Η διπλή ζωή του κ. Κάιζερ στο ΜΙΤ

Του Αλκη Γαλδαδά Τα περισσότερα που γνωρίζω αυτή τη στιγμή για τον Ντέιβιντ Κάιζερ τα έμαθα αφού πρώτα είχα μιλήσει μαζί του επί μία ολόκληρη ώρα. Ο λόγος που θέλησα να ξέρω περισσότερα για τον συγγραφέα του βιβλίου «Κβαντική Κληρονομιά» (εκδόσεις ΡΟΠΗ) και διάσημο καθηγητή στο ΜΙΤ, βραβευμένο μάλιστα δύο φορές για τον τρόπο διδασκαλίας του σε αυτό τα Πανεπιστήμιο, είχε να κάνει με το πώς σε κερδίζει κάποιος από την πρώτη στιγμή μιας πρώτης συνάντησης. Με τον τρόπο που αντιμετωπίζει τον συνομιλητή του. Εχοντας εμφανιστεί ακριβώς στην ώρα του, την καθορισμένη ημέρα. Οντας ευγενέστατος και χαμογελαστός, και όταν του ζήτησα στην αρχή συγγνώμη για τις πολλές ερωτήσεις που του είχα στείλει από πριν, μου απήντησε πως δεν πειράζει, θα έχουμε όσο χρόνο χρειαστεί. Παρακολουθώντας στη συνέχεια για αναρίθμητες ώρες ομιλίες του στο Διαδίκτυο, διαπίστωσα πως το ίδιο κάνει με όλους τους συνομιλητές του. Αφήνοντας αναπάντητο μόνον το ερώτημα για το πώς προλαβαίνει να είναι και καθηγητής και στην ιστορία της επιστήμης και καθηγητής Φυσικής, ερευνητής επιπέδου σε θέματα κοσμολογίας, ιδιαίτερα σχετικά με τις πρώτες στιγμές της μεγάλης έκρηξης, να βρίσκεται πότε στη Βιέννη και πότε στα Κανάρια Νησιά για πειράματα με τον νομπελίστα Τσάιλινγκερ, να μιλάει επί δύο ώρες με καθηγητές της Μέσης Εκπαίδευσης και να τους προτρέπει να του στείλουν και άλλες ακόμη απορίες τους, να είναι πατέρας δίδυμων παιδιών, να έχει δει βέβαια και το «Οπενχάιμερ». Νόλαν και «Οπι» Μιλώντας ως ιστορικός και ως μελετητής εκείνης της εποχής όπως αποδεικνύεται και από μια τεράστια συνέντευξή του από το 2014, θεωρεί πως ο Νόλαν φιλοτέχνησε πολύ προσεκτικά, με καίριες λεπτομέρειες το πορτρέτο του Οπενχάιμερ και δηλώνει εντυπωσιασμένος. Για τον ίδιο τον Οπενχάιμερ πιστεύει πως ήταν ένας λαμπρός φυσικός, δάσκαλος που ενέπνεε τους φοιτητές του, μια πολύπλοκη προσωπικότητα, καλλιεργημένος, ειλικρινής, φάνταζε κάπως αφελής μέσα στο περιβάλλον που βρέθηκε, ενώ υποχρεώθηκε να πάρει σοβαρότατες αποφάσεις σε ασυνήθιστες περιστάσεις. Θεωρεί ότι ο αντίπαλός του Εντουαρντ Τέλερ (Edward Teller) ήταν πιο αποτελεσματικός αλλά τόνισε πως προσωπικά δεν συμφωνεί με τα όσα έκανε. Στην παλαιότερη ανάλυσή του έχει πει ότι οι αμερικανοί επιστήμονες λίγο πριν τον πόλεμο δεν έχαιραν κάποιας αξιοπρόσεκτης φήμης και έπρεπε να πηγαίνουν στην Ευρώπη για να επιστρέφουν στις Ηνωμένες Πολιτείες «κανονικοί» επιστήμονες, όπως έγινε και με τον Οπενχάιμερ. Με το ξέσπασμα του πολέμου όμως οι όροι αντιστράφηκαν και έτσι οι Ηνωμένες Πολιτείες καθώς και οργανισμοί όπως το ΜΙΤ έγιναν σημεία συγκέντρωσης πολλών ευρωπαίων επιστημόνων. Οπως ήταν οι Αγγλοι που έφθασαν στο ΜΙΤ και στήθηκε με τη βοήθειά τους κάτι ανάλογο σε ανθρώπινο δυναμικό (περίπου 4.000 άνθρωποι) για την τελειοποίηση των ραντάρ, ένα όπως αποδείχθηκε επίσης αποτελεσματικό όπλο (κάποιοι είπαν: Η ατομική βόμβα τελείωσε τον πόλεμο αλλά το ραντάρ τον κέρδισε). Κυνηγοί της ανεξήγητης συμπεριφοράς Οι εξισώσεις της κβαντικής θεωρίας δείχνουν ότι μετά από μια συγκεκριμένη διαδικασία, η συμπεριφορά ενός υποατομικού σωματιδίου (π.