθεωρήσει τους κανόνες στους οποίους έχει αυτοδεσμευτεί και να προτείνει νέες μορφές;
Σήμερα οι κοινωνικοί επιστήμονες αμφιβάλουν για το εάν όλη αυτή η πλημμυρίδα περιεχομένου στο web είναι πραγματικά χρήσιμη για τη ζωή των ανθρώπων. Από την άλλη, εκτιμούν ότι το μέλλον είναι η κοινωνική δημοσιογραφία. Αυτή που μπορεί να ικανοποιήσει το ενδιαφέρον σε επίπεδο της μικρότερης θεματικής ομάδας.
* Ο Βασίλης Βασιλόπουλος είναι Δημοσιογράφος, Διδάσκων στο ΜΑ QJNT (Ποιοτική Δημοσιογραφία & Νέες Τεχνολογίες), συγγραφέας της έκδοσης «Πρότυπα στα ΜΜΕ –Έχουν νόημα;», από τις εκδόσεις ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ.
