Σε µια περίοδο κατά την οποία οι νοµοθετικές ρυθµίσεις κατατίθενται και ψηφίζονται στη Βουλή µε καταιγιστικούς ρυθµούς, κυβέρνηση και συµπολίτευση έρχονται αντιµέτωπες µε µια µεγάλη παραδοξότητα: ενώ οι πιέσεις της τρόικας είναι γνωστές και εκδηλωµένες, οι αντιδράσεις βουλευτών – ακόµη και υπουργών – εντείνονται για πολλά από τα µέτρα που περιγράφονται, τα οποία όµως εν πολλοίς έχουν εδώ και πολύ καιρό προαποφασιστεί! Τα περισσότερα από αυτά έχουν περιγραφεί επαρκώς, ακόµη και µε λεπτοµέρειες, στις πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου και σε δηµόσιες οµιλίες ευρωπαίων αξιωµατούχων, για τις οποίες µάλιστα η ελληνική κυβέρνηση είτε πανηγύριζε είτε δήλωνε ανακουφισµένη. Αραγε µελετούν τα µέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου τα ευρωπαϊκά κείµενα της τρέχουσας περιόδου; Εκ των πραγµάτων και εκ των αντιδράσεων, προκύπτει πως κάποιοι πιθανώς δεν έχουν επίγνωση των όσων διαµείβονται στις Βρυξέλλες, οι περισσότεροι όµως προτιµούν να δείχνουν πως δεν έχουν… Το σοκ ήταν µεγάλο την προηγούµενη εβδοµάδα, µε αφορµή τη συζήτηση περί απαίτησης της τρόικας να καταργηθεί η ισχύουσα Γενική Συλλογική Σύµβαση Εργασίας. Πρώην και εν ενεργεία υπουργοί και βουλευτές ( Χ. Καστανίδης, Λούκα Κατσέλη , Αννα Νταλάρα κ.ά.) εξεδήλωσαν απερίφραστα την αντίδρασή τους και µίλησαν – βασίµως – για έναν πυλώνα της δηµοκρατίας που απειλείται.
Παρά ταύτα, τα Συµπεράσµατα της Συνόδου Κορυφής της 25ης Μαρτίου και το περίφηµο κείµενο «Σύµφωνο για το ευρώ», για το οποίο σχεδόν πανηγύρισε η ελληνική κυβέρνηση, περιελάµβαναν πολύ συγκεκριµένες αναφορές. Στην παράγραφο µε τον υπότιτλο «Προώθηση της ανταγωνιστικότητας» σηµειωνόταν µεταξύ των άλλων:
«Κάθε χώρα θα είναι υπεύθυνη για τις ειδικές δράσεις πολιτικής που επιλέγει για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας, ωστόσο θα δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις ακόλουθες µεταρρυθµίσεις: (i) Τηρουµένων των εθνικών παραδόσεων όσον αφορά τον κοινωνικό διάλογο και τις εργασιακές σχέσεις, µέτρα που να διασφαλίζουν ότι η εξέλιξη του κόστους συµβαδίζει µε την παραγωγικότητα, όπως: – Επανεξέταση του τρόπου καθορισµού µισθών και ηµεροµισθίων και, εφόσον απαιτείται, του βαθµού συγκέντρωσης της διαπραγµατευτικής διαδικασίας και των µηχανισµών τιµαριθµοποίησης, τηρουµένης παράλληλα της αυτονοµίας των κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία των συλλογικών διαπραγµατεύσεων. – Μέριµνα ώστε οι µισθολογικές συµφωνίες στον δηµόσιο τοµέα να στηρίζουν τις προσπάθειες που καταβάλλονται στον ιδιωτικό τοµέα ως προς την ανταγωνιστικότητα (λαµβανοµένης υπόψη της σηµαντικής επίδρασης αναφοράς των µισθών του δηµόσιου τοµέα)».
Στο ίδιο κείµενο Συµπερασµάτων περιγράφονταν µε σαφήνεια οι δυνατότητες αναδιάρθρωσης του χρέους κάποιου κράτους-µέλους – παρά ταύτα, στην Αθήνα η συζήτηση περί αναδιάρθρωσης εξακολουθεί να θεωρείται ταµπού και να αποφεύγεται η χρήση της.
