Πέφτοντας από μια στέγη στο Λαγονήσι

«Φοβήθηκα τη μνήμη Και την σκότωσα Ομως εκείνη έζησε Τραυματισμένη…» Μάνος Χατζιδάκις, Μυθολογία Η πρώτη σαφής ανάμνηση της ζωής μου. Ετσι νομίζω τουλάχιστον, τα τελευταία 24 χρόνια. Την περιέλαβα στο πρώτο μου μυθιστόρημα «Ο Εβδομος Ελέφαντας», (Κέδρος, 1998). «…Είμαι στο Λαγονήσι το καλοκαίρι του ’63. Τριγυρνάω στα μπανγκαλόους την ώρα που οι μεγάλοι κοιμούνται για μεσημέρι. Τρέχω δεξιά αριστερά, δεν μπορώ να σταθώ. Κάποια στιγμή βλέπω στη στέγη ενός μπανγκαλόου ένα πουλί. Είναι ένα πολύ περίεργο πλάσμα, δεν έχω ξαναδεί ένα τέτοιο πουλί, η δασκάλα δεν μας έχει μάθει για πουλιά που είναι πράσινα, γκρίζα, κόκκινα και γαλάζια μαζί και έχουν τέτοιο πεταχτό στήθος. Θέλω να το αγγίξω, να το πάρω στο χέρι μου. Στήνω ένα κασόνι μπροστά από το παράθυρο και με αρκετή προσπάθεια φτάνω στο πρεβάζι. Με λίγο ακόμα τέντωμα, είμαι και αρκετά ευέλικτος, αρπάζομαι από το στηθαίο και ανεβαίνω στη χαμηλή ούτως η άλλως στέγη. Το πουλί τότε τρομάζει και με ένα περίεργο κρώξιμο φεύγει πεταρίζοντας νευρικά. Τότε το πόδι μου γλιστράει στον υγρό σοβά και καταλήγω να μετεωρίζομαι στο κενό από ύψος δυόμισι μέτρων πιασμένος από το στηθαίο. Ενστικτωδώς κοιτάζω κάτω και με έκπληξη αλλά και φόβο μαζί βλέπω δύο εργαλεία. Ενα φτυάρι ακουμπισμένο οριζόντια στο έδαφος και μία αξίνα καρφωμένη με τη μία πλευρά στο χώμα και με την άλλη να ορθώνεται απειλητική, αιχμηρή προς τα πάνω. Εκείνη τη στιγμή ο χρόνος διευρύνεται, κάθε δευτερόλεπτο μοιάζει να διαρκεί αιώνια. Νιώθοντας πως αρχίζω να γλιστράω και να παρασύρομαι σε μιαν αναπότρεπτη πτώση περνάνε από το μυαλό μου τα δύο ενδεχόμενα σαν κινηματογραφική ταινία με δύο φινάλε. Το ένα, η προσγείωση στην αξίνα θα σημαίνει το τέλος. Το άλλο θα είναι μάλλον ένας απλός τραυματισμός. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα. Δεν πρέπει να πανικοβληθώ, πρέπει να την αντιμετωπίσω και να αφεθώ στη πτώση σαν να είναι ένα στοίχημα, όπως αυτό που κάνουμε με την παρέα για το ποιος θα κάνει την καλύτερη βουτιά. Στη διάρκειά της, που μου φάνηκε ατελείωτη, ένιωθα αναπάντεχα υπέροχα. Αφηνόμουν στη μοίρα, στο ενδεχόμενο, ξέροντας όμως ενδόμυχα πως θα επιβιώσω, πως κάτι θα γίνει και δεν θα πέσω πάνω στην αξίνα. Ηταν σαν να ανακάλυπτα μια μυστική ιδιότητα που θα με ακολουθούσε σε όλη την υπόλοιπή μου ζωή, θα γινόταν το μυστικό μου όπλο. Το απόγευμα κιόλας έβγαινα από το ιατρικό κέντρο με μια σειρά επιπόλαια τραύματα στο πόδι…». Οσο μεγαλώνεις, λέει ο Σέμπαλντ, κατά μία έννοια, τόσο περισσότερο ξεχνάς. Τεράστια τμήματα της ζωής μας εξαφανίζονται στη λήθη. Αλλά εκείνο που επιβιώνει στο μυαλό αποκτά έναν πολύ σημαντικό βαθμό πυκνότητας, έναν πολύ υψηλό βαθμό ειδικού βάρους. Aπό τη στιγμή που δεν αντέχεις πια αυτά τα βάρη δεν είναι απίθανο να σε βυθίσουν. Οι αναμνήσεις αυτού του τύπου έχουν την τάση να μας επιβαρύνουν συναισθηματικά. Ζούμε στο όριο