Ενας ζωντανός θεός στους μοντέρνους καιρούς
Οι πιστοί του τον αποκαλούν Κυρίαρχο Αρχάγγελο, Ωκεανό της Σοφίας και πιστεύουν ότι είναι η 14η μετενσάρκωση του Βούδα.
Η απόδρασή του από το Θιβέτ ήταν μια μυστική επιχείρηση της CIA. Η ζωή του είναι το θέμα της τελευταίας ταινίας του Μάρτιν Σκορσέζε
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Δαλάι Λάμα είναι ένα σχήμα οξύμωρο που ζει και αναπνέει: ένας ζωντανός Θεός σ’ έναν κόσμο όπου ο Θεός έχει πεθάνει. Θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης των Θιβετιανών, λατρεύεται με όλες τις τιμές που αρμόζουν σ’ ένα Θεό. Τι μπορεί όμως να κάνει ένας ζωντανός Θεός; Μπορεί να σταματήσει τη γενοκτονία του λαού του; Και αν ναι, αξίζει τον κόπο μπροστά στην αιωνιότητα;
Μια ταινία για τη ζωή του Δαλάι Λάμα θα μπορούσε να αρχίζει στη Λάσα, τον χειμώνα του 1940, την ημέρα της επίσημης ανακήρυξης του 14ου Δαλάι Λάμα στην «Αίθουσα όλων των καλών δυνάμεων του αιώνιου και του παροδικού κόσμου». Είναι η μεγαλύτερη αίθουσα στο παλάτι Ποτάλα, το παλάτι με τις 1.200 αίθουσες, που από το 1645 χρησιμεύει ως χειμερινή κατοικία του Δαλάι Λάμα.
Μπροστά από το πεντάχρονο αγόρι, που κάθεται σιωπηλό στον μεγάλο ξυλόγλυπτο θρόνο, περνάνε από το πρωί αντιπρόσωποι από όλα τα μοναστήρια του Θιβέτ. Οι τελετές και οι επίσημες εκδηλώσεις έχουν αρχίσει από τα χαράματα.
Το επόμενο πρωί το αγόρι αυτό θα πάψει πλέον να λέγεται Τενζίν Γκιατσό και θα είναι επίσημα ο 14ος Δαλάι Λάμα. Θα είναι δηλαδή, σύμφωνα με τις θιβετιανές θρησκευτικές αντιλήψεις, η δέκατη τέταρτη μετενσάρκωση του Βούδα και θρησκευτικός ηγέτης του θιβετιανού λαού. Θα αναγνωρίζεται από τους πιστούς του σαν ζωντανός Θεός και θα λατρεύεται με όλες τις τιμές που αρμόζουν σε ένα Θεό.
Αντιπροσωπείες, ευγενείς και πλήθος πιστών από όλες τις γωνιές του Θιβέτ έχουν έρθει στη Λάσα ταξιδεύοντας για εβδομάδες μέσα από επικίνδυνα ορεινά περάσματα για να παρευρεθούν στην τελετή της επίσημης ανακήρυξης του Δαλάι Λάμα. Ολόκληρη η χώρα περίμενε με λαχτάρα αυτή τη στιγμή από το 1933, όταν είχε πεθάνει ο προηγούμενος Δαλάι Λάμα.
Οι Θιβετιανοί πιστεύουν ότι ένας Λάμα δεν πεθαίνει ποτέ, πόσο μάλλον ο Δαλάι Λάμα. Πιστεύουν ότι απλώς αφήνει τη μία ενσάρκωσή του για να συναντήσει την επόμενη. Πιστεύουν δηλαδή ότι όλοι οι Δαλάι Λάμα είναι το ίδιο ον, ο Βούδας, σε διαφορετικές ενσαρκώσεις. Οταν αφήνει τη μία ενσάρκωσή του το ιερατείο αναλαμβάνει να ανακαλύψει την επόμενη. Είναι ένα έργο ιδιαίτερα δύσκολο γιατί όχι μόνο πρέπει να ερμηνεύσουν σωστά τα ιερά σημάδια που θα τους οδηγήσουν σε αυτήν, αλλά θα πρέπει να πείσουν και τους υπόλοιπους ότι έχουν όντως ανακαλύψει τον επόμενο Θεό. Τα νέα της ανακάλυψης του Δέκατου Τέταρτου είχαν κυκλοφορήσει δύο χρόνια πριν, αλλά κανένας δεν τον είχε δει ως τη στιγμή που οι βυζαντινισμοί ανάμεσα στη θρησκευτική εξουσία και στο επίσημο κράτος επέτρεψαν τελικά να οριστεί η ημερομηνία της επίσημης ανακήρυξης.
