Σοβαρή απειλή για τις μουριές, τις νερατζιές και άλλα δέντρα που «ζουν» στην Αθήνα, αποτελούν η ανομβρία και γενικότερα η μεταβολή των κλιματολογικών συνθηκών, καθώς και η επίθεση που δέχονται τα τελευταία χρόνια από ασιατικά και νοτιοαμερικανικά έντομα. Σύμφωνα με τους αρμόδιους του Δήμου Αθηναίων, ειδικά από το 2020 οπότε ξεκίνησε η «επίθεση» του κινέζικου σκαθαριού, αλλά και άλλων δύο εντόμων που προϋπήρχαν, από τη Νοτιοανατολική Ασία και τη Νότια Αμερική, χιλιάδες δέντρα έχουν «χαθεί». Ανάμεσά τους, μουριές, νερατζιές, αλλά και φοίνικες. Οι ειδικοί εφαρμόζουν σήμερα νέες «έξυπνες» λύσεις για να περιορίσουν τις απώλειες στο ελάχιστο. Ωστόσο, κάνουν λόγο για μια νέα πραγματικότητα στο αστικό πράσινο που οφείλεται στην σημαντική επίδραση των αβιοτικών παραγόντων και στις εισβολές μη ενδημικών εντόμων, οι οποίες θα συνεχίσουν να υπάρχουν.
Το κινέζικο σκαθάρι εμφανίστηκε μαζί με την πανδημία
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Πρασίνου της Αθήνας, Γιώργο Αποστολόπουλο, το κινέζικο σκαθάρι (Xylotrechus chinensis) εμφανίστηκε στην Ελλάδα το 2020, στην αρχή της πανδημίας. Είναι ενδημικό στην Νοτιοανατολική Ασία και έχει προκαλέσει σημαντικές ζημιές στα δένδρα μουριάς. «Φέτος ντοπάραμε 8.000 μουριές και μειώσαμε τις κλαδεύσεις, διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο εξασθενεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Ήδη έχουν “χαθεί” 5.000 μουριές και υλοποιούμε πρόγραμμα αντικατάστασής τους. Πλέον κόβουμε μόνο τα ξερά δέντρα», αναφέρει σημειώνοντας ότι εκτός από τις μουριές, πρόβλημα παρατηρείται στις φτελιές, τις νεραντζιές και τους ιβίσκους που έχουν προσβληθεί από άλλα έντομα.
Έντομα: Το πρόβλημα της γεωργίας και του πρασίνου
Μιλώντας στο ΒΗΜΑ, ο γεωπόνος, Γιάννης Μηνάγιας, εξηγεί ότι η εισβολή μη ενδημικών εντόμων, αποτελεί ένα από τα πλέον κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η γεωργία και το αστικό πράσινο διεθνώς, και έχει σημαντικές περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις. Τα μη ενδημικά έντομα έχουν την ικανότητα επιβίωσης σε συντριπτικό ποσοστό λόγω της μη ύπαρξης φυσικών εχθρών και λόγω του ότι θα απαιτηθούν αρκετά χρόνια για να επέλθει οικολογική ισορροπία.
«Τέτοιες εισβολές έχουμε και στα όρια του Δήμου Αθηναίων με πιο επικίνδυνη την εισβολή του εντόμου Xylotrechus Chinensis το 2020, που είναι ενδημικό στην Νοτιοανατολική Ασία και έχει προκαλέσει σημαντικές ζημιές στα δένδρα μουριάς. Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται πλέον αποτελεσματικά από τη Διεύθυνση Πρασίνου και έχει γίνει ανάσχεση της αύξησης του πληθυσμού και της εξάπλωσης του εντόμου στα όρια του Δήμου. Εφαρμόζουμε την πρωτοποριακή μέθοδο καταπολέμησης με έγχυση στον κορμό φυτοπροστατευτικής ουσίας, με αυτοματοποιημένο εξοπλισμό ακριβείας, χρησιμοποιώντας ένα αυστηρό πρωτόκολλο εφαρμογής και πιστοποιημένο προσωπικό», σημειώνει.
«Εξαπόλυση» φυσικού… εχθρού
Για την αντιμετώπιση του εντόμου Aleurocanthus Spiniferus, το οποίο είναι ενδημικό στην Νοτιοανατολική Ασία και προσβάλει τις νεραντζιές, οι ειδικοί εφαρμόζουν στον Δήμο Αθηναίων καλλιεργητικά μέτρα και κυρίως ειδικό κλάδεμα για να μειώσουν τις βέλτιστες θέσεις εγκατάστασης του εντόμου στα δένδρα. Παράλληλα, «εξαπολύουν» έναν φυσικό εχθρό του εντόμου που ονομάζεται Encarsia Smithi από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το οποίο αναμένεται να επιφέρει οικολογική ισορροπία.
Στην Αθήνα έχει εντοπιστεί επίσης το έντομο Paysandisia Archon από τη Ν. Αμερική, το οποίο προκαλεί ζημιές στους φοίνικες. «Το αντιμετωπίζουμε με βιολογική καταπολέμηση χρησιμοποιώντας τον εντομοπαθογόνο νηματώδη Steinernema carpocapsae», τονίζει ο κ. Μηνάγιας.
Μία νέα πραγματικότητα
Όπως αναφέρει, υπάρχει πλέον μια νέα πραγματικότητα στο αστικό πράσινο που οφείλεται στην σημαντική επίδραση των αβιοτικών παραγόντων και στις εισβολές μη ενδημικών εντόμων οι οποίες θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Για τον λόγο αυτό υπάρχει εγρήγορση για την έγκαιρη διαπίστωση και τη λήψη των αναγκαίων μέτρων αντιμετώπισης με μοντέρνες, βιολογικές και φυσικές μεθόδους κυρίως, οι οποίες είναι πιο βιώσιμες και φιλικές στο περιβάλλον.
«Τα τελευταία έτη έχουν διαμορφωθεί νέες προκλήσεις που αφορούν την ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα του αστικού πρασίνου, λόγω των μεταβολών των κλιματολογικών συνθηκών και της εισβολής μη ενδημικών εντόμων. Οι αβιοτικοί παράγοντες και κυρίως η ανομβρία σε συνδυασμό με τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίας και τη χαμηλή γονιμότητα των αστικών εδαφών, δημιούργησαν συνθήκες όπου τα δέντρα και οι θάμνοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε παθογόνα και έντομα και εμφανίζουν πιο τακτικά συμπτώματα τροφοπενιών σε θρεπτικά στοιχεία. Για τον μετριασμό των επιπτώσεων των παραπάνω αβιοτικών παραγόντων, καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες για την αύξηση του ποσοστού αξιοποίησης των όμβριων υδάτων, την μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων αρδεύσεων, την αναγέννηση και ενίσχυση της γονιμότητας των αστικών εδαφών και την αύξηση των νέων φυτεύσεων με δένδρα και θάμνους. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε μια ασπίδα προστασίας για το αστικό πράσινο από τις επιπτώσεις των παραπάνω αβιοτικών παραγόντων λόγω των κλιματικών μεταβολών».