μεταξύ του φυσικού κόσμου από τον οποίο διώχνουμε τον εαυτό μας και του άλλου κόσμου που δημιουργείται από τα εγκεφαλικά μας κύτταρα. Οι μνήμες μας είναι το σπίτι μας. Κάποτε ήταν γεμάτο αντικείμενα. Σταδιακά τα χάνουμε, τα αποχωριζόμαστε. Αυτό συμβαίνει σ’ ένα χρόνο που δεν είναι τώρα, δεν είναι χτες, μήτε αύριο. Οι τετκτονικές πλάκες της ύπαρξης τρίβονται μεταξύ τους. Εκεί που βρίσκονται οι πηγές του πόνου. Η μνήμη είναι ένα φαινόμενο πόνου. Μια λειτουργία που μας χαρακτηρίζει ως συναισθηματικά πλάσματα. Δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγουμε απ’ αυτήν. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να την υποτάξουμε. Ο καθένας όπως μπορεί. Μεταθέτοντας, παγώνοντας το κομμάτι πόνου, μπλοκάροντάς το. Αυτά τα επιλεγμένα κομμάτια, όπως η παραπάνω ιστορία, δεν θα φύγουν ποτέ από το μυαλό μου. Ηδη το συγκεκριμένο με έχει κουράσει αφάνταστα. Πώς θα ήθελα να θυμηθώ μια άλλη πρώτη ανάμνηση! Ο γιος μου, στα τρία, έχει πολύ ζωντανές αναμνήσεις για το τι έκανε πέρυσι. Τα θυμάται όλα με λεπτομέρειες. Αυτές οι αναμνήσεις όμως είναι καταδικασμένες. Ζήτημα είναι αν θα θυμάται πρωτογενώς κάτι από όσα του συμβαίνουν τώρα. Υπάρχει ωστόσο μια μεγάλη διαφορά με μας τους δύο. Υπεισέρχεται η τεχνολογία. Τα παιδιά που γεννήθηκαν τη δεκαετία 2010-2020, δυνητικά διαθέτουν τεράστια κομμάτια της ζωής τους σε βίντεο. Δεν μιλάμε για τα παλιά νοσταλγικά σούπερ 8 που μας έβαζαν οι πατεράδες μας και κάναμε πλάκα με τα φλου πλάνα, αλλά σύγχρονα αψεγάδιαστα βίντεο με κάθε κίνηση, κάθε λέξη σχεδόν επαγγελματικά αποτυπωμένη και ηχογραφημένη. Ενα αέναο ντοκιμαντέρ της ζωής. Ο Ερμής έχει ήδη καμιά διακοσαριά βίντεο από τη στιγμή που γεννήθηκε έως σήμερα. Εχει data. Εχει πρώτη ύλη. Μνήμες ακήδευτες, αιώνια ζωντανές, αιώνια αναπαραγόμενες. Οσο γράφω είναι στο δωμάτιό του και ακούει Λιλιπούπολη. «Σας συνδέουμε τώρα με τον ραδιοφωνικό σταθμό της Λιλιπούπολης!». Ακουσα τη φράση το Δεκέμβριο του 1977, μεταξύ της επιστροφής μου από το σχολείο και της ετοιμασίας μου για το φροντιστήριο. Η Λιλιπούπολη ήταν ένα κομμάτι ουρανού, αδιανόητο ραδιόφωνο για την Ελλάδα. Το να ακούς τον γιο σου να τραγουδάει το «Ρόζα Ροζαλία» είναι σαν να ενεργοποιείς το πιο γλυκό τσιπάκι στον εγκέφαλο (εάν υπάρχει αυτό). Το 2019, το πρώτο του καλοκαίρι, στη Σύρο, ο Νίκος Κηπουργός τον πήρε στην αγκαλιά του, απομονώθηκαν για δέκα λεπτά και με κάποιον τρόπο συνδέθηκαν. Το τι διημείφθη μεταξύ των δύο θα μείνει για πάντα κρυφό, όπως όρισε ο Νίκος. Πάντως κάτι καλό θα ‘ναι γιατί ο Ερμής, εάν αγαπάει μια δραστηριότητα, αυτή είναι η μουσική. Τι μνήμες θα έχει ένα παιδί που γεννήθηκε το 2019 στα 50 του; Τα αχανή data της προσωπικής του διαδρομής που θα έχει συσσωρεύσει θα αρκούν για να ξανασυστήσουν ένα εγώ, μια ανάμνηση εαυτού; Ή η προυστική μαντλέν θα εξακολουθεί να έχει τη διαχρονική της δύναμη; Ο κ. Αλέξης Σταμάτης είναι συγγραφέας.

