Ενα πολύχρωμο χειμωνιάτικο ταξίδι θα κάνει σε λίγες ημέρες η εικαστικός Ειρήνη Κανά στην πόλη της Μακεδονίας. Η καταξιωμένη ζωγράφος, με βαθιά όσο και διακριτική παρουσία στη σύγχρονη ελληνική τέχνη, επιστρέφει στην πόλη που αγαπά με μια νέα ατομική έκθεση και ένα θέμα με το οποίο είχε καιρό να ασχοληθεί: τα αγαπημένα της τοπία. Η σειρά των έργων της αποτελεί μια καλλιτεχνική βουτιά σε έναν κόσμο ποιητικό, εκφραστικό και εσωτερικά φωτεινό.
Οταν οι νότες συναντούν το πινέλο
Ο τίτλος της έκθεσης, «Winter Journey», δεν είναι απλώς περιγραφικός· εμπεριέχει μια συναισθηματική και μουσική αναφορά, καθώς η καλλιτέχνις αντλεί έμπνευση από το «Χειμωνιάτικο ταξίδι» («Winterreise») του Φραντς Σούμπερτ, το οποίο η ίδια αγαπά και έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν ως τίτλο έργου. «Αυτός ο κύκλος τραγουδιών του Σούμπερτ είναι μια μουσική που αγαπώ και με εκφράζει πολύ. Παρότι είχα χρησιμοποιήσει το “Χειμωνιάτικο ταξίδι” και στο παρελθόν για να περιγράψω έργο μου, ήθελα και η έκθεση αυτή να φέρει τον ίδιο τίτλο. Πρόκειται ουσιαστικά για χειμωνιάτικα τοπία» αναφέρει η Ειρήνη Κανά.
Η ολοκαίνουργια σειρά ζωγραφικών έργων είναι καρπός µιας διετούς δηµιουργικής περιόδου, όπου η εικαστικός αφιερώθηκε ξανά στην καλλιτεχνική αποτύπωση τοπίων, θεματική με την οποία είχε να καταπιαστεί αρκετό καιρό, αφού τα τελευταία χρόνια στους πίνακές της ζωγράφιζε ανθρώπινες φιγούρες. Μετά την τελευταία έκθεσή της, το 2023, ένιωσε πως είχε έρθει η στιγμή για μια διαφορετική εικαστική επιστροφή, αυτή τη φορά με επίκεντρο τη φύση και την εσωτερική της διάσταση.
Γνέφει στ αστέρια, 7x 100 εκ.
Τα τοπία των έργων, αν και χαρακτηρίζονται χειμωνιάτικα, όπως υποδηλώνει και ο τίτλος της έκθεσης, δεν περιορίζονται σε μία εποχική ταυτότητα. Οπως λέει η ίδια, «μπορεί σε κάποιους να μοιάζουν και καλοκαιρινά, δεν έχει σημασία όμως». Το ταξίδι είναι κυρίως εσωτερικό, «πολυσημειακό» και πολυεπίπεδο. «Ενα ταξίδι μπορεί να είναι στόχος ζωής, μπορεί να είναι και μια ολόκληρη ζωή. Μπορεί να είναι κάτι στιγµιαίο ή να αφορά πράγµατα τελείως άσχετα µε την κυριολεκτική σηµασία της λέξης. Ενα ταξίδι μπορεί να είναι και εσωτερική υπόθεση. Σίγουρα όμως είναι αφορμή ζωής. Είναι ζωή το ταξίδι» αναφέρει η ίδια, τονίζοντας ότι η έννοια της περιπλάνησης αφορά τόσο τη διαδρομή όσο και τον προορισμό, με τον θεατή να καλείται να ανακαλύψει προσωπικές αναγνωστικές εκδοχές.
