Η εντυπωσιακή νέα ντίβα της ατμοσφαιρικής, κάπως ρετρό τζαζ μουσικής λέγεται Emma Smith και έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με το προσωπικό της σχήμα, για να δώσει ακόμη πιο εορταστικό άρωμα στις χριστουγεννιάτικες βραδιές της πόλης, καθώς από τις 19 έως και τις 26 Δεκεμβρίου, η βραβευμένη λονδρέζα τραγουδίστρια θα εμφανίζεται στη σκηνή του Half Note Jazz Club.
Παρόλο που μεγάλωσε σε ένα απόλυτα μουσικό περιβάλλον, με μητέρα σαξοφωνίστρια και βοκαλίστρια και πατέρα τρομπετίστα, συνθέτη και ενορχηστρωτή — με συνεργασίες που περιλαμβάνουν ονόματα όπως ο Leonard Bernstein, οι The Three Degrees και ο Paul Weller — η Emma Smith δέχτηκε βαθύτερη επιρροή από τον παππού της, έναν τρομπονίστα που στάθηκε δίπλα σε θρύλους όπως ο Benny Goodman, ο Frank Sinatra, ο Sammy Davis Jr., η Barbra Streisand, ο Oscar Peterson και ο Tony Bennett, και ο οποίος της μετέδωσε έναν ιδιαιτέρως ξεχωριστό σεβασμό για το τραγούδι.
Η επαγγελματική της καριέρα ξεκίνησε πολύ νωρίς, έχει συνεργαστεί με διάσημους καλλιτέχνες όπως ο Michael Bublé, και γνώρισε ευρεία επιτυχία ως μέλος του συγκροτήματος φωνητικής αρμονίας The Puppini Sisters. Ανήσυχη και πολυσχιδής, σημείωσε μια τετραετή θητεία ως παρουσιάστρια στο BBC Radio 3 και έκανε πρόσφατα μια θριαμβευτική περιοδεία με το αμερικανικό supergroup Postmodern Jukebox. Οι ειδήμονες του χώρου τη θεωρούν μια από τις πιο συναρπαστικές φωνές στην τζαζ σήμερα και ο πρόσφατος δίσκος της «Bitter Orange» ήρθε ως επιστέγασμα μιας συνεχώς ανοδικής πορείας.
Φωτό: Veronika Marx
Μεγαλώσατε σε μια οικογένεια με έντονα μουσικό υπόβαθρο. Ποιο στοιχείο αυτής της κληρονομιάς σας διαμόρφωσε περισσότερο;
Αυτό που με διαμόρφωσε περισσότερο ήταν η εργασιακή ηθική και ο σεβασμός απέναντι στη μουσική. Μεγαλώνοντας, η μουσική δεν αντιμετωπιζόταν ως κάτι μυστικιστικό ή ιερό, αλλά ως τέχνη και τεχνική. Το γεγονός ότι ο παππούς μου έπαιζε με ανθρώπους όπως ο Sinatra ή ο Oscar Peterson δεν παρουσιαζόταν ποτέ ως κάτι αυτονόητο, αλλά ως ευθύνη. Να είσαι προετοιμασμένος, να υπηρετείς το τραγούδι και να τιμάς το κοινό. Αυτή η νοοτροπία διαπερνά ό,τι κάνω μέχρι σήμερα.
Η retro-jazz γνωρίζει ξανά μεγάλη άνθηση. Εσάς σας έχει οδηγήσει η νοσταλγία ή κάτι πιο συνειδητό σε αυτό το είδος;
Είναι πιο πολύ συνειδητή επιλογή παρά νοσταλγία. Με ενδιαφέρει να επαναδιεκδικήσω την κομψότητα, τη μουσική παιδεία και τη δεξιοτεχνία εκείνης της εποχής, χωρίς να επιδίδομαι σε μια στείρα αναβίωση. Λατρεύω τη λάμψη, φυσικά, αλλά μόνο όταν στηρίζεται σε ουσία. Η μουσική εκείνης της περιόδου έδινε αξία στο phrasing, τις δυναμικές, το χιούμορ και την αφήγηση — στοιχεία που σήμερα, σε μια κουλτούρα όπου όλα αναλώνονται με ταχείς ρυθμούς, μοιάζουν κάποιες φορές δυσεύρετα.
«Η τεχνική υπάρχει για να μπορώ να την ξεχνάω».