χ. φωτόνιο, νετρίνο αλλά έως και κάποια ογκώδη μόρια) μπορεί να καταστεί άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συμπεριφορά ενός άλλου ακόμη και αν αυτό το δεύτερο σωματίδιο βρισκόταν στην άλλη άκρη του Σύμπαντος. Η επικοινωνία μεταξύ τους γίνεται τόσο άμεσα ώστε συντρίβει τον περιορισμό η ταχύτητα του φωτός να είναι η μεγαλύτερη ταχύτητα που μπορεί να συμβαίνουν πράγματα παντού στο Σύμπαν. Είναι η «απόκοσμη δράση» από απόσταση που απέρριπτε σε όλη του τη ζωή ο Αϊνστάιν. Το 1960 ο ιρλανδός φυσικός Τζον Μπελ υπολόγισε τα θεωρητικά όρια που έξω από αυτά η σχέση των σωματιδίων μπορεί να έχει αυτόν τον χαρακτήρα της διεμπλοκής. Μέχρι το 2016 κάποια πειράματα έδειχναν πως το φαινόμενο αυτό ήταν δυνατόν να συμβαίνει αλλά υπήρχε πάντα η αμφιβολία πως μπορεί να υπήρχε ένας ανεξιχνίαστος ακόμη μηχανισμός που η αποκάλυψή του θα κατέρριπτε τη θεωρία της ακαριαίας επικοινωνίας μεταξύ των «κατοίκων» του μικροκόσμου. Τον Ιανουάριο του 2018 οι Τσάλινγκερ και Κάιζερ είχαν καταφέρει να πάρουν χρόνο σε δύο γειτονικά αστεροσκοπεία στα Κανάρια Νησιά, στο Ρόκε ντε λος Μουτσάτσος. Ακριβώς μετά τα μεσάνυχτα σε ένα αυτοσχέδιο εργαστήριο με τη βοήθεια ακτινοβολίας από λέιζερ που έπεφτε επάνω σε άτομα ασβεστίου δημιουργούσαν διεμπλεκόμενα φωτόνια που εκτοξευόταν στις δύο διαφορετικές κατευθύνσεις όπου σε απόσταση μισού χιλιομέτρου βρίσκονταν τα τηλεσκόπια και οι ανιχνευτές φωτονίων. Ενώ τα διεμπλεκόμενα φωτόνια ήταν καθ’ οδόν, από δυο κβάζαρ που σε αυτά είχαν σκοπεύσει τα τηλεσκόπια μέσα σε εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, ανάλογα με το πόσο πιο μπλε ή πιο κόκκινη ήταν η ακτινοβολία, αποφασιζόταν από τα κυκλώματα η γωνία ενός πολωτή και από εκεί το πιο διεμπλεκόμενο φωτόνιο που θα μετρούσαν. Το «φίλτρο» αυτό με φως που είχε ξεκινήσει 8-12 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, πολύ πριν υπάρξει καν η Γη, ήταν απαλλαγμένο προφανώς από κάθε υποψία παρέμβασης και τελικά η όλη μέτρηση επιβεβαίωσε πως ο μικρόκοσμος «ζει ανάμεσά μας», κάνει τα δικά του και παρουσιάζει μια ιδιόρρυθμη (για εμάς) συμπεριφορά. Το διεμπλεκόμενο αίνιγμα Στο κλείσιμο της συζήτησης δήλωσε… αγνωστικιστής όσον αφορά τις διάφορες «θρησκείες» που χωρίζουν τους φυσικούς σήμερα. Ούτε η θεωρία για τα πολλαπλά σύμπαντα τον έχει πείσει ούτε και το ότι μπορεί να ζούμε σε ένα ολογραφικό Σύμπαν, δηλαδή να μας περιβάλλει μια τεράστια σφαίρα και πράγματα που συμβαίνουν στην επιφάνειά της να προβάλλονται στο εσωτερικό της και να τα αντιλαμβανόμαστε