Καθώς οι αντιπροσωπείες των μοναστηριών περνάνε η μία μετά την άλλη, το μικρό αγόρι παρακολουθεί με ενδιαφέρον, χωρίς καν να φαντάζεται το τρομερό βάρος που αναλαμβάνει να σηκώσει στους αδύνατους ώμους του. Λίγο αργότερα τον μεταφέρουν στο κέντρο της Λάσα, στον ναό του Τζοκάνγκ, όπου τον κουρεύουν και του φορούν το μοναστικό ένδυμα. Το βράδυ όλοι αποσύρονται ευχαριστημένοι. Η χώρα έχει ξαναβρεί τον πνευματικό ηγέτη της. Αλλη μια γενιά Θιβετιανών θα μπορεί να κοιμάται ήσυχα με τη γνώση πως ο Κυρίαρχος Αρχάγγελος ξαναγύρισε κοντά τους.
Τα μυστικά του λαμαϊσμού
Ο λαμαϊσμός είναι μια περίεργη μορφή του βουδισμού που συναντιέται κυρίως στο Θιβέτ, αλλά και στη Μογγολία, στο Μπουτάν και σε ορισμένες περιοχές της Κίνας. Προήλθε από τις Ινδίες με τη μορφή του Μαχαγιάνα, δηλαδή του εξελιγμένου βουδισμού. Επίσημη γλώσσα της θρησκείας είναι η θιβετιανή, αν και ορισμένες από τις μαγικές επικλήσεις γίνονται στη σανσκριτική. Διαφέρει από τον κλασικό βουδισμό τόσο στη διδασκαλία όσο και στην οργάνωση και στα θρησκευτικά έθιμα.
Πάρτε για παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίο οι Θιβετιανοί «θάβουν» τους νεκρούς τους. Οι ίδιοι τον αποκαλούν «ουράνια ταφή». Οι σοροί μεταφέρονται σε απότομες βουνοπλαγιές, τεμαχίζονται σε μικρά κομμάτια και δίνονται τροφή στα όρνεα που καραδοκούν. Το πανάρχαιο αυτό έθιμο έχει τις ρίζες του στη βουδιστική αντίληψη ότι το σώμα δεν είναι παρά μια παροδική φορεσιά της ψυχής και από τη στιγμή που αυτή θα το αφήσει δεν έχει σημασία τι θα απογίνει. Ετσι, αντί να το αφήσουν να αποσυντεθεί, το ανακυκλώνουν στην αλυσίδα της διατροφής προσφέροντάς το σαν δώρο στα όρνεα.
Βασική διδασκαλία του λαμαϊσμού είναι το σούνγκα, δηλαδή το κενό. Σύμφωνα με αυτήν, ο φαινομενικός κόσμος και τα πάντα μέσα σε αυτόν υπάρχουν αλλά δεν έχουν πραγματική υπόσταση. Από τη διδασκαλία του κλασικού βουδισμού οι λαμαϊστές κράτησαν όλα τα στοιχεία περί μετεμψύχωσης. Επιπλέον υιοθέτησαν την αντίληψη σύμφωνα με την οποία ο κάθε Βούδας έχει προετοιμάσει τον δικό του παράδεισο μέσα στον οποίο προετοιμάζει τους μαθητές του για την τελική σωτηρία. Πιστεύουν δε ότι οι παράδεισοι αυτοί είναι αναρίθμητοι, όπως αναρίθμητοι είναι και οι Βούδες.
