Ενας ψυχικώς υγιής άνθρωπος, δηλαδή κάποιος που δεν θέλει να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα, απεύχεται να χαλάσουν οι όμορφες περιοχές. Ενας ψυχικώς υγιής άνθρωπος σκέφτεται πολιτικούς τρόπους ώστε να αναβαθμιστούν οι άσχημες γειτονιές. Οι αλλαγές στις χρήσεις γης που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) κάνουν τους φθονερούς να πανηγυρίζουν. Ειδικά με την κατάργηση της κατηγορίας αμιγούς κατοικίας: «Εσείς στη Φιλοθέη θα δείτε να ανοίγουν συνεργεία και μπορντέλα και ψιλικατζίδικα».
Θα είχαν νόημα οι χαρές αν για κάθε μαγαζί στη Φιλοθέη αντιστοιχούσε ένα στρέμμα πάρκου στην Κυψέλη. Δεν πάει έτσι. Αυτό, λοιπόν, που προαναγγέλλει το νομοσχέδιο είναι το «ναι σε όλα, ναι παντού», δηλαδή κανέναν περιορισμό. Τα παραλέμε, υπάρχουν περιορισμοί αλλά η γενική ιδέα είναι η ανάπτικσι (προσοχή στην ορθογραφία, ως ανάπτικσι νοείται η στρεβλή ανάπτυξη, αυτή που βγάζει μάτι…). Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή με τη διαδικασία τσάτρα-πάτρα, του κατεπείγοντος δηλαδή. Αποτελεί υποχρέωση του Μνημονίου η δυνατότητα να ανοίγει βενζινάδικο σε προάστιο με πρασιές.
Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Νικόλαο Ταγαρά είναι ευφάνταστο. Διπλασιάζει τον αριθμό χρήσεων γης. Αγνοεί, όμως, το βασικό: τις γειτνιάσεις και τον συνολικό σχεδιασμό. Εκπορευόμενος πιθανώς από την εμπειρία στην αυτοδιοίκηση, ο αναπληρωτής υπουργός αφήνει τον σχεδιασμό στους δήμους. Χαράσσει πολιτική όπως την ήξερε. Στο Χιλιομόδι δεν θα ανοίξει πυρηνικό εργοστάσιο. Στο Χιλιομόδι δεν θα γίνει χωματερή. Στο Χιλιομόδι δεν θα λειτουργήσει gay bar. Δεν είναι θέμα Ταγαρά και Νομού Κορινθίας. Η λογική αυτή καταγράφεται παντού. Κάθε δήμος μπορεί να πεζοδρομεί κατά το δοκούν, να κατευθύνει τα αυτοκίνητα με τρόπο που να προκαλεί γενική συμφόρηση διασφαλίζοντας την ησυχία των κατοίκων. Χίλια δυο παραδείγματα υπάρχουν, όχι μόνο από το Χιλιομόδι που ανέδειξε τον πολιτικό άνδρα Ταγαρά.
Ας αναλογιστούμε όμως: υπάρχει περίπτωση να έρθει ένας κολοσσός, να θελήσει να επενδύσει στο Μαρούσι και να του αρνηθεί ο δήμαρχος; Να του αρνηθεί και να του περάσει; Εκεί μπαίνει άλλη ρήτρα. Αν πρόκειται για έργο εθνικής σημασίας ή δράσεις εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων, αν πρόκειται δηλαδή για «εξαιρετικές και απρόβλεπτες ανάγκες και νέα δεδομένα», ο σχεδιασμός θα προσαρμόζεται. Πάει στην άκρη ο δήμαρχος και γίνεται το κουμάντο με υπουργική απόφαση. Δίδεται ταυτόχρονα η δυνατότητα να αναλάβει τον σχεδιασμό τοπικών και ειδικών χρήσεων και το υπουργείο. Δεν διευκρινίζεται σε ποιες περιπτώσεις, δεν φαίνεται όμως να είναι για καλό. Και δεν φαίνεται επειδή πρόκειται για νομοσχέδιο που υπηρετεί την ανεξέλεγκτη επιχειρηματικότητα χωρίς να έχει συνολικό σχεδιασμό για την ποιότητα ζωής των κατοίκων του εκάστοτε δήμου.
Ας αποδεχτούμε ότι έτσι θα πάει μπροστά η χώρα, όπως τα ορίζει ο Ταγαράς. Αν ανοίξει σουπερμάρκετ και βενζινάδικο δίπλα από επαύλεις, θα κινηθεί το χρήμα. Μήπως όμως θα έπρεπε να μπουν και ορισμένες προϋποθέσεις από τις περιφέρειες; Για να υπάρχει πλήρης εικόνα. Δεν μιλάμε μόνο για έναν δήμο ούτε για τη σχέση με τους όμορους. Για να υπάρχει ισορροπία και να μη λειτουργούν τα λάθη συσσωρευτικά. Το ιστορικό κέντρο της Αθήνας έχει ήδη καταστραφεί από την αλόγιστη λειτουργία νέων μπαρ. Το ιστορικό κέντρο έχει μετατραπεί σε απέραντο νυχτερινό κέντρο που δεν σώζεται με την καταστροφή της Φιλοθέης.
Η κυβέρνηση Σαμαρά κερδίζει από τον ταξικό φθόνο που αναβλύζει με αφορμή το νέο χωροταξικό νομοσχέδιο. Στη λογική «να λειτουργούν παντού τα πάντα» δεν βάζει κανέναν περιορισμό αισθητικής. Ούτε καν για περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους δεν τίθενται κανόνες. Τα σουπερμάρκετ των Κυκλάδων μπορούν να χτίζονται στην κλίμακα και με την αισθητική της Αθήνας. Τα βενζινάδικα μπορούν να υψώνουν ανάμεσα σε σπίτια τις ακαλαίσθητες πινακίδες τους. Είναι θέματα αισθητικής και συνύπαρξης. Ποιος τα ακούει όμως; Κανείς. Μέχρι να δοκιμαστεί το μοντέλο της πρόχειρης ανάπτικσις. Η ορθογραφημένη ανάπτυξη αργεί.
*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 29 Ιουνίου 2014
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
