Μία από τις διασημότερες όπερες στην ιστορία του μελοδράματος, ο «Ριγολέττος» του Τζουζέπε Βέρντι, επιστρέφει στο Ηρώδειο στα τέλη Ιουλίου. Πρόκειται για αναβίωση της παλαιότερης παραγωγής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που σκηνοθέτησε η Κατερίνα Ευαγγελάτου, σε μουσική διεύθυνση Ντέρικ Ινόεϊ, με τη συμμετοχή αξιόλογων ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών (Λιπαρίτ Αβετισιάν, Αντρέι Ντανίλοφ, Δημήτρης Πλατανιάς, Τάσης Χριστογιαννόπουλος, Νίνα Μινασιάν, Χριστίνα Πουλίτση κ.ά.).
Τον ρόλο του αδίστακτου αλλά και γοητευτικού Δούκα της Μάντοβα θα ερμηνεύσει, κάνοντας το ντεμπούτο του στη χώρα μας, ο αρμένιος τενόρος Λιπαρίτ Αβετισιάν, τραγουδιστής που τα τελευταία χρόνια έχει αποσπάσει εγκωμιαστικά σχόλια για την ποιότητα του τραγουδιού του και τον δυναμισμό της σκηνικής παρουσίας του.
Με εμφανίσεις σε θέατρα όπως η Βασιλική Οπερα του Λονδίνου, η Κρατική Οπερα του Βερολίνου, το Μπαλσόι της Μόσχας και οι Οπερες της Ζυρίχης και της Δρέσδης, ο Αβετισιάν προβάλλει ως το νέο αστέρι στο ρεπερτόριο του λυρικού τενόρου. Ενας σταρ της νέας εποχής της όπερας και της κλασικής μουσικής που λίγο προτού ανεβεί στη σκηνή του Ηρωδείου μιλάει αποκλειστικά στο ΒΗΜΑgazino για το λυρικό τραγούδι, για την οικογένειά του, για τη φιλοσοφία του πάνω στην τέχνη και στην πολιτική.
Για να ξεκινήσουμε από τον «Ριγολέττο» που σας φέρνει στην Αθήνα, ο Δούκας τον οποίο θα ερμηνεύσετε είναι σύνθετος χαρακτήρας, γοητευτικός και σαγηνευτικός, αλλά ηθικά αμφιλεγόμενος. Πώς ισορροπείτε ανάμεσα στη γοητεία και στις πιο σκοτεινές του πτυχές;
«Για εμένα ο χαρακτήρας του Δούκα είναι πρωτίστως ενδιαφέρων από υποκριτικής άποψης, καθώς καλούμαι να ενσαρκώσω έναν ναρκισσιστή τύραννο και, κατά διαστήματα, έναν συναισθηματικά ασταθή άνθρωπο. Είναι από τους λίγους ρόλους στο ρεπερτόριό μου όπου πρέπει να μεταμορφωθώ σε έναν αρνητικό ήρωα, και αυτό είναι πραγματικά ενδιαφέρον και συναρπαστικό».
Εχετε ερμηνεύσει τον Δούκα αρκετές φορές. Πώς έχει εξελιχθεί η προσέγγισή σας στον ρόλο με την πάροδο του χρόνου;
«Η ερμηνεία μου, στην ουσία, παραμένει σταθερή. Για εμένα, ο Δούκας είναι ένας αρνητικός χαρακτήρας. Δεν υπολογίζει τους ανθρώπους, τους χρησιμοποιεί και του αρέσει να παίζει με τη μοίρα και με τα συναισθήματά τους. Απλώς σε κάποιες παραγωγές η πιο όμορφη άριά του, εκείνη στην αρχή της δεύτερης πράξης, παρουσιάζεται ως ένας ειλικρινής εσωτερικός μονόλογος και η σχέση του με την Τζίλντα ως κάτι διαφορετικό από τις συνήθως επιφανειακές και ευκαιριακές σχέσεις του. Ωστόσο και αυτό δεν διαρκεί πολύ, η εξουσία και η τυραννία στο τέλος επικρατούν».