Η πρωτοτυπία του λαμαϊσμού στο θέμα των ενσαρκώσεων έγκειται στο γεγονός ότι παραδέχεται πως οι ηγούμενοι των σημαντικότερων μοναστηριών είναι ενσαρκώσεις διαφόρων Βουδών. Αρχηγός όλων είναι ο Δαλάι Λάμα, που είναι και κοσμικός ηγεμόνας της χώρας και δεύτερος κατά σειράν ο Τάσι Λάμα.
Οσο εξωτικές και αν ακούγονται οι θρησκευτικές αντιλήψεις των Θιβετιανών, εμείς οι υπόλοιποι θα πρέπει να θεωρούμε ότι αν εκείνοι πιστεύουν πως ο Δαλάι Λάμα είναι Θεός, τότε όντως είναι.
Το Θιβέτ είναι το υψηλότερο υψίπεδο της γης. Οι κοιλάδες του βρίσκονται σε υψόμετρα από 3.500 ως 5.300 μέτρα, τα οροπέδιά του φθάνουν τις 4.000 μέτρα, ενώ οι κορυφές των βουνών του, χαμένες όλο τον χρόνο μέσα στα σύννεφα, φθάνουν ως τις 7.000 μέτρα. Δικαιολογημένα οι κάτοικοί του το αποκαλούν «Σκεπή του κόσμου» και «Χώρα των χιονιών». Στα βόρεια και βορειοδυτικά της χώρας απλώνεται η περιοχή των λιμνών: μια περιοχή, ίση σε έκταση με τη Γαλλία, στην οποία βρίσκονται χιλιάδες μεγάλες και μικρές λίμνες, συμπεριλαμβανομένης και της λίμνης Χόρα, η οποία σε υψόμετρο 5.200 μέτρων είναι η υψηλότερη λίμνη του κόσμου. Στα ανατολικά απλώνεται η περιφέρεια των ποταμών, στην οποία βρίσκονται μεταξύ άλλων και οι πηγές των ποταμών Βραχμαπούτρα, Γιανγκ-τσε, Μεκόνγκ και Κίτρινου ποταμού.
Το δυτικό θησαυροφυλάκιο
Οι πρώτες ιστορικές αναφορές στο Θιβέτ ανάγονται στο έτος 636 μ.Χ., όταν ένας ινδός βασιλιάς έφερε εδώ τον βουδισμό και ίδρυσε τη Λάσα και το βασίλειο του Θιβέτ. Στα τέλη του 10ου αι. το βασίλειο είχε διαιρεθεί σε μικρότερα κράτη, αλλά το 1026 ο ινδός βουδιστής Ατίσα εγκαταστάθηκε στο Θιβέτ, αναζωπύρωσε το θρησκευτικό αίσθημα των κατοίκων και ένωσε ξανά τα διάφορα κρατίδια σε ένα κοινό κράτος. Ηταν και ο πρώτος Λάμα που κυβέρνησε τη χώρα.
Ο πρόεδρος Μάο επιθυμούσε βαθύτατα τρία πράγματα: την Ταϊβάν, την Κορέα και το Θιβέτ. Το μόνο που κατάφερε να αποκτήσει ήταν το Θιβέτ. Οι Κινέζοι αποκαλούν το Θιβέτ Ζιζάνγκ, που σημαίνει «Το δυτικό μας θησαυροφυλάκιο». Η χώρα διαθέτει εύφορες εκτάσεις στην Ανατολή και στον Νότο και μεγάλα κοιτάσματα ουρανίου, λιθίου, βόρακα και χρυσού. Εχει επίσης στρατηγική σημασία, μια και όποιος ελέγχει το θιβετιανό οροπέδιο επιβλέπει ολόκληρη την Ασία. Επίσης, επειδή εδώ βρίσκονται οι πηγές μερικών από τους μεγαλύτερους ποταμούς της ηπείρου, είναι ευνόητο ότι ο κυρίαρχος του Θιβέτ ελέγχει τα αποθέματα νερού για πολλές περιοχές της Ασίας.
