Λιβερία, Σιέρα Λεόνε, Γουινέα, Νιγηρία αλλά και ΗΠΑ, Ισπανία και Σαουδική Αραβία. Ο ιός του Εμπολα δεν γνωρίζει σύνορα. Εξαιρετικά μεταδοτικός και με πολύ υψηλή θνησιμότητα στην εποχή των εύκολων μετακινήσεων από χώρα σε χώρα και από ήπειρο σε ήπειρο, μαζί με τους φορείς και τους ασθενείς μετακινείται και ο Εμπολα. Στη Δυτική Αφρική η Γκάνα, το Τόνγκο και η Ακτή Ελεφαντοστού βρίσκονται σε συναγερμό. Ο Εμπολα όμως έχει ήδη καταφέρει να μετακινηθεί στις τέσσερις από τις πέντε ηπείρους.
Την Παρασκευή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμια κλίμακα εξαιτίας της επιδημίας του Εμπολα στη Δυτική Αφρική. Στη διάρκεια έκτακτης συνέντευξης Τύπου τα στελέχη του ΠΟΥ υπογράμμισαν την ανάγκη συντονισμού σε διεθνές επίπεδο για τον περιορισμό του ιού. Ιδιαίτερα για τις χώρες της Δυτικής Αφρικής τονίστηκε ότι πρέπει να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Περίπου 1.000 τα θύματα
Ο ΠΟΥ προειδοποίησε ότι οι πιθανές συνέπειες από την περαιτέρω εξάπλωση της επιδημίας είναι «ιδιαίτερα σοβαρές» δεδομένης της μεταδοτικότητας του ιού. «Θεωρείται απαραίτητη μια συντονισμένη διεθνής αντίδραση για να αναχαιτιστεί η εξάπλωση του Εμπολα παγκοσμίως» αναφέρει. Τα θύματα του ιού έως την Παρασκευή που έγινε η ανακοίνωση του ΠΟΥ πλησίαζαν τα χίλια. Ηδη η πρόεδρος της Λιβερίας Ελεν Τζόνσον Σέρλιφ κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λέγοντας ότι η επιδημία αποτελεί απειλή για την ασφάλεια του κράτους. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης κατά την οποία παραμένουν κλειστοί οι δημόσιοι χώροι συνάθροισης (κινηματογράφοι, κέντρα διασκέδασης κ.τ.λ.) θα ισχύσει για 90 ημέρες. Ταυτόχρονα ο στρατός έχει στήσει οδοφράγματα σε διάφορες περιοχές της Λιβερίας απαγορεύοντας τη μετακίνηση πολιτών προς την πρωτεύουσα της χώρας Μονρόβια.
Μάχη με τον χρόνο για το εμβόλιο
Το ξέσπασμα της επιδημίας υποχρέωσε ερευνητές και αρμόδιες υπηρεσίες σε όλον τον κόσμο να επιταχύνουν τις προσπάθειες ανάπτυξης ενός αποτελεσματικού εμβολίου για τον Εμπολα. Η φαρμακευτική εταιρεία Tekmira Pharmaceutical Corp. ανακοίνωσε ότι η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) τροποποίησε το νόμιμο στάδιο για την πειραματική θεραπεία του Εμπολα ώστε να επιτραπεί στην εταιρεία να κάνει πιθανή χορήγηση του φαρμάκου σε ανθρώπους που έχουν προσβληθεί από τον ιό. Παράλληλα έγινε γνωστό ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ πρόκειται να ξεκινήσει δοκιμές σε ανθρώπους ενός πειραματικού εμβολίου κατά του ιού Εμπολα από τον Σεπτέμβριο, αφού υπάρχουν θετικά αποτελέσματα από δοκιμές που έχουν διεξαχθεί σε πρωτεύοντα θηλαστικά.
Οι μονάδες μολυσματικών νόσων των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας συνεργάζονται με την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων ώστε να ξεκινήσουν οι δοκιμές του εμβολίου το συντομότερο δυνατόν.
Παρέμβαση έκανε και ο βέλγος επιστήμονας Πέτερ Πιότ, μέλος της ομάδας που ανακάλυψε τον ιό το 1976. Ο Πιότ κάλεσε τον ΠΟΥ να θέσει νέους κανονισμούς για την αντιμετώπιση της επιδημίας. «Οι πειραματικές θεραπείες για τον αιμορραγικό πυρετό Εμπολα θα πρέπει να επιτραπούν στην Αφρική τώρα» δήλωσε ο Πιότ.
Ο πρώτος «ξενιστής» της Ευρώπης
Ενας ισπανός ιερέας ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μετέφερε τον θανατηφόρο ιό Εμπολα στην Ευρώπη. Ο 75χρονος Miguel Parajes περπατούσε σε έναν δρόμο της Λιβερίας όταν ξαφνικά κατέρρευσε. Υποπτεύθηκε ότι μπορεί να έχει νοσήσει και όταν διαπιστώθηκε ότι πράγματι έχει προσβληθεί από τον ιό επέστρεψε με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Ισπανία (φωτογραφία επάνω). Σε ένα νοσοκομείο στη Μαδρίτη ένα κομβόινοσηλευτριών με προστατευτικές στολές υποδέχθηκαν τον ιερέα που συνοδευόταν από μια καλόγρια, η οποία, αν και δεν ήταν μολυσμένη, εν τούτοις τέθηκε σε καραντίνα μαζί με τον ιερέα.
