«Το Βήμα» συνομίλησε με τον πολιτικό επιστήμονα Μάρτιν Κραγκ, αναπληρωτή διευθυντή του σουηδικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, για τις εξελίξεις στο Ουκρανικό. Υπενθυμίζεται ότι η Σουηδία, γείτονας της Ρωσίας, προσχώρησε στο ΝΑΤΟ το 2024, εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Πώς κρίνετε την πρόταση για παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία στα πρότυπα του Αρθρου 5 του ΝΑΤΟ;
«Οι εγγυήσεις ασφαλείας θα πρέπει να βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη της Ουκρανίας. Καθώς η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν βρίσκεται επί του παρόντος στο τραπέζι, οι εγγυήσεις ασφαλείας πρέπει να είναι κάτι διαφορετικό. Η Ρωσία απορρίπτει την ιδέα των δυτικών χερσαίων δυνάμεων στην Ουκρανία. Δέον είναι ωστόσο να μη δοθεί στη Ρωσία τέτοιο δικαίωμα βέτο. Αλλωστε, ο σκοπός αυτών των στρατευμάτων είναι να παρέχουν ασφάλεια και να αποτρέψουν τη Ρωσία από νέα επιθετικότητα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ευρώπης. Μια αξιόπιστη δύναμη πρέπει να αποτελείται από 50.000-100.000 στρατιώτες, και αυτοί σήμερα δεν υπάρχουν».
H προοπτική μιας διμερούς συνάντησης Πούτιν – Ζελένσκι και κατόπιν μιας τριμερούς συνάντησης με τη συμμετοχή και του Τραμπ μπορεί να φέρει αποτέλεσμα;
«Ο Τραμπ συμπαθεί την ιδέα των μεγάλων συνόδων κορυφής και των συναντήσεων μεταξύ ηγετών. Ολοι οι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων των Πούτιν και Ζελένσκι, συμφωνούν με αυτό. Τα αποτελέσματα, ωστόσο, ήταν πενιχρά. Και ο λόγος είναι σαφής: χωρίς κατάλληλες διπλωματικές προετοιμασίες και σαφή μέσα πίεσης – όπως η απειλή κυρώσεων – δεν θα υπάρξουν αξιόπιστες συμφωνίες. Ο Πούτιν τολμά, επειδή ελπίζει να αποφύγει τις κυρώσεις με τις οποίες απειλούσε ο Τραμπ. Για την Ουκρανία, είναι σημαντικό να αποφευχθεί το είδος της κατάρρευσης που παρακολουθήσαμε στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο. Για τις ευρωπαϊκές χώρες, οι επικείμενες συναντήσεις αφορούν τον καθορισμό του αφηγήματος, ώστε ο Τραμπ να μην πιστέψει όλες τις ρωσικές απαιτήσεις χωρίς προϋποθέσεις».
Ολες οι πλευρές δείχνουν να έχουν μετατοπιστεί από τις αρχικές θέσεις τους. Αυτό αφήνει χώρο για τους απαραίτητους συμβιβασμούς με σκοπό την ειρήνη;
«Οι εμπλεκόμενοι δρώντες δεν συμφωνούν ούτε για την έννοια των όρων “ειρήνη”, “εγγυήσεις ασφάλειας”. Οι ρωσικές απαιτήσεις δεν έχουν αλλάξει και αφορούν το έδαφος, αλλά κυρίως ένα πολιτικό βέτο στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Ουκρανίας. Μια “ειρήνη”, από αυτή την οπτική, σημαίνει ότι η Ουκρανία παραδίδει την κυριαρχία της. Για τον Τραμπ, η επίτευξη συμφωνίας φαίνεται πολύ σημαντική και πιθανότατα είναι ειλικρινής στη θέλησή του να σταματήσει τον πόλεμο. Για τον Πούτιν, ο Τραμπ ίσως θεωρήθηκε ως μια ευκαιρία να πετύχει διπλωματικά αυτό που δεν μπορούσε να πετύχει στρατιωτικά, δηλαδή να αναγκάσει την Ουκρανία να υποκύψει στη θέλησή του. Στην Αλάσκα, ωστόσο, ο Τραμπ δεν του έδωσε αυτό που θέλει. Το πρόβλημα με τον Τραμπ είναι η προσέγγισή του στις διαπραγματεύσεις και, δυστυχώς, δεν είμαστε πιο κοντά σε συμφωνία από ό,τι ήμασταν πριν από έξι μήνες».
Συμμερίζεστε την άποψη ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες παρακολουθούν αμέτοχοι τις πρωτοβουλίες του Τραμπ;
«Διαφωνώ. Οι ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να διαχειριστούν τις σχέσεις τους με τον Τραμπ. Και τα πάνε αρκετά καλά, τουλάχιστον μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο. Ως προς τον Τραμπ, πολλά πράγματα έχουν να κάνουν με το “φαίνεσθαι”, και αυτό που είδαμε πρόσφατα ήταν ένα θέατρο με τον Τραμπ στο επίκεντρο».
