Μέσα από ποιον δρόμο να προσεγγίσει κανείς πληρέστερα τον πυρήνα και την πολιτική φύση του κυβερνώντος κόμματος, όπως αυτό εκδηλώνεται και εκφράζεται σήμερα, ως κατάληξη και αποστάλαγμα στο παρόν μιας μακράς διαδρομής, ως διαχειριστικό σχήμα, ως κέντρο αποφάσεων και ιεράρχησης των κοινωνικών αναγκών; Πέρα από τον ταξικό χαρακτήρα του, θα σταθώ σε αυτό που μοιάζει εξωτερικό αλλά είναι η αντανάκλαση του σκοτεινού βάθους του, θα επιχειρήσω την αποτύπωση μιας πολιτικής συνείδησης όπως αυτή ανεπίγνωστα ξεδιπλώνεται μέσα από τον λόγο, το πνεύμα και το ύφος των κυβερνητικών. Από τον συνολικό δημόσιο τρόπο τους.
Είναι πάντα χρήσιμο για την κατανόηση μιας πολιτικής συνθήκης να ψάχνουμε πού αυτή κυοφορήθηκε, πού και πότε αυτή γεννήθηκε, τι ήταν αυτό που της έδωσε ζωή. Τον Ιούλιο του 2019 ξεκίνησε ο κυβερνητικός κύκλος που ασθμαίνων αντέχει ως σήμερα. Η αριθμητικού και όχι πολιτικού τύπου εκείνη εκλογική νίκη ήταν ο καρπός της ανάγκης να απομακρυνθεί ο ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία. Ως και τον Ιούνιο του 2023 ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει για τη Νέα Δημοκρατία έναν χρήσιμο αντίπαλο, θα γίνει αποτελεσματικά η εκλογική της ελπίδα. Ηρθαν οι Ευρωεκλογές και αυτό το σύντομο διάστημα της εύκολης εκλογικής υπεροχής έφτασε στο τέλος του. Ζούμε στη μετά τις Ευρωεκλογές ζώνη.
Η ήττα στην αναμέτρηση εκείνη επανέφερε τα πράγματα σε μια προηγούμενη ισορροπία, με την κυβερνητική παράταξη στην παραδοσιακή αποδοχή της. Εκεί βρισκόμαστε σήμερα. Σε αυτόν τον χρόνο των επτά ετών γνωρίσαμε τον τρόπο των κυβερνητικών και το πνεύμα διακυβέρνησης ενός κόμματος που μπορεί η σημερινή του πράξη να κατανοηθεί μόνο αν κανείς αποδεχθεί ότι το κριτήριο είναι η εξουσία ως αυτοσκοπός. Ολα υπάγονται σε αυτό το κριτήριο, για όλα αυτό είναι ο οδηγός. Από τις υποκλοπές ως τα Τέμπη, από τα Τέμπη ως τον ΟΠΕΚΕΠΕ, η ίδια και απαράλλακτη στάση. Η εξουσία (μας) και η προστασία της. Αυτό στη διαδρομή έγινε για τους κυβερνητικούς πολιτική ταυτότητα, μηχανικά εκφραζόμενη σε κάθε σημαντική ή λιγότερο σημαντική περίπτωση. Εγινε ο τρόπος τους, ο μόνος τρόπος τους.
Η ομάδα ανθρώπων που στη δημόσια σκηνή ως κυβερνητικοί εκφραστές διεκδικούν τον πρώτο και τελευταίο λόγο, με άφθονα διαθέσιμα μέσα, αυτονόητα διεκδικούν να επιβάλουν το ήθος τους. Ως το μόνο νοητό ήθος, τη θέση τους ως τη μόνη νοητή θέση, την κυριαρχία τους ως τη μόνη νοητή επίσης, απογυμνώνοντας στον δημόσιο χώρο μια αντίληψη εξουσιαστική, βαθιά αντιδημοκρατική, που εύγλωττα μιλάει για μια πολιτική συνείδηση σε έξαψη αποκλειστικότητας.
Σε αυτό το περιβάλλον της κατασκευασμένης κυριαρχίας χάνεται το μέτρο και ο τρόπος γίνεται ύβρις. Θα εκφραστεί ως προσβλητικός και βίαιος λόγος, από στελέχη που αντιλαμβάνονται την πολιτική ως ακτιβισμό και απολαμβάνουν αυτάρεσκα την προσωρινή τους θεατρική επικυριαρχία. Ολος αυτός ο τρόπος θα γίνει πολιτικό επιχείρημα, σχεδόν εσχατολογικού τύπου. Θα διατυπωθεί ως απειλή, είναι η ύβρις: δεν έχετε ελπίδα, χωρίς εμάς σας περιμένει καταστροφή, είσαστε καταδικασμένοι στην ανάγκη.
Ο τρόπος των κυβερνητικών κλιμακώνεται ως παραποιητική απόπειρα και ως προπαγανδιστική επιβουλή, από μέρα σε μέρα. Εκείνες οι εύκολες εκλογικές εποχές έχουν οριστικά παρέλθει και η αποδοκιμασία μεγαλώνει και η κρίση εμπιστοσύνης γίνεται ορμητική. Στο τελικό στάδιο αυτής της φάσης θα υποχωρήσει κάθε πρόσχημα και θα πέσει κάθε κατασκευή. Ο ίδιος ο κυβερνητικός τρόπος θα υπονομεύσει τον εαυτό του.
Η σταθερή χαμηλή καταγραφή της κυβερνητικής αποδοχής, η απόρριψη από το πολιτικό σώμα παροχών και ποικίλων προσφορών, η απόσταση από κάθε εξαγγελία, η καχυποψία, η άρνηση, όλα μαζί, σε έναν συχνά ανορθολογικό εναγκαλισμό, μιλάνε για την αποτυχία ενός κόμματος και μιας Κυβέρνησης που αγάπησε πολύ τον εαυτό της και σχεδόν επιχείρησε να μας πει ότι η ζωή ξεκίνησε μαζί της. Το υπερφίαλο και το γελοίο πορεύονται στον ίδιο δρόμο. Αν κανείς είχε μια στοιχειώδη γνώση της ιστορίας θα μπορούσε ίσως να υποψιαστεί την πολιτική αξία του συνεσταλμένου τρόπου. Αν πάλι είχε ακούσει τον ευαγγελικό λόγο, ίσως κάτι να συγκρατούσε από την πρόταση «ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται».
Ο κύριος Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