εμείς ζώντας εκεί μέσα, δηλαδή σε έναν χώρο τριών (ή και περισσότερων) διαστάσεων. Δηλώνει προσηλωμένος στην ερμηνεία των μετρήσεων που μπορεί ένας κοσμολόγος προς το παρόν να πάρει και στη συνέχεια να ερμηνεύσει. Χωρίς βέβαια να έχει κάποια διάθεση να ζητήσει από τους οπαδούς των διαφόρων (εξωτικών) θεωριών να σωπάσουν. Είμαστε, κατά τη γνώμη του, μπροστά σε σοβαρές και καθόλου αμελητέες προκλήσεις. Που θα κρατήσουν πολύ. Αλλωστε έχει ήδη διατυπωθεί και η άποψη ότι μπορεί ο χώρος τελικά να προκύπτει χάρη σε δίκτυα διεμπλεκόμενων σωματιδίων. Οι καιροί θα είναι ενδιαφέροντες χάρη σε μιαν άνθηση μεθόδων και οργάνων που εμφανίζονται συνεχώς. Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει ο αναγνώστης βλέποντας στο Διαδίκτυο και το «Einstein’s Quantum Riddle», όπου παρουσιάζεται πολύ θεαματικά η προσπάθεια των Κάιζερ και Τσάιλινγκερ στα αστεροσκοπεία των Καναρίων Νήσων για την οριστική τεκμηρίωση της επιμονής του μικροκόσμου σε συμπεριφορές αδιανόητες για τον μακρόκοσμο. Οι φίλοι και συνοδοιπόροι του από τον κόσμο της Φυσικής Οταν ζήτησα από τον Ντέιβιντ Κάιζερ να μου μιλήσει για τους ανθρώπους που έχει γνωρίσει από κοντά, τον έχουν εντυπωσιάσει και ακόμη τους συναναστρέφεται, μερικά από τα πλέον διάσημα ονόματα στον κόσμο της Φυσικής βγήκαν στην επιφάνεια. Φίλος από παλιά και συνεργάτης σε πολλές εργασίες με τον Αλαν Γκαθ (Alan Guth), ομότιμο καθηγητή πλέον στο ΜΙΤ, που αναγνωρίζεται ως ο πατέρας της θεωρίας για την απότομη διαστολή του Σύμπαντος (Inflation Theory) μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου μετά την υποτιθέμενη «Μεγάλη Εκρηξη». Ανέφερε επίσης τον Ράινερ Βάις (Rainer Weiss), τον γερμανικής καταγωγής καθηγητή της Αστροφυσικής, επίσης στο ΜΙΤ, πρωτοπόρο στη μέτρηση της ακτινοβολίας υποβάθρου (COBE), δηλαδή τα σημερινά σπαράγματα των πρώτων φωτεινών ακτίνων που κατάφεραν να αναδυθούν μέσα και μετά από τα πρώτα σκοτάδια της «Μεγάλης Εκρηξης». Νομπελίστα στη Φυσική λόγω της συνεισφοράς του στη δημιουργία του LIGO, του γιγάντιου συγκροτήματος ανίχνευσης των κυμάτων βαρύτητας. Το όνομα του διάσημου πλέον Αυστριακού Αντον Τσάιλινγκερ (Anton Zeilinger), του περυσινού νομπελίστα επίσης στη Φυσική, δεν μπορούσε επίσης να λείπει από την απάντησή του, και πολύ λογικά. Για τον αεικίνητο Χόκινγκ, που δεν γνώρισε από κοντά, δηλώνει εντυπωσιασμένος από το ότι συνεχώς είχε καινούργιες ιδέες και με αφορμή αυτό μου ανέφερε την περίπτωση ενός ικανότατου προπτυχιακού φοιτητή του, εκεί στο ΜΙΤ. Περιορισμένος και εκείνος σε αναπηρικό αμαξίδιο, να ασχολείται επίσης με την Αστροφυσική και να τα καταφέρνει να βρίσκεται αδιαπραγμάτευτα παντού παρά το κόστος σε σωματική ταλαιπωρία. Για να διατυπώσει τελικά ο κ. Κάιζερ την εικασία πως η ενασχόληση με την επιστήμη αυτήν ίσως να ασκεί μια ιδιαίτερη επίδραση στα καθηλωμένα… άστρα.

