«Το Βρετανικό Μουσείο και η βρετανική κυβέρνηση είχαν την υποστήριξη των “Τimes” στην αντίσταση που προέβαλλαν απέναντι στην πίεση που δέχονταν (για την επιστροφή των Γλυπτών). Oμως οι καιροί και οι συνθήκες αλλάζουν. Τα Γλυπτά ανήκουν στην Αθήνα. Τώρα πρέπει να επιστραφούν». Σε μια ιστορική στροφή, οι «Τimes» με άρθρο τους, το οποίο δημοσιεύθηκε την 11η Ιανουαρίου, εγκατέλειψαν την πάγια βρετανική θέση και τάχθηκαν υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, αναγνωρίζοντας το δίκαιο αίτημα της Ελλάδας. Η επιστροφή του θραύσματος Fagan H τελευταία εξέλιξη που φαίνεται να επηρέασε τη στάση της εφημερίδας – άλλωστε γίνεται ευθέως αναφορά μέσα στο άρθρο – είναι η κατάθεση του θραύσματος Fagan από το Παλέρμο στο Μουσείο της Ακρόπολης στις 10 Ιανουαρίου. Το θραύσμα θα εκτεθεί για διάστημα οκτώ ετών ως μακροχρόνια κατάθεση («deposito»), με την προοπτική να παραμείνει σε μόνιμη βάση («sine die») στο Μουσείο Ακρόπολης, μέσω της διαδικασίας που έχει ξεκινήσει από την περιφερειακή κυβέρνηση της Σικελίας προς το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού. Στην τελετή απόδοσης του θραύσματος στο Μουσείο Ακρόπολης το «παρών» έδωσαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής, ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης, αλλά και η διευθύντρια του Μουσείου Antonino Salinas, Caterina Greco, καθώς και ο Alberto Samona, σύμβουλος επί των Πολιτισμικών Αγαθών και της Σικελικής Ταυτότητας. Το θραύσμα Fagan – με ύψος 0,355 μέτρα, πλάτος 0,31 μέτρα και πάχος 0,105 μέτρα – αποτελεί απότμημα του λίθου VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα, όπου αναπαρίστανται ολύμπιοι θεοί ενώ παρακολουθούν την πομπή των Παναθηναίων και την παράδοση του πέπλου στην πολιούχο θεά Αθηνά. Στο θραύσμα έχουν διασωθεί τα κάτω άκρα θεάς, πιθανότατα της Αρτεμης. Σημειώνεται ότι το αριστερό τμήμα του λίθου VI βρίσκεται στο Μουσείο Ακρόπολης, ενώ το δεξιό τμήμα στο Βρετανικό Μουσείο, στο Λονδίνο. Το θραύσμα ανήκε στη συλλογή του Robert Fagan, βρετανού προξένου στη Σικελία και τη Μάλτα, η οποία αγοράστηκε από το Πανεπιστήμιο του Παλέρμο μεταξύ 1818-1820 και περιήλθε στην κατοχή του Μουσείου Antonino Salinas. Το θραύσμα μάλιστα είχε εκτεθεί στο Μουσείο της Ακρόπολης για σύντομο χρονικό διάστημα το 2008, μέσω όμως δανεισμού στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Νόστοι», και όχι κατάθεσης, όπως συμβαίνει σήμερα. Η στρατηγική της επανένωσης Η μεταστροφή του κλίματος υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων είναι φανερή. Η ελληνική πολιτεία το τελευταίο διάστημα εργάζεται εντατικά, αναβαθμίζοντας σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο το θέμα της επανένωσης, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη να εργάζονται αδιάκοπα προς αυτή την κατεύθυνση. Αφετηρία φυσικά αποτέλεσε η απόφαση της UNESCO στις 29 Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους, η οποία καλούσε επιτακτικά το Ηνωμένο Βασίλειο να αναθεωρήσει τη στάση του και να συνομιλήσει με την Ελλάδα, αναγνωρίζοντας ότι το θέμα έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα, σε αντίθεση με τη βρετανική πλευρά που υποστηρίζει ότι η υπόθεση αφορά το Βρετανικό Μουσείο. Τον περασμένο Νοέμβριο από το βήμα της UNESCO ο ίδιος ο Πρωθυπουργός επανέφερε το αίτημα της Ελλάδας, ενώ έθεσε το ζήτημα και στον Μπόρις Τζόνσον κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο. Οι κινήσεις της ελληνικής πλευράς αποφέρουν καρπούς, κάτι το οποίο αντικατοπτρίζεται σε έρευνα που αποτυπώνει τη στήριξη της βρετανικής κοινής γνώμης στα ελληνικά επιχειρήματα. Συγκεκριμένα, 7.717 ενήλικοι στη Μεγάλη Βρετανία κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερώτημα «πού πιστεύετε ότι ανήκουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα;». «Στην Ελλάδα» απάντησε το 59% αυτών, «στη Βρετανία» μόλις το 18%, ενώ το 22% απάντησε «δεν γνωρίζω». Εν συνεχεία, τη Δευτέρα 3 Ιανουαρίου αποδόθηκαν στο Μουσείο Ακρόπολης δέκα συνολικά θραύσματα του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα, τα οποία φυλάσσονταν από τη δεκαετία του 1950 στις αποθήκες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και είχαν ταυτοποιηθεί ήδη από το 1982 ως προερχόμενα από τον διάκοσμο του Παρθενώνα από τον κορυφαίο αρχαιολόγο Γιώργο Δεσπίνη. Οπως σοφά τόνισε στον χαιρετισμό του εκείνη την ημέρα ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης – η έλευση του οποίου στο Μουσείο τον περασμένο Σεπτέμβριο με παμψηφεί εκλογή μετά από διεθνή διαγωνισμό εκτιμάται ότι έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στις τελευταίες εξελίξεις – «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός». Διαφαίνεται ότι είχε δίκιο, και η κατάθεση του θραύσματος Fagan από το Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρμο επήλθε ακριβώς μία εβδομάδα αργότερα. «Παγκόσμιο το αίτημα της επανένωσης των Γλυπτών» «Η παραχώρηση των 10 θραυσμάτων από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο προς το Μουσείο Ακρόπολης αλλά και η κατάθεση του θραύσματος Fagan από το Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρμο – και τονίζω δεν πρόκειται για δάνειο αλλά για απόδοση του θραύσματος στο Μουσείο Ακρόπολης με την παράλληλη έναρξη της διαδικασίας ώστε να παραμείνει εσαεί στην Αθήνα – σηματοδοτούν την έναρξη της επανένωσης και κυρίως δίνουν το παράδειγμα με ποιον τρόπο θα επιστρέψουν και άλλα αποτμήματα από διάφορες πόλεις και μουσεία της Ευρώπης. Φυσικά η κορύφωση θα είναι η επιστροφή των αρχιτεκτονικών Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Τονίζω ιδιαίτερα τον χαρακτηρισμό “αρχιτεκτονικά γλυπτά” διότι δεν πρόκειται για ελεύθερα έργα που μετήχθησαν σε άλλες χώρες, αλλά για τον γλυπτό διάκοσμο του μοναδικού αρχιτεκτονήματος, που είναι ο Παρθενώνας. Η βίαιη αποκοπή του γλυπτού διακόσμου από τα αρχιτεκτονικά μέλη που συνιστούν το μνημείο δηλώνει και την καταστροφή που επήλθε στο οικοδόμημα, σε ένα αδιαίρετο αισθητικό σύνολο. Για αυτό ακριβώς και ζητάμε τα γλυπτά πίσω ώστε να ενωθεί ξανά το μνημείο-σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού. Η στροφή, επομένως, της μεγάλης και ιστορικής βρετανικής εφημερίδας “Τimes” εναρμονίζεται με την επιθυμία του ελληνικού λαού, την επιθυμία της πλειονότητας του βρετανικού λαού και συμβαδίζει με το παγκόσμιο κοσμοόραμα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, ώστε αυτός να είναι ξανά ακέραιος. Θα πρέπει βέβαια να είναι κανείς πολύ προσεκτικός με το τελευταίο μέρος του άρθρου της εφημερίδας “Τimes” σχετικά με τις αναφορές περί πώλησης. Η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να δεχτεί ούτε τον όρο δάνειο, καθώς αυτός υποκρύπτει παραδοχή της κυριότητας των Γλυπτών και φυσικά ανάλογα δεν μπορεί δεχτεί και οποιαδήποτε πρόταση περί πώλησης».