Ενας ισπανός ιερέας ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μετέφερε τον θανατηφόρο ιό Εμπολα στην Ευρώπη. Ο 75χρονος Miguel Parajes περπατούσε σε έναν δρόμο της Λιβερίας όταν ξαφνικά κατέρρευσε. Υποπτεύθηκε ότι μπορεί να έχει νοσήσει και όταν διαπιστώθηκε ότι πράγματι έχει προσβληθεί από τον ιό επέστρεψε με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Ισπανία (φωτογραφία επάνω). Σε ένα νοσοκομείο στη Μαδρίτη ένα κομβόινοσηλευτριών με προστατευτικές στολές υποδέχθηκαν τον ιερέα που συνοδευόταν από μια καλόγρια, η οποία, αν και δεν ήταν μολυσμένη, εν τούτοις τέθηκε σε καραντίνα μαζί με τον ιερέα.
6 ερωτήσεις – απαντήσεις για τον ιό
1. Γιατί δημιουργεί τέτοιον φόβο;
Οι επιστήμονες περιγράφουν τον ιό Εμπολα ως «μία από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες παγκοσμίως». Σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, πρόκειται για
«έναν υψηλά μολυσματικό ιό, ο οποίος μπορεί να σκοτώσει πάνω από το 90% των ανθρώπων τους οποίους θα προσβάλει, προκαλώντας τρόμο». Δυστυχώς δεν υπάρχει εμβολιασμός.
2. Τι είναι και πώς δρα ο ιός;
Ο ιός Εμπολα προκαλεί ιογενή αιμορραγικό πυρετό, ο οποίος επηρεάζει όλα τα οργανικά συστήματα στο σώμα. Πήρε το όνομά του από τον ποταμό Εμπολα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ), όπου ένα από τα πρώτα ξεσπάσματα σημειώθηκε το 1976. Την ίδια χρονιά σημειώθηκε ένα ακόμη ξέσπασμα στο Σουδάν.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ξεχωρίζει πέντε είδη του ιού. Τρία από αυτά έχουν συνδεθεί με μεγάλα ξεσπάσματα αιμορραγικού πυρετού στην Αφρική.
3. Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα πρόωρα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν ξαφνική έναρξη πυρετού, εξάντληση, πόνους στους μυς, πονοκεφάλους και πονόλαιμο. Μπορεί να εμφανιστούν από δύο έως και 21 ώρες μετά τη μόλυνση. Ο ΠΟΥ προειδοποιεί ότι αυτά τα συμπτώματα μπορούν να είναι σημάδια και για άλλες ασθένειες, όπως η ελονοσία, ο τυφοειδής πυρετός, η μηνιγγίτιδα ή ακόμη και η πανούκλα. Τα πρόωρα συμπτώματα εξελίσσονται σε εμετό, διάρροια, σε εξασθένηση του νεφρού και της λειτουργίας του συκωτιού και μερικές φορές σε εσωτερική και εξωτερική αιμορραγία. Ο Εμπολα μπορεί να επιβεβαιωθεί μόνο από πέντε εργαστηριακά τεστ.
4. Πώς θεραπεύεται;
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες θεραπείες. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συμβουλεύουν τους ασθενείς να μην έρχονται σε επαφή με κανέναν και να καταφύγουν άμεσα σε κέντρα περίθαλψης. Ενα επιδημικό ξέσπασμα θεωρείται ότι ελέγχεται αν περάσουν 42 ημέρες –διπλή η περίοδος επώασης της ασθένειας –χωρίς νέο κρούσμα.
5. Πώς διαδίδεται;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υποστηρίζει ότι πιθανώς οι νυχτερίδες είναι οι φυσικοί ξενιστές του ιού Εμπολα στην Αφρική και μετά ο ιός περνά σε άλλα ζώα. Οι άνθρωποι κολλούν μέσω της επαφής με σωματικά υγρά των μολυσμένων ζώων. Στην Αφρική υπάρχουν τεκμηριωμένες περιπτώσεις ανθρώπων που αρρωσταίνουν μετά την επαφή με νεκρούς ή άρρωστους χιμπαντζήδες ή γορίλες, νυχτερίδες, μαϊμούδες, άγριες αντιλόπες και σκαντζόχοιρους.
6. Αφού είναι τόσο μολυσματικός, γιατί δεν έχει εξαπλωθεί περαιτέρω;
Κατά τους επιδημιολόγους, αυτό οφείλεται στο ότι ο ιός εξαπλώνεται κυρίως από ανθρώπους που είναι ήδη πολύ άρρωστοι, έχουν υψηλό πυρετό και πολλά συμπτώματα. Αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις δεν ταξιδεύουν, συνεπώς ο τόπος διάδοσης της νόσου παραμένει σχετικά περιορισμένος. Ακόμη και αν βαριά μολυσμένοι ταξιδέψουν σε μια ανεπτυγμένη χώρα, θα βρεθούν σε ένα καλό νοσοκομείο με επαρκείς μηχανισμούς ελέγχου, οπότε θα απομονωθούν και είναι απίθανο να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
