• Η ιδέα ήταν πολύ απλή: ένα κυλινδρικό κουτί από ανοξείδωτο χάλυβα, με ένα κοίλο «καπάκι». Αυτό δέχεται τις στάχτες και τα αποτσίγαρα και ανατρέπεται με το χέρι χάρη σε έναν απλούστατο μηχανισμό περιστροφής, έτσι ώστε το περιεχόμενό του να καταλήξει μέσα στο κουτί.
• Το σταχτοδοχείο ανήκει στην ευρεία σειρά Cylinda, η οποία περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα δοχεία και σύνεργα για να σερβίρει κάποιος τσάι, καφέ και κοκτέιλ. Η διάσημη αυτή γκάμα μεταλλικών σκευών θεωρείται από πολλούς το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα αυτού που πλέον ονομάζουμε κλασικό-μοντέρνο. Επίσης, αποκαλύπτει τον πυρήνα της σκανδιναβικής αντίληψης για τον μοντερνισμό στο ντιζάιν.
• Παρ’ ότι σχεδιαστικά το σταχτοδοχείο είναι απολύτως ενταγμένο στη σειρά, μοιάζει σαν να το διακρίνει μια απόσταση από αυτήν. Είναι ένα κομμάτι «αυτόφωτο», με τον τρόπο που ένας πρωταγωνιστής ξεχωρίζει σε έναν θίασο, όσο κι αν αυτός είναι δεμένος και συνεκτικός ως ensemble.
• Είναι πρακτικό, επειδή σε σχέση με ένα απλό τασάκι ίσης διαμέτρου, χωράει τετραπλάσια ποσότητα περιεχομένου. Επίσης, τα αποτσίγαρα μένουν κλεισμένα στην κυλινδρική βάση και αυτό του προσθέτει μια «αποσμητική» λειτουργία.
• Ο ίδιος ο Jacobsen, ο οποίος υπήρξε περιβόητος καπνιστής πίπας και χρησιμοποιούσε πάντα το σταχτοδοχείο που σχεδίασε, εκτιμούσε ότι σε βάθος χρόνου θα αποδεικνυόταν το πιο επιτυχημένο κομμάτι της σειράς και επαληθεύτηκε.
• Ωστόσο, ο κύριος λόγος για τον οποίο ήταν και παραμένει τόσο ευπώλητο είναι η αισθητική του. Η καθαρότητα της γεωμετρίας του, η αίσθηση του οικείου, την οποία έτσι κι αλλιώς εκπέμπει κάθε κυλινδρική φόρμα, το παιχνίδισμα λείου και θαμπού που προκύπτει από το «βουρτσισμένο» φινίρισμα του ανοξείδωτου χάλυβα και, τέλος, οι αναλογίες ύψους και διαμέτρου είναι τα κλειδιά που αποκωδικοποιούν τη γοητεία που ασκεί.
• Ο Arne Jacobsen (1902-1971) αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική Σχολή της Κοπεγχάγης το 1928 και θεωρείται ότι θεμελίωσε και οδήγησε στο απόγειό του τον δανέζικο μοντερνισμό. Σήμερα αναγνωρίζεται ως ο πατριάρχης του σκανδιναβικού ντιζάιν. Αν όμως ζούσε για να το βιώσει αυτό, μάλλον θα στενοχωριόταν, δεδομένου ότι ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του αρχιτέκτονα και είχε επανειλημμένα εκφράσει την απαρέσκειά του για τον τίτλο designer. Το ενδιαφέρον του για τον σχεδιασμό επίπλων και χρηστικών αντικειμένων ήταν μεγάλο από την αρχή της καριέρας του, ωστόσο η ενασχόλησή του με αυτόν έγινε πιο εντατική από τη δεκαετία του 1950 και μετά. Αυτό προέκυψε διότι, με την πρόοδο της καριέρας του, πίστευε όλο και πιο σθεναρά ότι ένας αρχιτέκτονας, εκτός από το κτίριο, οφείλει να σχεδιάζει και όλα τα παρελκόμενά του – ως και το τελευταίο «κουταλάκι του καφέ» –, ώστε να δημιουργείται ένα συμπαγές σύνολο με συνοχή.
• Η σειρά Cylinda τιμήθηκε για την καινοτομία της με το βραβείο ID της Δανέζικης Εταιρείας Βιομηχανικού Σχεδιασμού. Εναν χρόνο αργότερα – το 1968 – βραβεύτηκε και με το International Design Award του American Institute of Interior Designers και ξεκίνησε η παραγωγή της από την εταιρεία Stelton,
η οποία συνεχίζεται ως σήμερα.
Το τασάκι της σειράς Cylinda του Arne Jacobsen, για τη Stelton, € 72, θα το βρείτε στο κατάστημα Myran, 210 3824.744
