▅ Ο γάλλος πρόεδρος τόνισε ότι όλες οι χώρες πρέπει να συνεργασθούν για «τον καπιταλισμό του μέλλοντος»
▅ Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπογράμμισε την ανάγκη να διαφυλαχθούν «τα θεμέλια του δημοκρατικού καπιταλισμού»
▅ Οι δύο ηγέτες συζήτησαν ως προς τις δράσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κατάστασης
Τ ο περασμένο Σάββατο ο αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους συζήτησε με τον γάλλο πρόεδρο και προεδρεύοντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης Νικολά Σαρκοζί τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία. Παρών στην έκτακτη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Καμπ Ντέιβιντ (στην εξοχική κατοικία των αμερικανών προέδρων στο Μέριλαντ των ΗΠΑ) ήταν και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Η συνάντηση των δύο ηγετών- Μπους και Σαρκοζί- επικεντρώθηκε στα μέτρα αντιμετώπισης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Παρά τη συμφωνία στις γενικές αρχές, καταγράφηκαν διαφορές για τις προτεραιότητες και τις δράσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κόσμου στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ορισμένοι αναλυτές αναγνώρισαν ιδεολογική διαφοροποίηση ανάμεσα στους δύο, άλλοι έκαναν λόγο για διαφορετικές αποχρώσεις στο ίδιο μοτίβο. Δηλαδή ότι οι κύριοι Μπους και Σαρκοζί έχουν στο μυαλό τους (ελαφρώς) διαφορετικές διαδρομές για την επαναφορά του παγκόσμιου συστήματος στον «ίσιο δρόμο» της αυτόνομης και υγιούς λειτουργίας μόλις ολοκληρωθούν οι κρατικές παρεμβάσεις- ή παρεκβάσεις, για όσους διαφωνούν.
Υποδεχόμενος τους Σαρκοζί και Μπαρόζο στο Καμπ Ντέιβιντ, ο Τζορτζ Μπους περιέγραψε την επιθυμητή κατ΄ αυτόν κατεύθυνση της επόμενης ημέρας μετά τα «ιστορικά μέτρα» τα οποία ελήφθησαν για τη στήριξη των τραπεζών. Υποστήριξε ότι παράλληλα με τις αναγκαίες «ρυθμιστικές και θεσμικές παρεμβάσεις» για να μην επαναληφθεί μια κρίση όπως η σημερινή «έχει πρωταρχική σημασία να διατηρήσουμε τα θεμέλια του δημοκρατικού καπιταλισμού και την αφοσίωσή μας στις αρχές της ελεύθερης αγοράς,της ελευθερίας του επιχειρείν και του ελεύθερου εμπορίου». Συμπλήρωσε ότι «πρέπει να αντισταθούμε στον επικίνδυνο πειρασμό του οικονομικού απομονωτισμού και να συνεχίσουμε τις πολιτικές των ανοικτών αγορών που ανέβασαν το επίπεδο ζωής και βοήθησαν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο να αποφύγουν τον κίνδυνο της φτώχειας». Παρένθεση: σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 4 δισ. άνθρωποι στον πλανήτη κερδίζουν λιγότερα από 6 ευρώ ημερησίως… Από την πλευρά του, ο γάλλος πρόεδρος μετέφερε εκ μέρους των 27 χωρών της ΕΕ την κοινή πεποίθηση για την ανάγκη «παγκόσμιας λύσης». Υποστήριξε ότι η απάντηση θα είναι πιο αποτελεσματική αν οι χώρες όλου του κόσμου συνεργαστούν για να «οικοδομήσουν μαζί τον καπιταλισμό του μέλλοντος». Ο κ. Σαρκοζί επισήμανε, ωστόσο, ότι η «μεγάλη ευκαιρία» θα σπαταληθεί αν επαναληφθούν «οι πρακτικές οι οποίες οδήγησαν στη σημερινή κρίση». Συμφώνησε με τον πρόεδρο Μπους ότι δεν πρέπει να εγκαταλειφθούν οι αρχές της ελεύθερης αγοράς. Τόνισε ωστόσο «ότι δεν πρέπει να συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο διότι τα ίδια προβλήματα θα προκαλέσουν ανάλογες καταστροφές». Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι τα hedge funds «πρέπει να πάψουν να λειτουργούν όπως στο παρελθόν» και έβαλε στο στόχαστρο τους φορολογικούς παραδείσους.