Το 1950 ο Μάο έστειλε τις στρατιές του εναντίον της χώρας με την εντολή «να απελευθερώσουν τους καταπιεσμένους Θιβετιανούς, να ενώσουν τη χώρα με τη μητέρα πατρίδα και να προστατεύσουν το Θιβέτ από τις δυνάμεις του ιμπεριαλισμού». Το γεγονός ότι οι στρατιές του επιχειρούσαν μια ιμπεριαλιστική εκστρατεία αποσιωπήθηκε από τον πρόεδρο. Οι Θιβετιανοί, λαός ιδιαίτερα στερημένος και με ανύπαρκτη σχεδόν στρατιωτική δύναμη, αντέδρασαν με τα μόνα όπλα που διέθεταν: με προσευχές και με λιτανείες.
Ο Δαλάι Λάμα σε ηλικία 14 ετών αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα και να καταφύγει στη γειτονική Ινδία. Μαζί του είχε 1.000 μουλάρια φορτωμένα με τους πιο σπάνιους θιβετιανούς θησαυρούς. Λίγους μήνες μετά επέστρεψε για να διαπραγματευθεί με τον Μάο. Στην επιστροφή του ανακάλυψε με τρόμο ότι τα κινεζικά στρατεύματα κατοχής και οι θιβετιανοί συνεργάτες τους είχαν εγκαθιδρύσει ένα καθεστώς τρόμου και επιδίδονταν σε παντός είδους ακρότητες. Τα πάντα είχαν κολεκτιβοποιηθεί. Ολόκληρες οικογένειες εύπορων Θιβετιανών οδηγούνταν στις κεντρικές πλατείες των χωριών, όπου τους ανάγκαζαν να ομολογήσουν «τα εγκλήματά τους κατά του λαού». Οσοι δεν ήταν αρκετά πειστικοί εκτελούνταν επί τόπου.
Τον Μάρτιο του 1959 ξέσπασαν στη Λάσα μεγάλες ταραχές. Κινέζοι στρατιώτες περικύκλωσαν το θερινό ανάκτορο στη Λάσα όπου κρυβόταν ο Δαλάι Λάμα. Τριάντα χιλιάδες Θιβετιανοί και 25.000 μοναχοί συγκεντρώθηκαν γύρω από το ανάκτορο για να προστατεύσουν τον Θεό τους από τους Κινέζους, των οποίων οι προθέσεις ήταν πλέον εμφανείς: να συλλάβουν τον Δαλάι Λάμα. Οι ταραχές είχαν ξεκινήσει εδώ και μήνες. Χιλιάδες θιβετιανοί αντάρτες είχαν καταφέρει αξιόλογα πλήγματα ενάντια στον στρατό κατοχής. Μια σημαντική κινεζική στρατιωτική βάση, λίγες ώρες μόνο από τη Λάσα, την πολιορκούσαν αντάρτες εκπαιδευμένοι από τη CIA. Οι Κινέζοι γνώριζαν ότι αν είχαν στα χέρια τους τον Δαλάι Λάμα θα μπορούσαν να εκβιάσουν τους Θιβετιανούς και να παραλύσουν την αντίστασή τους.