Ξεκινήσατε να τραγουδάτε με big bands μόλις στα δεκατέσσερά σας. Τι θυμάστε πιο έντονα από εκείνες τις πρώτες εμπειρίες στη σκηνή;
Ένα μείγμα δέους και ενθουσιασμού. Θυμάμαι να νιώθω κυριολεκτικά μικροσκοπική μπροστά στον ήχο, αλλά ταυτόχρονα παράξενα οικεία μέσα σε αυτόν. Οι big bands σε μαθαίνουν πολύ γρήγορα να ακούς, να περιμένεις και να εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου για να είσαι σωστά κουρδισμένος… γιατί πολλές φορές δεν ακούς καν τη φωνή σου. Κοιτάζοντας πίσω, ίσως υπήρχε και μια αίσθηση ότι αυτή ήταν η μοίρα μου, αν και στα δεκατέσσερά μου ήμουν πολύ πιο απασχολημένη με το να ξεκινήσω να τραγουδάω τη σωστή στιγμή.
Το τελευταίο άλμπουμ σας, με τίτλο «Bitter Orange», συνδυάζει πρωτότυπες συνθέσεις με κλασικά standards. Ποιο ήταν το καλλιτεχνικό όραμα πίσω από τον δίσκο;
Ήθελα το Bitter Orange να έχει την αίσθηση ενός δίσκου για αργά το βράδυ — κάτι οικείο, ελαφρώς ειρωνικό και συναισθηματικά ειλικρινές. Ο δίσκος ζει μέσα στις αντιθέσεις: γλυκύτητα και πικράδα, χιούμορ και ραγισμένη καρδιά. Τοποθετώντας πρωτότυπες συνθέσεις και ριζικά διαφορετικές ενορχηστρώσεις παλιών θεατρικών τραγουδιών δίπλα σε standards, ήθελα να δείξω ότι ανήκουν στο ίδιο συναισθηματικό σύμπαν. Στόχος δεν ήταν να εκσυγχρονίσω την τζαζ, αλλά να την παρουσιάσω ως κάτι ζωντανό και προσωπικό.
Η συμμετοχή σας στις The Puppini Sisters υπήρξε σημείο καμπής. Πώς επηρέασε τον τρόπο που προσεγγίζετε την ερμηνεία και την αφήγηση;
Μου έμαθε πειθαρχία, ακρίβεια και πώς να υπηρετώ μια συλλογική φωνή αντί για τη δική μου. Το τραγούδι σε τρίο σε αναγκάζει να σκέφτεσαι αρχιτεκτονικά: το δέσιμο των φωνών, τον συγχρονισμό, την πρόθεση. Παράλληλα, όξυνε την αίσθηση της θεατρικότητας και της αφήγησης — δεξιότητες που σήμερα βρίσκονται στον πυρήνα της σόλο δουλειάς μου.
Έχετε συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως ο Michael Bublé, ο Bobby McFerrin, ο Jeff Goldblum και ο Seal. Υπήρξε κάποια συνεργασία που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύετε τα κομμάτια σας;
Η συνεργασία με τον Bublé ήταν ιδιαίτερα καθοριστική, γιατί μου έδειξε πώς η γενναιοδωρία, το χιούμορ και η επικοινωνία με τους θεατές μπορούν να απογειώσουν μια εμφάνιση όσο και η τεχνική αρτιότητα. Ενίσχυσε την ιδέα ότι το κοινό ανταποκρίνεται στην ειλικρίνεια και τη χαρά εξίσου με τη δεξιοτεχνία. Αυτό το μάθημα το κρατάω μέχρι σήμερα. Κατάφερε να κάνει την O2 Arena —με 20.000 ανθρώπους— να μοιάζει με ένα μικρό, οικείο jazz club, όπως το Half Note εδώ στην Αθήνα.
«Έχω ακούσει ότι το ελληνικό κοινό είναι παθιασμένο, προσεκτικό και με βαθιά αγάπη για τη μουσική».
Πώς ισορροπείτε την τεχνική πειθαρχία με τον συναισθηματικό αυθορμητισμό πάνω στη σκηνή;
Η τεχνική υπάρχει για να μπορώ να την ξεχνάω. Η αναπνοή, ο έλεγχος, το φρασάρισμα πρέπει να γίνουν δεύτερη φύση για μένα, ώστε να είμαι ελεύθερη να αντιδρώ συναισθηματικά τη στιγμή που λέω ένα τραγούδι. Η τζαζ υπάρχει ακριβώς σε αυτή τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στη δομή και την ελευθερία. Όταν τα θεμέλια είναι γερά, μπορείς να είσαι αυθόρμητος με ασφάλεια, χωρίς να χάνεσαι στο χάος.
Είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεστε στην Ελλάδα. Τι ελπίζετε να μοιραστείτε με το ελληνικό κοινό;
Έχω ακούσει ότι το ελληνικό κοινό είναι παθιασμένο, προσεκτικό και με βαθιά αγάπη για τη μουσική. Αυτό που ελπίζω να μοιραστώ είναι η ειλικρίνεια. Θέλω να νιώσουν προσκεκλημένοι μέσα στη μουσική, όχι ότι τους μιλάω αφ’ υψηλού. Η χαρά, η ευαλωτότητα και η αίσθηση μιας κοινής εμπειρίας βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού που κάνω — και ελπίζω να βρουν ανταπόκριση. Σίγουρα θα δημιουργήσουμε μια ατμόσφαιρα jazz party.
Με τι αίσθηση θέλετε να φεύγει το κοινό από αυτές τις εορταστικές εμφανίσεις;
Με ζεστασιά, σύνδεση και αίσθηση γιορτής. Η τζαζ ήταν ανέκαθεν μια μουσική που ευνοεί την κοινωνικότητα, και θέλω αυτές οι βραδιές να έχουν ζωντανή ατμόσφαιρα. Αν ο κόσμος φύγει χαμογελώντας, σιγοτραγουδώντας κάτι ή νιώθοντας λίγο πιο ανάλαφρος απ’ όταν ήρθε, τότε έχω κάνει καλά τη δουλειά μου.
Φωτό: Veronika Marx
Έχετε αναφέρει τη Barbra Streisand, τον Oscar Peterson και τον Mel Tormé ως πρώιμες επιρροές. Τι σας δίδαξε ο καθένας τους;
Η Barbra μού έμαθε ότι τα έντονα συναισθήματα και η δραματικότητα είναι ερμηνευτικές αρετές, όχι υπερβολές. Ο Oscar Peterson μού δίδαξε πώς να συντονίζομαι με τη μουσική, πώς να έχω διαύγεια και γενναιοδωρία όσον αφορά το groove. Ο Tormé μού έδειξε τι θα πει πραγματικός φωνητικός έλεγχος, αλλά και τη ρυθμική δεξιοτεχνία — το να χρησιμοποιείς τη φωνή σαν κρουστό. Μου έδωσε επίσης τον στόχο να είμαι a musician’s singer. Όλες αυτές οι επιρροές με διαμόρφωσαν.
Αν μπορούσατε να ταξιδέψετε στον χρόνο και να τραγουδήσετε ένα ντουέτο με κάποιον καλλιτέχνη του παρελθόντος, ποιος θα ήταν και γιατί;
Θα ήταν η Ella Fitzgerald. Η αίσθηση χαράς και ελευθερίας που είχε ήταν ασύγκριτη. Το να τραγουδήσω μαζί της θα έμοιαζε με ονειρική μουσική συνομιλία.
Κοιτώντας μπροστά, υπάρχει κάποια μουσική κατεύθυνση που σας ενθουσιάζει αυτή τη στιγμή και ίσως να εκπλήξει το κοινό η ενασχόλησή σας μαζί της;
Δεν με ενδιαφέρει να αλλάξω κατεύθυνση απλώς για να αλλάξω. Με ενδιαφέρει να κάνω αυτό που πραγματικά με εμπνέει δημιουργικά και να το κάνω καλά — και αυτό είναι το είδος της swinging jazz. Στόχος μου ήταν πάντα να φέρω την τζαζ σε ευρύτερο κοινό χωρίς να κάνω εκπτώσεις στη δεξιοτεχνία της. Οπότε όχι, δεν υπάρχουν άλμπουμ με house μουσική στον ορίζοντα… αλλά ίσως ακούσετε το έργο μου να αποκτά ακόμα περισσότερη εξωστρέφεια, με μεγαλύτερα σύνολα, πιο πλούσιες παλέτες και πιο περίτεχνες ενορχηστρώσεις.
Αγοράστε εισιτήρια για τις κορυφαίες εκδηλώσεις στο inTickets.
