Δύσκολο χειμώνα με υψηλή ευαισθησία σε ιώσεις και λοιμώξεις φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουν τα άτομα που βρέθηκαν σε περιβάλλον όπου εκδηλώθηκαν πυρκαγιές και αυτό το καλοκαίρι. Ειδικά τα παιδιά και οι χρόνιοι ασθενείς που βρέθηκαν κοντά σε φωτιές πιθανότατα δεν θα αποφύγουν τις συχνές επισκέψεις σε γιατρούς.
Οπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Στέλιος Λουκίδης,«η τοξικότητα που προκαλούν οι πυρκαγιές οφείλεται σε εισπνοή μικροσωματιδίων και χημικών ερεθιστικών ουσιών και μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε σημαντικό αριθμό ατόμων που αφορούν πολλαπλά συστήματα του οργανισμού με επικέντρωση κυρίως στο αναπνευστικό όσο και το καρδιαγγειακό σύστημα».
«Η βαρύτητα και η έκταση των βλαβών από την εισπνοή σωματιδίων και τοξικών αερίων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το μέγεθος και η διάμετρος των σωματιδίων, η διάρκεια της έκθεσης, η διαλυτότητα των τοξικών αερίων καθώς και η ύπαρξη υποκείμενου νοσήματος» συνεχίζει.
«Τα τοξικά μικροσωματίδια γνωστά ως PM₂.₅ είναι ένα μείγμα μικροσκοπικών σωματιδίων και ένα σημαντικό συστατικό του καπνού των πυρκαγιών. Σε σύγκριση με τα μη καπνικά PM₂.₅, τα PM₂.₅ καπνού είναι μικρότερα σε μέγεθος και θεωρούνται πιο επικίνδυνα επειδή είναι πλουσιότερα σε ανθρακούχες ενώσεις, οι οποίες είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν οξειδωτικό στρες και φλεγμονή και επομένως αποτελούν μεγαλύτερη απειλή για τη δημόσια υγεία».
Επιπτώσεις και στην ψυχική υγεία
«Χάρη στο μικρό τους μέγεθος τα PM₂.₅ εισέρχονται μέσω των πνευμόνων στην κυκλοφορία του αίματος και επηρεάζουν μέσω συστηματικής φλεγμονής και οξειδωτικού stress τα καρδιαγγειακά νοσήματα, με κύριες επιπτώσεις την αύξηση αρτηριακής πίεσης, την εμφάνιση αρρυθμιών καθώς και την αύξηση του κινδύνου για καρδιακά επεισόδια και εγκεφαλικά. Μάλιστα πρόσφατες μελέτες επέκτειναν τα παραπάνω ευρήματα σε ευρήματα απορρύθμισης της ψυχικής υγείας και της εμφάνισης νευροεκφυλιστικών παθήσεων. Ακόμη επιδημιολογική μελέτη από τις ΗΠΑ καταδεικνύει αύξηση ποσοστών θνησιμότητας από αναπνευστικά νοσήματα, καρδιαγγειακές, ισχαιμικές καρδιοπάθειες, ψυχικές και χρόνιες νεφρικές παθήσεις με αποτύπωση ότι 11.415 μη τυχαίοι θάνατοι ετησίως στις ΗΠΑ προέρχονται από μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των πυρκαγιών» καταλήγει ο κ. Λουκίδης.
Ο καθηγητής Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας στην Α’ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανάσιος Μίχος προσθέτει ότι «ο αέρας που παράγεται μετά από δασική πυρκαγιά περιέχει τοξικούς μεταβολίτες, όπως μικροσωματίδια, οργανικά αέρια, βαρέα μέταλλα και βενζένιο που μπορεί να έχουν βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες. Στην οξεία φάση μετά την πυρκαγιά αυξάνουν τα παιδιά που ζητούν ιατρική βοήθεια με συμπτώματα άσθματος, βρογχίτιδας και πνευμονίας. Υπάρχουν όμως και μελέτες που έγιναν μετά τις μεγάλες φωτιές στην Καλιφόρνια, που δείχνουν ότι παιδιά που παρακολουθήθηκαν για 2-4 χρόνια μετά τις πυρκαγιές, είχαν αυξημένο ποσοστό χρήσης αντιβιοτικών, μειωμένη αναπνευστική λειτουργία και αυξημένη χρήση υπηρεσιών υγείας» εξηγεί.
«Τοξική δράση και σε άλλα συστήματα»
Συμπληρώνει ακόμη ότι η επίδραση τοξικών μικροσωματιδίων (και ειδικά των PM₂.₅) που παράγονται σε δασικές πυρκαγιές επηρεάζουν σημαντικά τον αναπτυσσόμενο παιδικό πνεύμονα, καθώς τα παιδιά αναπνέουν μεγαλύτερο όγκο αέρα σε σχέση με την επιφάνεια σώματος και υπάρχει τοξική δράση 10 φορές μεγαλύτερη από αυτή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από καύσιμα.
«Φαίνεται όμως να υπάρχει τοξική δράση και σε άλλα συστήματα, όπως το καρδιαγγειακό και κεντρικό νευρικό σύστημα. Υπάρχουν ακόμη μελέτες που καταγράφουν σημαντικές επιπτώσεις κατά την κύηση, όταν εκτεθεί η έγκυος, με αύξηση των επιπλοκών και των πρόωρων τοκετών» συνεχίζει. «Στην οξεία φάση της δασικής πυρκαγιάς συνιστάται εκτός από την αυτονόητη απομάκρυνση όσο είναι δυνατόν μακρύτερα, και η χρήση ενισχυμένων μασκών Ν-95 (όχι απλών χειρουργικών μασκών)» συμπληρώνει ο κ. Μίχος.