Η φιλόξενη Θεσσαλονίκη
Η επιλογή της Θεσσαλονίκης ως τόπου παρουσίασης της νέας ενότητας δεν είναι τυχαία. Είναι μια πόλη που η εικαστικός αγαπά βαθιά, καθώς είναι φιλόξενη, με ιδιαίτερο χαρακτήρα, με ένα μείγμα ευρωπαϊκής και ανατολίτικης ατμόσφαιρας και με ισχυρή ιστορική ταυτότητα, στοιχεία που βρίσκει γοητευτικά, ανθρώπινα, προσιτά. Οπως αναφέρει, νιώθει χαρά που θα ζήσει για λίγες ημέρες εκεί, έχοντας αναπτύξει σημαντικές σχέσεις με φιλότεχνους αλλά και με άλλους καλλιτέχνες της πόλης. Ωστόσο, η Θεσσαλονίκη δεν αποτυπώνεται στους πίνακές της, όπως και καμία άλλη πόλη, καθώς τα έργα της δεν αποτελούν άμεση αναφορά σε κάποια συγκεκριμένη τοπογραφία ή αστική γεωγραφία. Η καλλιτέχνις όμως αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο το μέλλον να φέρει τοπία εμπνευσμένα από τη Θεσσαλονίκη. Για εκείνη, είναι ένας τόπος που λειτουργεί πρωτίστως βιωματικά και λιγότερο ως οπτικό ή φωτογραφικό υλικό. Τον απολαμβάνει, τον ζει, συνομιλεί μαζί του, και αυτό αργά ή γρήγορα θα αποτυπωθεί, όπως αφήνει να εννοηθεί, και στα έργα της.
Μικρό καραβάκι 40×40 εκ
Τα έργα και η τεχνική
Η έκθεση περιλαμβάνει περίπου 15 έργα, μεσαίων και μεγάλων διαστάσεων, που αναδεικνύουν τον ακαταμάχητο δυναμισμό της ζωγραφικής της Ειρήνης Κανά: την ιδιαίτερη τεχνική, το λαμπερό χρώμα, την αφθονία του υλικού, τη χειρονομιακή πινελιά και τη φωτεινή, παλλόμενη παλέτα της – στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σύνολο της καλλιτεχνικής πορείας της. Χρησιμοποιεί λάδι σε καμβά, δουλεμένο με πολλαπλές τεχνικές. «Τον τελευταίο καιρό χρησιμοποιώ πάντα λάδι πάνω σε καμβά, το οποίο επεξεργάζομαι ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλω να δώσω. Αλλοτε μπορεί να το ξύνω, να το γδέρνω, να δουλεύω πάνω σε επιφάνειες ξανά ζωγραφισμένες, κάτι που είναι πάρα πολύ γοητευτικό για εμένα» εξηγεί.
Ο ιστορικός τέχνης Μάνος Στεφανίδης υποστηρίζει ότι η εικαστικός «ζωγραφίζει τη μνήμη που χάνεται, τις υγρές στιγμές που πέρασαν, τις ιδανικές εικόνες μιας εφηβικής ονειροφαντασίας. Φιλοδοξία της ζωγράφου είναι να καταστήσει εικόνα κάθε μορφή έρωτα για τη ζωή, για τους ανθρώπους, για τα πράγματα».
Ροζ, 100×130 εκ
Η ζωγραφική της Κανά αποκτά βάθος μέσα από την υλικότητα και τη δυναμική της χειρονομίας, μετασχηματίζοντας το χρώμα σε φορέα μνήμης και ανθρώπινης εμπειρίας. Γι’ αυτό, όπως υποστηρίζει και η ίδια, η ζωγραφική δεν πρέπει να ερμηνεύεται μονοδιάστατα. Ο καθένας οφείλει να μπορέσει να δει, να σκεφτεί και να νιώσει διαφορετικά πράγματα μέσα από μια διαδραστική συναισθηματική ενεργοποίηση. Ιδανικά, όπως λέει, θα ήθελε ο θεατής που θα σταθεί μπροστά από τα έργα της «να συγκινηθεί, να θαυμάσει, να χτυπήσει η καρδιά του, να νιώσει έρωτα», όπως συμβαίνει και σε εκείνη όταν συγκινείται από άλλους δημιουργούς.
INFO
«Winter Journey», Nitra Gallery (Φιλίππου 51, Ρωµαϊκή Αγορά, Θεσσαλονίκη), από 5 Δεκεµβρίου 2025 έως 10 Ιανουαρίου 2026.
