Η δημιουργική συνάντηση του Φεστιβάλ Φιλίππων και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής δεν είναι απλώς μία ακόμη καλλιτεχνική σύμπραξη. Είναι μία κίνηση που δηλώνει διάθεση εξωστρέφειας και επένδυση στη νέα δημιουργία. Τέσσερις παραστάσεις, γεννημένες στην Καβάλα και το ιστορικό φεστιβάλ της, ταξιδεύουν αυτές τις μέρες στην Αθήνα, με την υποστήριξη της ΕΛΣ, για να ζωντανέψουν σε εναλλακτικούς χώρους του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) οι τρεις, για να ταξιδέψει πάνω στο κατάστρωμα ενός πλοίου η τέταρτη, στη διαδρομή Πειραιάς – Αίγινα. Κοινός παρονομαστής τους ο συγγραφέας, αντιστασιακός και ακτιβιστής Χρόνης Μίσσιος που γεννήθηκε το 1930 στην Καβάλα. Γύρω από το δικό του έργο, από τη σκέψη του και από τη στάση ζωής του νέοι δημιουργοί χτίζουν τους δικούς τους κόσμους σε μια σειρά παραστάσεων που, όπως επισημαίνει η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας Εύα Οικονόμου-Βαμβακά, «θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως πειραματική σκηνή, καθώς είναι αναθέσεις σε νέες ομάδες και νέους σκηνοθέτες που κάνουν τα πρώτα τους βήματα».
Πώς όμως επικοινωνούν οι νέοι αυτοί άνθρωποι με το έργο ενός συγγραφέα όπως ο Μίσσιος; «Στην πραγματικότητα εστιάζουν, εστιάζουμε, περισσότερο στη στάση ζωής και στη φιλοσοφία του παρά στο έργο του» διευκρινίζει η κυρία Οικονόμου-Βαμβακά: «Ζούμε, θεωρώ, σε μια ζοφερή περίοδο για την ανθρωπότητα. Οι αξίες που πρέσβευε ο Μίσσιος αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία μέσα σε αυτό το δυσχερές σκηνικό. Γιατί, παρ’ όλο που είχε βασανιστεί, παρ’ όλο που είχε προδοθεί, εκείνος είχε πάντα μια αγάπη για τον συνάνθρωπο και μια διάθεση προσφοράς. Επίσης μίλησε για οικολογία μια εποχή που δεν ήταν καθόλου της μόδας. Ολα αυτά, οι απόψεις, η στάση ζωής του, μας συγκίνησαν, για αυτό και το φεστιβάλ μας έχει τον γενικό τίτλο “8-3=11″· αναφέρεται σε “μια παράδοξη αριθμητική πράξη, συμβατή μόνο με τη λογική της προσφοράς”» – βλέπε το τελευταίο έργο του συγγραφέα με τον ίδιο τίτλο.
Το κοινό της Καβάλας και του Φεστιβάλ Φιλίππων δέχτηκε θερμά τις παραστάσεις, οι οποίες, αν και συνθέτουν μια ενότητα, μπορούν να παιχτούν και μεμονωμένα, καθεμία ξεχωριστά ή και με άλλη σειρά. «Είμαι πολύ χαρούμενη που τώρα τις φέρνουμε στην Αθήνα, είμαι πολύ ικανοποιημένη και με τη συνεργασία μας με την Εθνική Λυρική Σκηνή, μια ιδέα του Γιώργου Κουμεντάκη» λέει η κυρία Οικονόμου-Βαμβακά. «Ο Κουμεντάκης πίστεψε στο φεστιβάλ μας και εγώ αισθάνομαι πως με αυτόν τον τρόπο, με την επικοινωνία των δύο θεσμών, δημιουργείται ένα πραγματικά ουσιαστικό κανάλι αποκέντρωσης. Γίνεται ορατό ότι και στην περιφέρεια γίνονται πράγματα. Οτι όλο αυτό που κάναμε και που φέρει μέσα του κάτι από την Καβάλα μπορεί να παρουσιαστεί και στην Αθήνα, να συνομιλήσει και με το κοινό της πρωτεύουσας. Για εμένα, αυτή η διαδικασία είναι κάτι μαγικό. Αυτό το μαγικό που ενίοτε συμβαίνει όταν εμπιστεύεσαι νέους ανθρώπους και όταν τους δίνεις ευκαιρίες. Θεωρώ εξάλλου ότι δουλειά μου από τη θέση της διευθύντριας του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας είναι να ανακαλύπτω αυτούς τους νέους ανθρώπους που έχουν κάτι να πούνε, που κάνουν τα πρώτα τους βήματα, να τους δώσω χώρο και τα μέσα για να δημιουργήσουν. Πολύ συχνά αυτό που θα βγει, αυτό που έρχεται στο τέλος, είναι πιο σύνθετο, πιο βαθύ, πιο ουσιαστικό, πιο μεγάλο από όσο περιμέναμε».