Η φυγή, ο μάντης και η CIA
Μέσω ενός αντιπροσώπου οι κινεζικές αρχές ειδοποίησαν τον Δαλάι Λάμα ότι αν δεν παραδινόταν θα πυροβολούσαν το πλήθος. Εκείνος έστειλε να φωνάξουν τον μοναχό Λομπσάνγκ Γιγκμέ, τον επίσημο μάντη, που είχε το χάρισμα να επικοινωνεί με το πνεύμα Νετσούνγκ, που είναι ένας από τους πνευματικούς οδηγούς του Δαλάι Λάμα. Ο Γιγκμέ έπεσε σε ύπνωση για να επικοινωνήσει με το πνεύμα. Ξαφνικά άρχισε να φωνάζει: «Φύγε! Φύγε απόψε». Στη συνέχεια άρπαξε μολύβι και χαρτί και άρχισε να γράφει ακριβείς οδηγίες για την απόδραση του Δαλάι Λάμα από το Θιβέτ. Αυτό που δεν γνώριζε ο Δαλάι Λάμα ήταν το γεγονός ότι οι οδηγίες του μοναχού είχαν υπαγορευθεί από τη CIA σε συνεννόηση με τους θιβετιανούς αντάρτες. Ενας Θεός πιόνι στο παιχνίδι του Ψυχρού Πολέμου και της realpolitic.
Η απόδραση του Δαλάι Λάμα από τη χώρα ήταν μία από τις πιο τολμηρές επιχειρήσεις της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών και παρέμεινε μυστική για πολλές δεκαετίες. Την αποστολή καθοδηγούσε ο διευθυντής της CIA Allen Dulles αλλά υπεύθυνος για την ολοκλήρωσή της ήταν ένας πράκτορας της CIA, ο οποίος μετά τη συνταξιοδότησή του αποκάλυψε τις λεπτομέρειες της διάσωσης στον Τύπο με τον όρο να παραμείνει ανώνυμος.
Καθώς ο Δαλάι Λάμα ετοιμαζόταν να αποδράσει δυνάμεις των ανταρτών είχαν απλωθεί στις νότιες επαρχίες της χώρας, έτοιμες να καθυστερήσουν τους κινέζους διώκτες του ηγέτη τους. Τα χαράματα της 18ης Μαρτίου μεταμφιεσμένος σε απλό χωρικό ο Δαλάι Λάμα πέρασε ένα τουφέκι στον ώμο του και ξεκίνησε για άλλη μια φορά το μακρύ ταξίδι προς την Ινδία. Το επόμενο πρωινό ο Δαλάι Λάμα και η συνοδεία του έφτασαν στο πέρασμα Τσε-Λα που βρίσκεται σε υψόμετρο 5.500 μέτρων. Στην κοιλάδα που απλωνόταν κάτω από τα πόδια τους βρισκόταν η Λάσα και αυτή ήταν η τελευταία φορά που ο Δαλάι Λάμα θα έβλεπε την πόλη στην οποία είχε ανακηρυχθεί Θεός. Υστερα από 12 ημέρες, αφού είχαν περάσει και την τελευταία οροσειρά των Ιμαλαΐων, οι ταξιδιώτες πέρασαν επιτέλους τα ινδικά σύνορα. Στους επόμενους μήνες τους ακολούθησαν στην εξορία 100.000 Θιβετιανοί, μεταξύ των οποίων σύσσωμο το ιερατείο και οι καλύτερες οικογένειες της χώρας. Από όσους έμειναν πίσω 87.000 σφαγιάστηκαν σε διάστημα λίγων μηνών.
Οι θηριωδίες των Κινέζων έγιναν ακόμη πιο άγριες στα χρόνια της Μορφωτικής Επανάστασης, από το 1966 ως το 1977. Ολόκληρα χωριά σβήστηκαν από τον χάρτη και οι κάτοικοί τους εκτελέστηκαν με τον πιο φρικιαστικό τρόπο. Τα παιδιά αναγκάζονταν να εκτελέσουν τους γονείς τους και οι μαθητές τους δασκάλους τους. Εκτός από 40, τα υπόλοιπα από τα 6.254 μοναστήρια της χώρας λεηλατήθηκαν και οι θησαυροί τους ιερά κειμήλια, χρυσός και ασήμι συνολικής αξίας 80 δισ. δολαρίων μεταφέρθηκαν στη «μητέρα πατρίδα» με στρατιωτικά κονβόι και από εκεί άρχισαν να εμφανίζονται στους μεγάλους οίκους δημοπρασιών του Χονγκ Κονγκ και της Δύσης. Αμέτρητα ξυλόγλυπτα με ιερές γραφές παραδόθηκαν στη φωτιά. Στα μοναστήρια που παρέμειναν ανοιχτά τα τεράστια πορτρέτα του Μάο αντικατέστησαν τις ντελικάτες θιβετιανές τοιχογραφίες. Δεκάδες χιλιάδες Θιβετιανοί συγκεντρώθηκαν στα νότια και ανατολικά της χώρας, σε στρατόπεδα εργασίας που κάνουν το Γκούλανγκ να μοιάζει με παιδική χαρά. Μόνο μερικές εκατοντάδες επέζησαν.