Αναφερόταν σχετικά στο κείµενο της 25ης Μαρτίου: «Αν, βάσει της ανάλυσης βιωσιµότητας, συνάγεται ότι ένα πρόγραµµα µακροοικονοµικής προσαρµογής δεν µπορεί ρεαλιστικά να επαναφέρει το δηµόσιο χρέος σε µια βιώσιµη πορεία, το δικαιούχο κράτος-µέλος υποχρεούται να προσέλθει καλόπιστα σε ενεργές διαπραγµατεύσεις µε τους δανειστές του για να εξασφαλίσει την άµεση συµµετοχή τους στην αποκατάσταση της βιωσιµότητας του χρέους. Η παροχή της χρηµατοδοτικής συνδροµής εξαρτάται από την ύπαρξη αξιόπιστου σχεδίου του κράτους-µέλους, καθώς και επαρκούς του δέσµευσης για την εξασφάλιση κατάλληλης και αναλογικής συµµετοχής του ιδιωτικού τοµέα. Η πρόοδος της εφαρµογής του σχεδίου παρακολουθείται δυνάµει του προγράµµατος και λαµβάνεται υπόψη στην απόφαση για τις εκταµιεύσεις». Σε άλλο σηµείο του ίδιου κειµένου σηµειωνόταν δε ότι «το κράτοςµέλος διαβουλεύεται µε τους δανειστές σχετικά µε το ενδεχόµενο αναπρογραµµατισµού ή αναδιάρθρωσης του δηµόσιου χρέους µε σκοπό τη διαπραγµάτευση κατάλληλων λύσεων. Μέτρα για τη µείωση της καθαρής παρούσας αξίας του χρέους εξετάζονται µόνο όταν είναι απίθανη η επίτευξη των προσδοκώµενων αποτελεσµάτων µε άλλους τρόπους».
Ενα από τα σηµαντικότερα πιθανώς σηµεία της απόφασης της 25ης Μαρτίου, η οποία εξακολουθεί να ισχύει, διανθισµένη και από την 21η Ιουλίου, η οποία όµως ήδη αµφισβητείται από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αφορούσε την ενεργοποίηση των µηχανισµών σε περίπτωση «µη βιώσιµου χρέους» και στο πλαίσιο αυτό την τροποποίηση του status ενός κράτους-µέλους που περιπίπτει σε τέτοια κατάσταση.
Υπό τον τίτλο «Ρήτρες συλλογικής δράσης» υπογραµµίζεται µεταξύ των άλλων: «Θα προβλεφθεί κατάλληλος κανόνας περί αφαίρεσης του δικαιώµατος ψήφου για την εξασφάλιση ορθής διαδικασίας ψηφοφορίας. Θα εξεταστούν κατάλληλοι κανόνες για την αποτροπή νοµικών ενεργειών παρακώλυσης». Σύµφωνα µε αξιόπιστες παρατηρήσεις, το συγκεκριµένο σηµείο είναι αυτή την περίοδο µία από τις κυριότερες πηγές προβληµατισµού της κυβέρνησης εν όψει του κρίσιµου σταδίου συζητήσεων µε τους πιστωτές της για τη βιωσιµότητα του χρέους.
Αναταραχή προκλήθηκε περί τα τέλη Σεπτεµβρίου για το περίφηµο σύστηµα διασταύρωσης εισοδηµατικών δεδοµένων µέσω τραπεζικών καταθέσεων, το οποίο άφηνε υπόνοιες για ενδεχόµενα φορολόγησης και των αποταµιεύσεων των πολιτών. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Η. Μόσιαλος εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία διαψευδόταν εµµέσως το ενδεχόµενο φορολόγησης: «∆εν θα υπάρχει αναδροµικός έλεγχος των καταθέσεων. Μπορεί να γίνει µόνο σε περιπτώσεις που υπάρχουν υπόνοιες εκτεταµένης φοροδιαφυγής. Ως γνωστόν, αυτή η δυνατότητα προβλέπεται ήδη από την υπάρχουσα νοµοθεσία». Σύµφωνα µε εκτιµήσεις προσώπων µε µακρά εµπειρία στα ευρωπαϊκά όργανα, επρόκειτο για σπασµωδική απόπειρα της κυβέρνησης να προωθήσει ένα µέτρο βάσει διαδικασιών που εξελίσσονται στην Ευρώπη.
Οι διαθέσεις της ΕΕ είχαν δηµοσιοποιηθεί µόλις δύο ηµέρες νωρίτερα, στις 28 Σεπτεµβρίου, από τον ίδιο τον πρόεδρο της Επιτροπής κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην οµιλία του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είχε σηµειώσει τότε: «∆εν µπορούµε να εθελοτυφλούµε µπροστά στη φοροδιαφυγή. Είναι λοιπόν ώρα να υιοθετήσουµε την πρόταση για τη φορολόγηση καταθέσεων (σ.σ. savings tax) στην ΕΕ. Και καλώ τα κράτη-µέλη να εξουσιοδοτήσουν την Επιτροπή για τη διαπραγµάτευση των φορολογικών συµφωνιών µεταξύ της Ενωσης και τρίτων χωρών».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