Πώς όμως προσεγγίζει κανείς έναν τόσο αντιπαθητικό χαρακτήρα;
«Η αλήθεια είναι πως με έλκει ο ρόλος κυρίως για το μουσικό του μέρος και για τις τεχνικές προκλήσεις του. Ωραίες άριες, μία υπέροχη καμπαλέτα, ένα διάσημο τραγούδι, το “La donna è mobile”, και ένα πανέμορφο κουαρτέτο… Ναι, είναι αντιπαθητικός, όμως είναι και πολύ απολαυστικό μερικές φορές να μεταμορφώνεσαι σε χαρακτήρες που δεν σου μοιάζουν καθόλου, απλώς για να τους υποδυθείς, ακόμα και αν πάνε κόντρα στη φύση σου».
Πώς επηρεάζει η ανοιχτή σκηνή – ειδικά ένας χώρος όπως το Ηρώδειο – την τεχνική και δραματουργική σας προσέγγιση σε σχέση με μια κλειστή αίθουσα όπερας;
«Οπως πιθανώς γνωρίζετε, θα τραγουδήσω για πρώτη φορά στο Ηρώδειο, όμως συνάδελφοί μου που έχουν ήδη ζήσει την εμπειρία μού έχουν πει ότι η ακουστική είναι εκπληκτική. Ανυπομονώ να πατήσω στη σκηνή του. Ωστόσο, γενικά, προτιμώ να τραγουδώ σε κλειστές αίθουσες».
«Οποιο είδος φωνής και αν έχεις, πρέπει κυρίως να έχεις το ταλέντο, το μυαλό, την αντοχή στο άγχος και να είσαι διατεθειμένος να εργαστείς σκληρά»
Σας έχουν χαρακτηρίσει έναν από τους πιο αξιόλογους λυρικούς τενόρους της γενιάς σας. Ποια χαρακτηριστικά πιστεύετε ότι είναι απαραίτητα για έναν λυρικό τενόρο σήμερα;
«Ξέρετε, νομίζω ότι όποιο είδος φωνής και αν έχεις, πρέπει κυρίως να έχεις το ταλέντο, το μυαλό, την αντοχή στο άγχος και να είσαι διατεθειμένος να εργαστείς σκληρά».
Πώς ξεκίνησε η πορεία σας στην όπερα και τι σας τράβηξε συγκεκριμένα στο ρεπερτόριο του λυρικού τενόρου;
«Ημουν πολύ μικρός όταν γνώρισα την όπερα. Από τότε όμως κατάλαβα ότι περιλαμβάνει και τα τρία στοιχεία που αγαπώ: τραγούδι, χορό και θέατρο. Ηδη στα σχολικά μου χρόνια, παράλληλα με το τραγούδι, παρακολουθούσα μαθήματα θεάτρου και ασχολιόμουν επαγγελματικά με τους ευρωπαϊκούς χορούς. Είδωλό μου από τα νεανικά μου χρόνια ήταν ο Λουτσιάνο Παβαρότι, οπότε δεν είναι τυχαίο ότι πάντα ονειρευόμουν να τραγουδώ το ρεπερτόριο που είχε τραγουδήσει και εκείνος».
Είστε γεννημένος στο Ερεβάν, τραγουδάτε συχνά εκεί… Πώς επηρεάζει η καταγωγή σας την καλλιτεχνική σας ταυτότητα και τις επαγγελματικές σας επιλογές;
«Η πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας σου, η κουλτούρα, η θρησκεία, τα έθιμα του λαού και της οικογένειάς σου, όλα αυτά σε διαμορφώνουν ως άνθρωπο. Καθένας από εμάς φέρει αυτά, τα δικά του στοιχεία, τα στοιχεία που τον διαμόρφωσαν, με τον δικό του τρόπο, επομένως καθένας από εμάς είναι μοναδικός. Και κάθε τραγουδιστής ζει επί σκηνής τη ζωή του ήρωα που κάθε φορά ερμηνεύει με τον δικό του τρόπο, όπως τον νιώθει».