Δεν υπέφεραν όμως μόνο οι άνθρωποι από την κινεζική εισβολή. Εκατομμύρια γάτες, πουλιά και χαριτωμένα Λάσα Απσος εξοντώθηκαν με τη δικαιολογία ότι ήταν παράσιτα και απομεινάρια της προηγούμενης, παρακμασμένης κοινωνίας. Τα άγρια ζώα του Θιβέτ επειδή δεν είχαν απειληθεί ποτέ από τους ανθρώπους ήταν ευκολοπλησίαστα, με αποτέλεσμα να γίνονται εύκολος στόχος. Ολόκληρα σμήνη από άγρια πουλιά και αμέτρητα κοπάδια από ζώα αντιλόπες, γαζέλες, γιακ, άγρια πρόβατα και κατσίκια εξοντώθηκαν και έγιναν τροφή για τις δυνάμεις κατοχής. Τα απέραντα παρθένα δάση του Ανατολικού Θιβέτ παραδόθηκαν στους υλοτόμους. Ολόκληρη η περιοχή της Ανατολικής Ασίας υποφέρει ακόμη από τις οικολογικές συνέπειες της μαζικής καταστροφής αυτών των δασών.
Η εξορία του Αρχαγγέλου
Με έδρα την Νταραμσάλα των Ινδιών ο Δαλάι Λάμα και η εξόριστη κυβέρνηση του Θιβέτ προσπαθούν να ανακουφίσουν όσο γίνεται τον θιβετιανό λαό και είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στη χώρα στην περίπτωση που οι Κινέζοι αποσυρθούν. Βασικοί πόροι τους είναι οι θησαυροί που είχαν πάρει μαζί τους στην πρώτη απόδραση του Δαλάι Λάμα και οι εισφορές των υπόλοιπων θιβετιανών εξορίστων. Ο υπόλοιπος «ελεύθερος» κόσμος παρακολουθεί όσα έγιναν και γίνονται στη μακρινή αυτή χώρα με αδιαφορία.
Οι Αμερικανοί στην αρχή, με τη σκέψη ότι το Θιβέτ θα τους ήταν χρήσιμο στον Ψυχρό Πόλεμο ενάντια στον κομμουνισμό, το υποστήριξαν. Θιβετιανοί αντάρτες εκπαιδεύονταν από τη CIA στην τεχνική του ανταρτοπόλεμου με απόλυτη μυστικότητα στο Καμπ Χέιλ του Κολοράντο και στη συνέχεια έπεφταν με αλεξίπτωτα στα οροπέδια του Θιβέτ για να ενισχύσουν την τοπική αντίσταση. Το 1979 όμως ο μετρ της διεθνούς δολοπλοκίας Χένρι Κίσινγκερ συμβούλεψε τον Νίξον να αναθερμάνει τις σχέσεις του με τον Μάο και να αγωνιστούν από κοινού εναντίον των Σοβιετικών. Κάθε βοήθεια προς τον θιβετιανό λαό σταμάτησε απότομα. Το Θιβέτ θυσιάστηκε στον βωμό ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού. Οι περισσότεροι αντάρτες στριμώχτηκαν ανάμεσα στα στρατεύματα της Κίνας και του Νεπάλ και όταν ο Δαλάι Λάμα τους διέταξε να μη χρησιμοποιήσουν βία, εκείνοι προτίμησαν να αυτοκτονήσουν κόβοντας τους λαιμούς τους παρά να τον παρακούσουν. Ετσι έσβησε η θιβετιανή αντίσταση.
