Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) περιορίζει αισθητά τις προοπτικές απασχόλησης για αρκετούς νέους Αμερικανούς, όπως προκύπτει από νέα έρευνα. Οι νεότεροι εργαζόμενοι πλήττονται σε κλάδους όπου τα εργαλεία γενετικής ΤΝ, όπως το ChatGPT, μπορούν ευκολότερα να αυτοματοποιήσουν εργασίες που έως τώρα εκτελούσε ο άνθρωπος, όπως η ανάπτυξη λογισμικού, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ.
Τρεις οικονομολόγοι του εν λόγω πανεπιστημίου ανέλυσαν ανώνυμα στοιχεία για εκατομμύρια εργαζομένους σε δεκάδες χιλιάδες εταιρείες, καθιστώντας τη μελέτη μία από τις πιο σαφείς έως τώρα ενδείξεις του καθοριστικού ρόλου της ΤΝ.
«Υπάρχει μια σαφής, εμφανής μεταβολή όταν εξετάζεις ειδικά τους νέους εργαζομένους που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στην ΤΝ» δήλωσε ο οικονομολόγος του Στάνφορντ Ερικ Μπρινόλφσον, ο οποίος εκπόνησε την έρευνα μαζί με τους Μπαράτ Τσάνταρ και Ρουγιού Τσεν. Την ίδια στιγμή, διαπίστωσαν ότι σε τομείς όπου η ΤΝ μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους στη δουλειά τους – αντί να τους αντικαταστήσει – η απασχόληση μεταξύ των νέων βελτιώνεται.
Η εργασία – η οποία δεν έχει υποβληθεί ακόμη προς δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό – συμβάλλει στην απάντηση ενός καίριου ερωτήματος που παραμένει ανοιχτό από τότε που η OpenAI παρουσίασε το ChatGPT, τον Νοέμβριο του 2022. Οι επόμενες εκδόσεις καθώς και παρόμοια εργαλεία γενετικής ΤΝ από ανταγωνιστές, όπως η Alphabet (μητρική της Google), έχουν εντείνει τους φόβους ότι η τεχνολογία θα καταστήσει ορισμένες δουλειές περιττές.
Παρότι έχουν εμφανιστεί περιστασιακές μαρτυρίες για τις επιπτώσεις της ΤΝ σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως ο προγραμματισμός, υπήρχαν ελάχιστα χειροπιαστά δεδομένα ότι η τεχνολογία επηρέαζε ουσιαστικά την αγορά εργασίας. Ενα πρόβλημα ήταν ότι το ChatGPT κυκλοφόρησε σε μια περίοδο κατά την οποία η Ομοσπονδιακή Τράπεζα φρέναρε την οικονομική ανάπτυξη με απότομες αυξήσεις επιτοκίων, ενώ η αύξηση της απασχόλησης μετριαζόταν μετά το κύμα προσλήψεων που προκάλεσε η πανδημία. Η νέα έρευνα βοηθά να απομονωθεί ο αντίκτυπος της ΤΝ από αυτούς τους παράγοντες.
Τα στοιχεία μισθοδοσίας
Χρησιμοποιώντας στοιχεία μισθοδοσίας από την ADP, έναν από τους μεγαλύτερους παρόχους υπηρεσιών του είδους, οι ερευνητές απέκτησαν μια λεπτομερή εικόνα για το πώς έχει επηρεάσει την αγορά εργασίας η γενετική ΤΝ.
Τα δεδομένα περιλαμβάνουν λεπτομέρειες για την ηλικία και τα επαγγέλματα των εργαζομένων, καθιστώντας τα πολύ πιο περιεκτικά από την έρευνα νοικοκυριών που χρησιμοποιεί το υπουργείο Εργασίας για τη μηνιαία έκθεση απασχόλησης. Οι οικονομολόγοι του Στάνφορντ εξέτασαν πρώτα τους τομείς όπου η ΤΝ μπορεί να αυτοματοποιήσει πολλές από τις εργασίες που εκτελούν οι εργαζόμενοι και, άρα, εν δυνάμει να τους αντικαταστήσει.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται επαγγέλματα όπως προγραμματιστές λογισμικού, τηλεφωνητές/ρεσεψιονίστ, μεταφραστές και εκπρόσωποι εξυπηρέτησης πελατών. Το εύρημά τους: Η συνολική απασχόληση σε αυτές τις κατηγορίες έχει εξασθενήσει από τα τέλη του 2022 σε σχέση με άλλα επαγγέλματα, με τις μεγαλύτερες απώλειες να καταγράφονται στους νεότερους εργαζομένους.
«Μετά τα τέλη του 2022 και στις αρχές του 2023 αρχίζεις να βλέπεις ότι η απασχόλησή τους ακολουθεί πραγματικά διαφορετική πορεία από άλλους εργαζομένους» είπε ο Μπρινόλφσον. Μεταξύ προγραμματιστών λογισμικού ηλικίας 22 έως 25 ετών, για παράδειγμα, το προσωπικό ήταν σχεδόν 20% χαμηλότερο τον Ιούλιο (φετινό) σε σύγκριση με το ανώτατο σημείο στα τέλη του 2022.