Τι σημαίνει για εσάς η λέξη σπίτι, η επιστροφή στο σπίτι, όταν βρίσκεστε συνεχώς σε ταξίδια για παραστάσεις;
«Για έναν τραγουδιστή που δουλεύει ταξιδεύοντας σε όλον τον κόσμο η έννοια του σπιτιού είναι, θα έλεγα, αρκετά ρευστή και ευέλικτη. Πρώτα απ’ όλα, το σπίτι μου είναι στην πατρίδα μου, στο αγαπημένο μου Ερεβάν, όπου ζει η πολυμελής οικογένειά μου, οι γονείς μου, η σύζυγός μου, τα παιδιά μου. Ωστόσο, ύστερα από τόσα χρόνια ταξιδιών, υπάρχουν πόλεις, δρόμοι, εστιατόρια, café όπου νιώθω επίσης άνετα και ασφαλής. Υπάρχουν πόλεις όπου επιστρέφω συχνά την τελευταία δεκαετία για να νοικιάσω ξανά και ξανά το ίδιο διαμέρισμα. Συχνά πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται ότι έχω δεθεί τόσο πολύ με αυτό το διαμέρισμα, που το νιώθω σαν σπίτι».
Πώς διατηρείτε την υγεία της φωνής σας ώστε να μπορείτε να ανταποκρίνεστε στις πιεστικές συνθήκες του προγράμματός σας;
«Φωνητική υγεία σημαίνει πρώτα απ’ όλα πειθαρχία, υγιεινή διατροφή, ποιοτικός και επαρκής ύπνος, προσεκτική διαχείριση της φωνής – και φυσικά ψυχική υγεία, που είναι και η πιο δύσκολη παράμετρος σε αυτή τη λίστα».
Υπάρχουν ρόλοι που δεν έχετε ακόμη τραγουδήσει και θα θέλατε να έρθουν στον δρόμο σας;
«Φυσικά και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι ρόλοι. Ελπίζω ότι η φωνή μου θα με βοηθά για πολύ ακόμα ώστε να καταφέρω να πραγματοποιήσω όλα τα σχέδια που έχω στο μυαλό μου. Oσον αφορά τους νέους ρόλους που έρχονται στο κοντινό μέλλον, είναι ο Μακντάφ από τον “Μάκβεθ” του Βέρντι και ο Ρικάρντο από τον “Χορό μεταμφιεσμένων” του ίδιου συνθέτη».
Σε μια εποχή πολέμων, προσφυγιάς και παγκόσμιας αβεβαιότητας, τι σημαίνει να ανεβαίνεις στη σκηνή και να τραγουδάς; Πιστεύετε ότι η όπερα – και η κλασική μουσική γενικά – εξακολουθεί να έχει τη δύναμη να συγκινεί και να εμπνέει αλλαγές στον σύγχρονο κόσμο;
«Πρέπει να πω ότι τα ταξίδια έχουν γίνει πολύ πιο δύσκολα, πολύ άγχος, πολλές αλλαγές, πολλές ακυρώσεις, γραφειοκρατικά προβλήματα με τις άδειες εργασίας. Ακόμα και εμείς, οι άνθρωποι του πολιτισμού, δυσκολευόμαστε όλο και περισσότερο. Μας αρνούνται την έκδοση της απαραίτητης βίζας, μοιάζει σχεδόν αδύνατον να κλείσουμε ένα απλό ραντεβού σε κάποιο προξενείο για να καταθέσουμε τα χαρτιά μας… Oλα αυτά είναι απόηχοι των τρομερών πολέμων και της επιθετικότητας που μας περιβάλλει παντού.
Δεν βγαίνω μπροστά για να δηλώσω με έμφαση πως είμαι πολιτικοποιημένος άνθρωπος. Φυσικά έχω άποψη ως πολίτης για διάφορα θέματα, αλλά πιστεύω ή μάλλον ξέρω με σιγουριά ότι εμείς, οι καλλιτέχνες, οι άνθρωποι του πολιτισμού, πρέπει να ενώνουμε τους λαούς με τη ζεστασιά, το ταλέντο, την ενέργεια και την αγάπη για το έργο μας. Γιατί το τραγούδι είναι καθρέφτης της ψυχής και της καρδιάς μας. Και πιστεύω ότι αν δεν υπηρετείς αυτή την τέχνη με αγάπη, τότε απλά δεν μπορείς να τραγουδήσεις».
INFO
«Ριγολέττος»: Ωδείο Ηρώδου Αττικού, στις 27, 29, 30 και 31 Ιουλίου.