Οι παραστάσεις
- Η πρώτη παραγωγή με τον τίτλο «(Δέντρο)2», σε σύλληψη και σκηνοθεσία του Βασίλη Αποστολάτου, μας βυθίζει σε έναν τόπο όπου η πραγματικότητα και η φαντασία δεν ξεχωρίζουν. Εκεί δύο νέοι – ο Αναστάσης Γεωργούλας και η Δανάη-Αρσενία Φιλίδου – αναμετρούνται με τα όρια του εγκλεισμού και αναζητούν την ελευθερία μιλώντας για τη μνήμη, το σώμα, τη ζωή, τον θάνατο… Το «prisoner’s cinema», το νευρολογικό φαινόμενο «κατά το οποίο ο εγκέφαλος, σε συνθήκες απόλυτου σκότους και στέρησης, προβάλλει στον αμφιβληστροειδή χιτώνα φωτεινές εικόνες από αφηρημένα χρώματα έως ολοκληρωμένες σκηνές», γίνεται το σκηνικό εργαλείο για να μιλήσει η μνήμη. Τα κείμενα από τα βιβλία του Μίσσιου και τα αποσπάσματα από το βιβλίο Αντίσταση της Σούχα Μπεσάρα κάνουν την εμπειρία ακόμα πιο έντονη σε μια παράσταση που αφήνει το κοινό να βιώσει την ένταση των αντιφάσεων σε έναν κόσμο φτιαγμένο από μνήμες και από φαντασία. Αλλά και που το καλεί να αναλογιστεί αν τελικά η φαντασία είναι δρόμος διαφυγής ή παγίδα.
- «Το αλάθητο μιας (1) Μαργαρίτα(Σ)», η δεύτερη παραγωγή, «με εργαλεία το σώμα, τη φωνή και τη μουσική, επιχειρεί να μεταφέρει πάνω στη σκηνή την πορεία του ρομαντικού αγωνιστή που, αντιμαχόμενος το καταπιεστικό σύστημα που συνθλίβει τον άνθρωπο, περνώντας μέσα από βασανιστήρια και φυλακές, έφθασε να δει το όνειρό του να γκρεμίζεται». Τον άνθρωπο αυτόν (η παράσταση είναι εμπνευσμένη από τα κείμενα και τη ζωή του Χρόνη Μίσσιου, καθώς και άλλων αγωνιστών) τον βλέπουμε «να χάνει σταδιακά κάθε πίστη σε ό,τι παλιά του έδινε δύναμη και να καταλήγει στο λυκόφως της ζωής του σε μια νέα, διαφορετική ιδεολογία, που ίσως να του δώσει τις απαντήσεις που αναζητούσε. Να αναζητεί την τρυφερότητα και τον ρομαντισμό και να καταφεύγει στη φύση και στον έρωτα ως μοναδικούς, πια, παράγοντες της ανθρώπινης ευτυχίας». Σκηνοθεσία Σόνια Καλαϊτζίδου και Μάριος Κρητικόπουλος, δραματουργία – δραματουργική επεξεργασία Σόνια Καλαϊτζίδου και Ομάδα Rodez. Ερμηνεύουν οι Νίκος Γιαλελής, Μάριος Κρητικόπουλος, Ανθή Σαββάκη και Ηλέκτρα Σαρρή.