Αυτό αποτελεί μεγάλο πλήγμα για τον μεγάλο αριθμό φοιτητών που απέκτησαν τα τελευταία χρόνια πτυχία στην επιστήμη των υπολογιστών.
Για εργαζομένους ηλικίας 26 έως 30 ετών, το προσωπικό ήταν περίπου στάσιμο, ενώ μεταξύ των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων συνέχισε να αυξάνεται.
Είναι πιθανό και άλλοι παράγοντες να επηρέασαν τις θέσεις στον κλάδο της πληροφορικής, όπως η γενικότερη κάμψη στις τεχνολογικές εταιρείες ή οι διακοπές στην εκπαίδευση λόγω της πανδημίας.
Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτοί οι παράγοντες δεν αρκούν για να εξηγήσουν τον αντίκτυπο της ΤΝ σε άλλα επαγγέλματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εκπρόσωποι εξυπηρέτησης πελατών – ένα επάγγελμα που, σε αντίθεση με την ανάπτυξη λογισμικού, συνήθως δεν απαιτεί πανεπιστημιακό πτυχίο –, όπου παρατηρήθηκε παρόμοιο μοτίβο μεταβολών στο προσωπικό.
Οι οικονομολόγοι μπόρεσαν επίσης να αποκλείσουν άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να στρεβλώσουν τα δεδομένα, όπως η διαφορετική ευαισθησία των επιχειρήσεων στα επιτόκια ή το ότι ορισμένα επαγγέλματα είναι πιο επιρρεπή στην εξ αποστάσεως εργασία και στην ανάθεση σε εξωτερικούς συνεργάτες (outsourcing).
Δεξιότητες δυσκολότερο να αυτοματοποιηθούν, τις οποίες απέκτησαν οι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι στη διάρκεια της καριέρας τους, μπορεί να τους θωρακίζουν από το ίδιο «χτύπημα» της ΤΝ.
Ενας ανώτερος προγραμματιστής, για παράδειγμα, μπορεί να έχει μάθει να συνεργάζεται αποτελεσματικά με στελέχη άλλων ειδικοτήτων και να παραδίδει το προϊόν που χρειάζεται η εταιρεία. Τέτοιες δεξιότητες παραμένουν υψηλά αποτιμημένες από τους εργοδότες και ίσως να μη μηχανοποιηθούν ποτέ πλήρως.
Παράδοξο εν όψει
Αυτό δημιουργεί ένα πιθανό παράδοξο για την αγορά εργασίας: αν ο μόνος τρόπος να αποκτηθεί αυτή η γνώση είναι να αφιερώσεις χρόνο σε δουλειές που η ΤΝ έχει σε μεγάλο βαθμό αυτοματοποιήσει, ποιος θα αντικαταστήσει τους σημερινούς ειδικούς όταν συνταξιοδοτηθούν;
Η αντιμετώπιση αυτού ίσως απαιτεί αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο οι νέοι μαθαίνουν στην πράξη μέσα στον χώρο εργασίας. «Νομίζω ότι θα χρειαστεί να εκπαιδεύουμε ανθρώπους με πιο στοχευμένο τρόπο, αντί να περιμένουμε απλώς να τα ανακαλύψουν μόνοι τους» παρατήρησε ο Μπρινόλφσον.
Παρότι η συζήτηση για τη γενετική ΤΝ και την αγορά εργασίας επικεντρώνεται συχνά στις θέσεις που μπορεί να αντικαταστήσει η τεχνολογία, η ΤΝ μπορεί επίσης να βοηθήσει κάποιους εργαζομένους να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους. Μπορεί, για παράδειγμα, να βοηθήσει επαγγελματίες της υγείας να κάνουν πιο γρήγορα ακριβείς διαγνώσεις.
Οι νέοι εργαζόμενοι σε επαγγέλματα όπου οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ΤΝ μπορεί να λειτουργήσει ως «βοηθός», αντί να αντικαθιστά, είδαν στην πραγματικότητα αύξηση της απασχόλησης που υπερέβη τη συνολική αύξηση της απασχόλησης.
Αυτό δεν ήταν αρκετό για να αντισταθμίσει την πτώση σε επαγγέλματα όπου η ΤΝ αυτοματοποιεί τις εργασίες των ανθρώπων, αλλά ενισχύει την ελπίδα ότι η ΤΝ μπορεί να αξιοποιηθεί για να ενισχύσει τις δεξιότητες των εργαζομένων, βοηθώντας τους εν τέλει να αποδίδουν καλύτερα και να βελτιώνουν τη θέση τους.
Η απλή αυτοματοποίηση ανθρώπινων εργασιών μπορεί να εξοικονομεί χρήματα, αλλά δεν δημιουργεί κάτι νέο, επεσήμανε ο Μπρινόλφσον. Πιο πολύτιμο είναι να κάνεις νέα πράγματα που επεκτείνουν τις ανθρώπινες δυνατότητες, οδηγώντας σε οφέλη που ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν περισσότερους – και όχι λιγότερους – ανθρώπους.
«Χάρηκα βλέποντας στα δεδομένα ότι πράγματι αυτή η λογική της ενίσχυσης (augmentation) μπορεί να ωφελήσει τους ανθρώπους και να οδηγήσει σε περισσότερη απασχόληση» πρόσθεσε.