Πέφτοντας από μια στέγη στο Λαγονήσι

Περιεχόμενο για συνδρομητές

Τελευταίες Ειδήσεις

Εξαρθρώθηκε οργάνωση που ρήμαξε 64 σπίτια και εξαπατούσε ηλικιωμένους στην Αττική

Κομισιόν: Πρόστιμο 120 εκ. ευρώ στο X του Μασκ- Ρούμπιο: Επίθεση κατά των ΗΠΑ

«Θα κλιμακώσουμε παρά τα εμπόδια» - Τα μηνύματα των αγροτών από τα μπλόκα

Ερυθρόλευκος ο πρώτος τίτλος στο βόλεϊ, ο Ολυμπιακός θριάμβευσε του ΠΑΟΚ στο League Cup

Ο Κρόνος

Η στρατηγική μοναξιά της Ευρώπης

Μην ξεχνάς το κόστος...

Αυτοβελτίωση

Καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου: Ανατροπή από τις Βρυξέλλες

Οι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειοο σχήμα 5×5 και ο ρόλος της Ελλάδας σε ένα απρόβλεπτο περιβάλλον

Καρδίτσα - 3 στάσεις για φαγητό που θα σας μείνουν αξέχαστες

ΕΦΕΤ: Ανακαλεί σοκολάτες kinder - Ο λόγος

Ηταν κάποτε ο Προαστιακός

ΗΠΑ: Η κυβέρνηση Τραμπ αναπροσαρμόζει «την αμυντική στρατηγική» της και «τελειώνει» την Ευρώπη

Η στρατηγική μοναξιά της Ευρώπης

Google Lens: Το νέο εργαλείο που ξετρυπώνει τις απάτες

Goodreads: Τα καλύτερα βιβλία του 2025, σύμφωνα με τα μέλη της πλατφόρμας - Η λίστα με τους νικητές

Τουρκία: Ο Ερντογάν ετοιμάζεται να «ξεφορτωθεί» τους S-400 για να πάρει τα F-35

Οι μπίζνες του Ντε Νίρο στην Καραϊβική - Το πολυτελές resort και ο σεφ Νοbu

Τι συμβαίνει στο 24ωρο ενός ελαφιού και μίας αγελάδας;

Αλκηστις Πρωτοψάλτη: «Αληθινός πλούτος δεν είναι να προσθέτεις, αλλά να μάθεις να αφαιρείς»

Νίκη Παπαθεοχάρη: «Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια»

Ειδήσεις

Γνώμες

Νέες Εποχές

ΒΗΜΑgazino

Έντυπη Έκδοση

English Version