Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται ότι «κλειδώνει» την πρότασή της για έναν κεντρικό προϋπολογισμό ύψους 1,717 τρισεκατομμυρίων ευρώ για την επταετία από το 2028. Οι διαφωνίες σχετικά με τον τελικό αριθμό συνεχίστηκαν μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης.
Το ποσό αυτό, σύμφωνα με το POLITICO, θα αντιπροσωπεύει αύξηση της αγοραστικής δύναμης της ΕΕ σε σύγκριση με τον τελευταίο προϋπολογισμό που διήρκεσε από το 2021. Εάν τα μέλη της Επιτροπής, με επικεφαλής την πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καταλήξουν σε αυτόν τον αριθμό τις επόμενες ώρες, αυτό θα σήμαινε ότι οι συνολικές δαπάνες θα αυξηθούν στο 1,23% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος για την επταετία από το 2028, σε σύγκριση με περίπου 1,1% που ήταν κατά την τρέχουσα περίοδο.
Το συνολικό ποσό εκφράζεται σε τιμές του 2025 και συγκρίνεται με έναν προϋπολογισμό ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ μεταξύ 2021 και 2027 σε τρέχουσες τιμές. Οι διαπραγματεύσεις στο εσωτερικό της Επιτροπής διήρκεσαν μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης και οι αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι τα στοιχεία θα μπορούσαν ακόμη να αλλάξουν. Η φον ντερ Λάιεν θα παρουσιάσει την πρόταση αργότερα την Τετάρτη.
Πάντως, αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της μεγαλύτερης και ισχυρότερης οικονομίας του μπλοκ, έχουν ήδη προειδοποιήσει κατά της επέκτασης του χρηματικού ταμείου της ΕΕ, σε μια εποχή που οι ψηφοφόροι σε όλη την Ευρώπη στρέφονται όλο και περισσότερο προς τις λαϊκιστικές και αντιευρωπαϊκές δυνάμεις.
Τι προβλέπει το σχέδιο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ, γνωστός ως πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, καλύπτει όλες τις δαπάνες της ΕΕ, από τις επιδοτήσεις των γεωργών έως τη βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, τα πολιτιστικά έργα και τις υποδομές μεταφορών.
Αντιμέτωπη με την αργή ανάπτυξη και τον αυξανόμενο κατάλογο δαπανών, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε την Τρίτη στους επιτρόπους ότι θα αντιμετωπίσουν περικοπές χρηματοδότησης για προγράμματα σε όλους τους τομείς.
Η μεγάλη της ιδέα είναι να κατευθύνει τη χρηματοδότηση μακριά από τον τρόπο με τον οποίο παραδοσιακά δαπανώνται τα χρήματα της ΕΕ, όπως είναι για παράδειγμα η γεωργία και η περιφερειακή ανάπτυξη, και να τα προωθήσει προς νέες προτεραιότητες όπως η άμυνα και η καινοτομία.
Την Τετάρτη θα δοθεί το εναρκτήριο λάκτισμα για πάνω από δύο χρόνια τεταμένων διαπραγματεύσεων μεταξύ των κυβερνήσεων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι 27 κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να εγκρίνουν ομόφωνα το σχέδιο.
Θα είναι δύσκολη υπόθεση για τη φον ντερ Λάιεν. Παράλληλα με τις επιφυλάξεις της Γερμανίας, η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία, είναι επίσης απρόθυμη να αυξήσει τις συνεισφορές της, καθώς πιέζεται από ένα εκρηκτικό έλλειμμα και ένα διογκούμενο χρέος. Την Τρίτη, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανακοίνωσε έναν εθνικό προϋπολογισμό για την εξοικονόμηση 43,8 δισεκατομμυρίων ευρώ – και αμέσως δέχθηκε την απειλή της ανατροπής του από το κοινοβούλιο.
Πώς θα διατεθούν τα χρήματα
Η Επιτροπή πρόκειται να διαθέσει 946 δισεκατομμύρια ευρώ για “το κοινωνικό μοντέλο και την ποιότητα ζωής της Ευρώπης”, στα οποία ενδέχεται να περιλαμβάνονται η περιφερειακή πολιτική και η κοινή γεωργική πολιτική, που σήμερα αποτελούν τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού της ΕΕ. Εάν τα στοιχεία επιβεβαιωθούν, οι επιδοτήσεις των γεωργών και οι πληρωμές προς τις φτωχότερες περιφέρειες -που αποτελούσαν το βούτυρο στο ψωμί του προϋπολογισμού της ΕΕ για δεκαετίες- θα αποτελούν σημαντικά μικρότερο μερίδιο των συνολικών δαπανών τα επόμενα χρόνια.
Εάν επιβεβαιωθούν τα στοιχεία που είδε το POLITICO, η Επιτροπή πρόκειται επίσης να διαθέσει 522 δισεκατομμύρια ευρώ για την “ανταγωνιστικότητα, την ευημερία και την ασφάλεια”, 190 δισεκατομμύρια ευρώ για την “Παγκόσμια Ευρώπη”, η οποία περιλαμβάνει την αναπτυξιακή βοήθεια και τη βοήθεια προς τις γειτονικές χώρες, και 107 δισεκατομμύρια ευρώ σε ένα κονδύλι που ονομάζεται “διοίκηση” και καλύπτει τους μισθούς των υπαλλήλων της ΕΕ.
Ένα ειδικό ταμείο εκτός προϋπολογισμού για την Ουκρανία θα ανέλθει σε 88 δισ. ευρώ για τα επόμενα επτά χρόνια.
Ξεχωριστά, η Επιτροπή θα προτείνει τρεις νέους φόρους που θα στοχεύουν τα ηλεκτρικά απόβλητα, τα προϊόντα καπνού και τις εταιρείες στην ΕΕ με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή του κοινού χρέους της μετά την Covid. Οι αποπληρωμές αναμένεται να κοστίζουν από 25 έως 30 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από το 2028.