Για να μη δυσαρεστηθούν οι Κινέζοι το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε να δώσει βίζα στον Δαλάι Λάμα το 1960 και το 1977. Δύο χρόνια αργότερα του επέτρεψαν τελικά την είσοδο στη χώρα. Οταν ο Δαλάι Λάμα βραβεύτηκε με το Νομπέλ Ειρήνης το 1989, ο Λευκός Οίκος δεν τόλμησε να στείλει ούτε συγχαρητήριο τηλεγράφημα. Μπορεί ο κίνδυνος των Σοβιετικών να μην υπάρχει πια, αλλά η Κίνα συνεχίζει να αποτελεί το 1/4 της παγκόσμιας αγοράς.
Στο πρόσφατο άνοιγμα των σινοαμερικανικών σχέσεων το Θιβέτ παραμένει ξεχασμένο και οι όποιες μυστικές πιέσεις γίνονται δεν είναι παρά ατού στο πόκερ των διαπραγματεύσεων.
Ενας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει το Θιβέτ, μεγαλύτερος ίσως και από την κινεζική κατοχή, είναι και ο «εναγκαλισμός του θιβετιανού σκοπού» από το Χόλιγουντ.
Το πάθος του Χόλιγουντ
Αν στα 80ς το Χόλιγουντ ήταν παθιασμένο με τα δάση του Αμαζονίου, στα 90ς είναι με το Θιβέτ. Πάρτε για παράδειγμα το βιβλίο του Ρίτσαρντ Γκιρ με φωτογραφίες του από τα ταξίδια του στο Θιβέτ (ο Ρίτσαρντ Γκιρ ήταν από τους πρώτους σταρ που «αγκάλιασαν τον σκοπό»)· ή την ταινία του Ζαν Ζακ Ανό «Επτά χρόνια στο Θιβέτ», που είναι βασισμένη στο μπεστ σέλερ του Χάινριχ Χέρερ και η οποία αφηγείται την επτάχρονη παραμονή του στο Θιβέτ, στην αυλή του Δαλάι Λάμα, από το 1943 ως το 1950 (αυτό που ούτε το βιβλίο ούτε η ταινία αναφέρουν είναι το γεγονός ότι ο Χέρερ ήταν πρώην στέλεχος των ναζιστών)· ή την τελευταία ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε με τον τίτλο «Κούντουμ», που έχει για θέμα της τη ζωή του Δαλάι Λάμα από τη γέννησή του ως τη φυγή του από το Θιβέτ.
Τα καλά παιδιά πάνε στο Θιβέτ και τα πάντα δείχνουν ότι στο Χόλιγουντ το Θιβέτ είναι μόδα. Και τι είναι μια μόδα παρά ένας συρμός, μια στιγμιαία μαζική νεύρωση καταδικασμένη να ξεχαστεί, όπως το αερόμπικ και η Καμπάλα.
Τέτοιες παροδικές σκέψεις όμως δεν είναι δυνατόν να απασχολούν τον Δαλάι Λάμα. Εκείνος έρχεται από τη Σκεπή του Κόσμου με αναμνήσεις από ένα καλύτερο μέλλον.
«Αυτός ο αιώνας ήταν ιδιαίτερα δύσκολος όχι μόνο για το Θιβέτ αλλά και για όλη την ανθρωπότητα. Το καλό είναι ότι μάθαμε αρκετά και γίναμε πιο ώριμοι. Είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης όταν συναντά δυσκολίες να χρησιμοποιεί περισσότερο την εξυπνάδα της. Πιστεύω ότι ο επόμενος αιώνας θα είναι πιο ευτυχής» είχε δηλώσει πριν από λίγο καιρό.
Ας ελπίσουμε ότι οι ζωντανοί θεοί δεν κάνουν λάθη.
