Με αφορμή το άρθρο μου για τη γραφειοκρατία («Βήμα», 26/10) ο έμπειρος φορολογικός σύμβουλος Γεώργιος Σαββίδης μου γράφει: «Αν υπάρχει ένα παράδειγμα που αποτυπώνει τη νοοτροπία του ελέγχου αντί της εμπιστοσύνης είναι το ΕΡΓΑΝΗ. Ενα σύστημα που τροφοδοτείται 24 ώρες το εικοσιτετράωρο με προσλήψεις, αποχωρήσεις, αλλαγές ωραρίων, υπερωρίες, άδειες και κάθε είδους μεταβολή, όλα πριν την έναρξη ισχύος τους. Κανένα άλλο κράτος στον κόσμο δεν απαιτεί τέτοια προληπτική ηλεκτρονική δήλωση κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας στην εργασία. Το αποτέλεσμα είναι ένα μόνιμο καθεστώς φόβου, πίεσης και υπερκόπωσης για λογιστές και επιχειρήσεις. Ενα τέρας γραφειοκρατίας, που αντί να εξορθολογίζει τη λειτουργία της αγοράς εργασίας την παραλύει.
Η ίδια λογική της υπερβολής συνεχίζεται και σήμερα. Οχι μόνο δεν περιορίστηκε, αλλά χειροτέρεψε. Πρόσφατα ψηφίστηκε νόμος που επιβάλλει πρόστιμο 10.000 ευρώ για εκπρόθεσμη υποβολή οικονομικών καταστάσεων στο ΓΕΜΗ χωρίς να εξετάζεται αν υπήρξε ζημία ή πρόθεση απόκρυψης. Το ίδιο και με το πρόστιμο 10.000 ευρώ για τη μη ενημέρωση του Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων ανεξάρτητα από το αν έχει ζημιωθεί κανείς ή αν υπάρχει δόλος. Αυτή η λογική των εξοντωτικών προστίμων χωρίς λόγο και χωρίς κρίση αναλογικότητας δεν έχει καμία σχέση με δικαιοσύνη. Είναι καθαρός εκφοβισμός. Το κράτος λειτουργεί ως τιμωρός, όχι ως σύμμαχος του πολίτη. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά βλέπουμε και την επάνοδο του θεωρημένου Δελτίου Αποστολής και του λεγόμενου Ηλεκτρονικού Πελατολογίου. Με απλά λόγια επιστρέφουμε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε. Δέκα χρόνια μετά την κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων αντί να έχουμε προχωρήσει σε απλούστευση και εκλογίκευση επανερχόμαστε στα ίδια γραφειοκρατικά σχήματα, αυτή τη φορά με ψηφιακό περιτύλιγμα. Αντί να κάνουμε πιο εύκολη τη ζωή του επιχειρηματία επιμένουμε να τον πνίγουμε σε κανόνες, πλατφόρμες και διαρκείς υποχρεώσεις.
Και το τραγικότερο όλων, όλες αυτές οι υποχρεώσεις: τα myData, το ΕΡΓΑΝΗ, το ΓΕΜΗ, τα Μητρώα και οι ατέλειωτες προθεσμίες αφορούν αποκλειστικά τον έντιμο και ειλικρινή επαγγελματία. Εκείνον που κόβει αποδείξεις, που πληρώνει εισφορές, που έχει δηλωμένους εργαζόμενους. Αυτόν που κάθε μήνα “ματώνει” να ανεβάσει δεκάδες ή και χιλιάδες παραστατικά, να τα συμφωνήσει, να τα διαβιβάσει σωστά, να μην του ξεφύγει τίποτα. Την ίδια ώρα εκείνος που δεν εκδίδει κανένα στοιχείο, που τα παίρνει “μαύρα” ή που δεν προσλαμβάνει ποτέ κανέναν, πίνει τον καφέ του ήσυχος. Κανένα σύστημα δεν τον αγγίζει γιατί ζει εκτός του συστήματος. Ετσι το κράτος καταλήγει να επιβαρύνει και να εξουθενώνει τον έντιμο και να αγνοεί τον ανέντιμο. Αυτό είναι το μεγαλύτερο παράδοξο και η πιο ηχηρή απόδειξη ότι η χώρα δεν χρειάζεται άλλες πλατφόρμες, χρειάζεται δικαιοσύνη, λογική και εμπιστοσύνη.
Το κράτος πρέπει να νομοθετεί έχοντας κατά νου τους έντιμους και όχι τους ανέντιμους. Οταν ο πολίτης αισθάνεται ότι θεωρείται ένοχος εκ προοιμίου, παύει να βλέπει τη φορολογία ως κοινωνική συνεισφορά και την αντιλαμβάνεται ως τιμωρία. Η πραγματική μεταρρύθμιση δεν θα έρθει με νέες πλατφόρμες ή υποχρεώσεις, αλλά με αλλαγή νοοτροπίας. Και χωρίς εμπιστοσύνη καμία ψηφιακή μεταρρύθμιση δεν θα έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα». Φωνή βοώντος εν τη ερήμω.