Στο επίκεντρο της συνάντησης του Σαββάτου βρέθηκε… η επόμενη. Δηλαδή η παγκόσμια σύνοδος την οποία επιθυμεί σφόδρα και ο αμερικανός πρόεδρος και αναμένεται να πραγματοποιηθεί ως τα τέλη Νοεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο την πρόταση για μια διεθνή διάσκεψη πριν από το τέλος του έτους διατύπωσε πρώτος ο βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν, ο αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής των τελευταίων (ταραγμένων) εβδομάδων για το παγκόσμιο σύστημα. Ευρωπαίοι και αμερικανοί οικονομολόγοι πίνουν νερό στο όνομα του βρετανού πρωθυπουργού. «Ευτυχώς για την παγκόσμια οικονομία,τα όσα πράττει ο Γκόρντον Μπράουν και το επιτελείο του βγάζουν νόημα.Και ίσως να μας έδειξαν τον τρόπο να ξεπεραστεί η κρίση» έγραψε ο προσφάτως τιμημένος με Νομπέλ Οικονομίας αρθρογράφος των «Νew Υork Τimes» Πολ Κρούγκμαν. Η ρηξικέλευθη πρωτοβουλία του Μπράουν ήταν η μερική κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος της Βρετανίας. Ουδείς προφήτης στον τόπο του, όμως. Μπορεί ο Μπράουν να έχει… γοητεύσει την υφήλιο, ωστόσο το πολιτικό του μέλλον στη Βρετανία είναι εξαιρετικά αβέβαιο, με τους Συντηρητικούς να διατηρούν απαγορευτικό για όνειρα ανατροπής του σκηνικού προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις.
Ευρώπη και ΗΠΑ ακολούθησαν το παράδειγμα της κρατικής ενίσχυσης των τραπεζών με την ταυτόχρονη εξασφάλιση μετοχικού μεριδίου από πλευράς του Δημόσιου. Τώρα ο Μπους, ο Σαρκοζί και οι υπόλοιποι ηγέτες του κόσμου αναμένεται να συζητήσουν για τον δρόμο της επιστροφής στην υγιή αγορά. Το ενδιαφέρον ερώτημα είναι πώς θα ορίσουν την υγιή λειτουργία της αγοράς με δεδομένες τις εξελίξεις και την εμπειρία των τελευταίων μηνών. « Αυτή η σύνοδος πρέπει να είναι ένα νέο “Μπρέτον Γουντς” » δήλωσαν Νικολά Σαρκοζί και Γκόρντον Μπράουν, ενώ σύμφωνος με το μεγαλεπήβολο σχέδιο εμφανίζεται και ο οικοδεσπότης Τζόρτζ Μπους.
Η συμφωνία που υπογράφηκε τον Ιούλιο του 1944 στη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς στο Νιου Χαμσάιρ όρισε τους νέους κανόνες του παιχνιδιού για τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στα μεγαλύτερα βιομηχανικά κράτη του κόσμου την εποχή εκείνη. Από τη σύνοδο προέκυψαν η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άνοιξε ο δρόμος για την παντοκρατορία του δολαρίου με την οριστική κατάργηση του «κανόνα χρυσού». Τα συναλλαγματικά αποθέματα που είχε μια χώρα στα θησαυροφυλάκιά της δεν χρειαζόταν πλέον να αντιστοιχούν σε χρυσό.
Αποφάσεις για την εποπτεία των αγορών
Οι ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ θεωρούν ότι η επερχόμενη διεθνής σύνοδος θα πρέπει να καταλήξει σε αποφάσεις για τη διαφάνεια, τους νέους κανόνες ρύθμισης και τη διασυνοριακή εποπτεία των αγορών. Σε αυτά προσθέτουν και την ανάγκη δημιουργίας ενός συστήματος «προειδοποίησης» για τον συστημικό κίνδυνο για να αποκατασταθεί σταδιακά η εμπιστοσύνη στις αγορές. Την ιδέα της διεθνούς διάσκεψης στηρίζουν και οι ηγέτες της ομάδας των οκτώ πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών (G8). Ο αμερικανός πρόεδρος διευκρίνισε ότι στη σύνοδο θα προσκληθούν ανεπτυγμένα και αναπτυσσόμενα κράτη από όλον τον κόσμο, ενώ ο γάλλος ομόλογός του υπογράμμισε τη σημασία της συμμετοχής σε αυτήν των χωρών της Ασίας. Ακριβής ημερομηνία δεν ορίστηκε, αλλά ο Λευκός Οίκος την τοποθετεί σε σύντομο διάστημα μετά τις αμερικανικές εκλογές της 4ης Νοεμβρίου.