Η διπλή ζωή του κ. Κάιζερ στο ΜΙΤ

Περιεχόμενο για συνδρομητές

Τελευταίες Ειδήσεις

Σεισμός τώρα 4,6 Ρίχτερ στα Καλάβρυτα – Σείστηκε η Πελοπόννησος

Δεν καταθέτουν τα όπλα, ανασυντάσσονται κι επεκτείνονται τα οδοφράγματα

Πρωταθλήτρια βροχής στον Byron η Μάνδρα - «Κοκκίνισαν» Καστελόριζο, Θερμαϊκός

Ενήμερος για τις διαπραγματεύσεις, δηλώνει ο Ζελένσκι, αλλά... φτάνει πια με το τηλέφωνο

Η μεταλλουργία των αρχαίων στον αξονικό τομογράφο

Πώς αποτιμάται το ιατρικό ακαδημαϊκό έργο;

Χρόνια πολλά, Mathesis!

Το μυστήριο του εγκεφάλου λύθηκε - Ο νέος άτλας που ανατρέπει τα πάντα

Στην αρχή έφυγε ο μπιντές, μετά η μπανιέρα, το τραπέζι της κουζίνας και τώρα το living room - Grace

Ένα χρόνο μετά την πτώση του Άσαντ, η Συρία μπορεί να γίνει «τουρκικό Βιετνάμ»

Η Γη της ελιάς: Τι θα δούμε στα επόμενα επεισόδια - Κυριακή 7 με Πέμπτη 11/12

Ζωή Κωνσταντοπούλου: Σκληρές καταγγελίες για Τσίπρα, ΝΔι είπε για Καραναστάση

Αγροτικά μπλόκα: Ποιοι δρόμοι είναι κλειστοί σε όλη τη χώρα

Ρεάλ Μαδρίτης-Μάντσεστερ Σίτι: Το κορυφαίο ευρωπαϊκό ντέρμπι ζωντανά στο MEGA

250.000 για σίτιση σε μια άδεια Φοιτητική Εστία

Θα είναι το «Ριφιφί» η καλύτερη σειρά του Σωτήρη Τσαφούλια

Τέλος εποχής για τη γερασμένη Εγνατία Οδό

Κληρονομιές σε 90": Τι αλλάζει στις διαθήκες;

Οι μπίζνες του Ντε Νίρο στην Καραϊβική - Το πολυτελές resort και ο σεφ Νοbu

Τι συμβαίνει στο 24ωρο ενός ελαφιού και μίας αγελάδας;

Αλκηστις Πρωτοψάλτη: «Αληθινός πλούτος δεν είναι να προσθέτεις, αλλά να μάθεις να αφαιρείς»

Νίκη Παπαθεοχάρη: «Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια»

Ειδήσεις

Γνώμες

Νέες Εποχές

ΒΗΜΑgazino

Έντυπη Έκδοση

English Version