- «Πέτρα + Νήμα + Καρδιά =»: Πίσω από τον αινιγματικό τίτλο της τρίτης παραγωγής κρύβεται μια ονειροφαντασία που «αντλεί υλικό από το συλλογικό φαντασιακό του Παγγαίου – τη διονυσιακή παράδοση, τις μεταμορφώσεις του τοπίου και τα τοπικά έθιμα όπως των Αράπηδων και της Μπάμπως. Τα στοιχεία αυτά συνιστούν το ατμοσφαιρικό τοπίο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η σκηνική γλώσσα. Μια γλώσσα εμπνευσμένη από την ουσία τους, αλλά ταυτόχρονα ελεύθερη να αφηγηθεί παλιές και νέες ιστορίες». Ο Μιχάλης Αγγελίδης υπογράφει τα κείμενα και τη σκηνοθεσία και ερμηνεύει μαζί με τον Δημήτρη Γαλανάκη. Συμμετέχει χορός γυναικών.
- Η τελευταία παράσταση είναι ένα διαφορετικό δρομολόγιο με πλοίο από τον Πειραιά προς την Αίγινα και πίσω. Τίτλος του «(Ολα)ν όσα αφήνουμε < για ένα αύριο που δεν θα ‘ρθει ποτέ…». Θεατρική σκηνή θα είναι το επιβατικό «Αντιγόνη» που θα σαλπάρει μεταφέροντας τις «αλήθειες που διατυπώθηκαν στο έργο του Μίσσιου», σε «μια ωδή σε όσα δεν τολμήσαμε: στις επιθυμίες που μείνανε μισοειπωμένες, στις λέξεις που δεν βρήκαν ποτέ στόμα για να ειπωθούν, στα βλέμματα που στράφηκαν αλλού. Σε όλα εκείνα που δεν ζήσαμε – αλλά και σε όσα μπορούμε ακόμη να ζήσουμε». Οπως σημειώνει και ο σκηνοθέτης της παράστασης Μάριος Κακουλλής: «Η σκηνή (και ο κόσμος της) γίνεται χώρος ρευστός, που αιωρείται κάπου ανάμεσα σε λιμάνια, μνήμες και φαντασιώσεις. Φράσεις, κείμενα και εικόνες από τη ζωή και το έργο του συγγραφέα θα τροφοδοτήσουν τον πυρήνα της παράστασης, θα φωτίσουν το άρρητο, θα σταθούν δίπλα σε όσα δεν ειπώθηκαν, αλλά επέμειναν». Ερμηνεύουν οι: Συμεών Κωστάκογλου, Αναστάσης Γεωργούλας, Γιώργος Ζιάκας, Θοδωρής Βράχας, Σπύρος Μπόσγας και Γεωργία Ζαχαριάδη (Plastelíne). Οι τρεις πρώτες παραγωγές θα φιλοξενηθούν στο παρασκήνιο της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ, στις 12, 13 και 14 Σεπτεμβρίου. Η πρώτη θα ξεκινάει στις 18.00, η δεύτερη στις 19.30 και η τρίτη στις 21.00. Η παράσταση-κρουαζιέρα θα αναχωρεί στις 15 και 16 Σεπτεμβρίου, στις 18.15, από την Πύλη Ε8 στο λιμάνι του Πειραιά – ώρα προσέλευσης για επιβίβαση 17.30. Η συνολική διάρκειά της θα είναι τρεισήμισι ώρες. Εισιτήρια για όλες τις εκδηλώσεις μπορείτε να προμηθευτείτε από το site της ΕΛΣ.
