«Φωτιές» ανάβει το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα της Κίνας για τη μαζική κατεδάφιση χιλιάδων κατοικιών σε παραδοσιακές συνοικίες μουσουλμάνων Ουιγούρων στην απομακρυσμένη πόλη Κάσγκαρ και τη μεταφορά των κατοίκων τους σε περιοχές με εντονότερο κινεζικό έλεγχο.
Οπως γράφει στην εφημερίδα «New York Times» ο απεσταλμένος της στην περιοχή Νταν Λεβίν, το καθεστώς του Πεκίνου έχει εκπονήσει εδώ και πέντε χρόνια ένα πρόγραμμα ολικής «ανακαίνισης» της Παλιάς Πόλης της Κάσγκαρ (ή Κάσι, για τους γηγενείς Κινέζους Χαν), της ανεπίσημης «πρωτεύουσας» της σουνιτικής αυτής μειονότητας των οκτώ εκατομμυρίων Τουρκμένων, καθώς το 90% των κατοίκων της είναι Ουιγούροι. Το πρόγραμμα προϋποθέτει την κατεδάφιση 65.000 σπιτιών μέσα στην Παλιά Πόλη και την επαναστέγαση 220.000 Ουιγούρων σε σπίτια σε άλλες, πιο σύγχρονες και εύπορες συνοικίες της πόλης.
Το Κάσγκαρ βρίσκεται στον πανάρχαιο Δρόμο του Μεταξιού, στα σύνορα της Κίνας με το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και την Κιργιζία, και περιβάλλεται από ψηλά βουνά και τη μεγάλη έρημο Τακλαμακάν. Οι κάτοικοί του υποδέχτηκαν με δυσφορία την απόφαση καθώς πολλοί θεωρούν ότι έχει ρατσιστικά και πολιτικά κίνητρα. Επίσης, γίνεται λόγος και για τις οικονομικές αλλαγές που θα επιφέρει η μετακόμιση αυτή, καθώς πολλοί φτωχοί κάτοικοι δεν διαθέτουν τα χρήματα για να μεταφερθούν σε ευπορότερα προάστια του Κάσγκαρ, εκεί όπου το επίπεδο ζωής είναι υψηλότερο και οι τιμές των αγαθών ακριβότερες σε σχέση με το φθηνότερο κέντρο της πόλης.
Βέβαια, υπάρχουν και κάποιοι Ουιγούροι που δηλώνουν ευχαριστημένοι από αυτή τη… στεγαστική «προαγωγή»: «Είμαστε πολύ πιο ευτυχισμένοι στο νέο μας σπίτι. Η συνοικία που ζούμε είναι πολύ πιο ασφαλής σε σχέση με την προηγούμενη που μέναμε» σημειώνει στην αμερικανική εφημερίδα η Αγέσα, επιθυμώντας να μην αποκαλύψει το επώνυμό της.
Οπως πάντως σημειώνει το σχετικό άρθρο των «New York Times», για πολλούς Ουιγούρους η κατεδάφιση αυτή ισοδυναμεί με τον «θάνατο» της πολιτιστικής τους ταυτότητας, καθώς η Παλιά Πόλη αποτελούσε το σύμβολο της μειονότητας. Και αυτό ακριβώς το σημειολογικό στοιχείο είναι που οδηγεί στην έξαψη του εθνικισμού στην ήδη πολύπαθη κινεζική επαρχία Σινγιάνγκ που ταλανίζεται από το 2009 από αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα στους Ουιγούρους και τον πληθυσμό των Χαν, που αποτελεί την πλειοψηφία των κατοίκων της Κίνας.
Πριν από δυο μήνες, στα τέλη του 2013, η κινεζική αστυνομία πυροβόλησε και σκότωσε οκτώ άτομα στην πόλη Γιαρκάντ, κοντά στο Κάσγκαρ, στη διάρκεια «τρομοκρατικής επίθεσης», όπως ανακοίνωσε η περιφερειακή κυβέρνηση. Είχε προηγηθεί στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου ο θάνατος 14 ατόμων από την αστυνομία στη διάρκεια επεισοδίων κοντά στο Κάσγκαρ, ενώ σε ένα άλλο περιστατικό βίας, τουλάχιστον εννέα πολίτες και δύο αστυνομικοί σκοτώθηκαν όταν ομάδα οπλισμένων με τσεκούρια και μαχαίρια επιτέθηκε σε αστυνομικό τμήμα του Κάσγκαρ.
Οι Ουιγούροι θεωρούν εαυτούς πολιτισμικά και εθνοτικά συγγενείς με τους άλλους τουρκόφωνους λαούς της Κεντρικής Ασίας και ασχολούνται παραδοσιακά, επί αιώνες, με τη γεωργία και το εμπόριο. Οι μεγάλες πόλεις τους, όπως το Κάσγκαρ, άνθησαν ως σταθμοί των καραβανιών κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, εκμεταλλευόμενοι την κατάρρευση της αυτοκρατορικής εξουσίας της Κίνας, οι Ουιγούροι αυτοανακηρύχθηκαν ανεξάρτητοι, αλλά μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα, αφού η περιοχή περιήλθε υπό τον απόλυτο έλεγχο της κομμουνιστικής Κίνας το 1949.
Οκτώ εκατομμύρια Ουιγούροι ζουν στην κινεζική επαρχία Σινγιάνγκ, ενώ άλλα 12 εκατομμύρια έχουν διασπαρεί τους τελευταίους αιώνες σε ολόκληρη την Κεντρική Ασία. Η μειονότητα κατηγορεί εδώ και πολλά χρόνια το Πεκίνο πως οργανώνει μαζική μετανάστευση Κινέζων Χαν στη Σινγιάνγκ για να αλλοιώσει τη σύνθεση του πληθυσμού, ενώ δηλώνει δυσαρεστημένη με την ολοένα αυξανόμενη ευημερία των Χαν στην περιοχή καθώς έχουν καλύτερες δουλειές και παίρνουν «φιλέτα» καλλιεργήσιμης γης.
Τον Ιούλιο του 2009 στην πόλη Ουρούμτσι, την πρωτεύουσα της Σινγιάνγκ, είχαν σημειωθεί οι πιο αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα σε Ουιγούρους και Χαν, όπου έχασαν τη ζωή τους 197 άνθρωποι. Για τον λόγο αυτόν, η κινεζική κυβέρνηση έχει εγκαταστήσει περίπου 40.000 κάμερες παρακολούθησης στο Ουρούμτσι.
HeliosPlus
