«Μια κούριερ περιπλανιέται στη σύγχρονη πόλη. Από τη μία παράδοση στην άλλη, τριγυρνά σε χιονισμένα βουνά και ασημένιες θάλασσες, σε πάρκα, πλατείες, σε δρόμους απέραντους. Μπαινοβγαίνει σε μεζονέτες, σε βίλες, σε πολυκατοικίες. Κάνει παραδόσεις σε καλούς και κακούς ανθρώπους, αγενείς και ευγενικούς, βασανισμένους και καλοζωισμένους – σε ανθρώπους που μοιάζουν έτοιμοι να βάλουν τα κλάματα κι άλλους που μοιάζουν να μην ξέρουν τι θα πει κλάμα. Πόσο πόνο και πόση μοναξιά μπορεί να σηκώσει ο σύγχρονος άνθρωπος;»
Η κούριερ είναι η ηρωίδα του διηγήματος «Πες της» του Χρήστου Οικονόμου που παρουσιάζεται ως μονόλογος στην παράσταση με τη Νικολίτσα Ντρίζη, την οποία σκηνοθετεί ο ηθοποιός Αλέξης Βιδαλάκης στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων. Ακολουθώντας την καθώς μπαίνει σε σπίτια και σε αυλές, ακούγοντας και καταγράφοντας τις ιστορίες που εισπράττει, ο Χρήστος Οικονόμου συνθέτει ένα μωσαϊκό από εκατοντάδες μικρο-αφηγήσεις. Ιστορίες που ξεδιπλώνουν το πορτρέτο της αθηναϊκής μεγαλούπολης, μέσα από τα μάτια μιας σύγχρονης εργαζόμενης στην εποχή των ψηφιακών εφαρμογών.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι στη νουβέλα του Χρήστου Οικονόμου είναι αναγνωρίσιμοι. Αν σταθούμε για λίγο θα τους δούμε να περνάνε από δίπλα μας, αν μείνουμε και παρατηρήσουμε όπως η ηρωίδα, θα δούμε εμάς και τους άλλους να κινούμαστε διψασμένοι για επικοινωνία με οποιαδήποτε αφορμή», παρατηρεί η Νικολίτσα Ντρίζη, ενώ δίνει σάρκα και οστά στην ανώνυμη εργαζόμενη γυναίκα – τα μάτια και τα αυτιά μας σε αυτή την περιπλάνηση στην Αθήνα.
Νικολίτσα Ντρίζη, «Πες της»
Ποια είναι όμως αυτή η κούριερ και τι έχει εκείνη να μας πει; Η Νικολίτσα Ντρίζη μας παίρνει μαζί της στις (θεατρικές) αφηγήσεις μιας απρόσμενης ηρωίδας.
«Η ανώνυμη ηρωίδα μας, νομίζω αντιπροσωπεύει όλους τους ανθρώπους που κινούνται καθημερινά απαρατήρητοι δίπλα μας, εργαζόμενοι σκληρά, αλλά οι ίδιοι αναζητούν κάτι παραπάνω από τη «πεζή» καθημερινότητα τους.»
Στη νουβέλα του Χρήστου Οικονόμου «Πες της» η ανώνυμη αφηγήτρια, κούριερ στο επάγγελμα, συνθέτει και μας χαρίζει πολλές ιστορίες -μικροαφηγήσεις ως καταγραφή της σύγχρονης ελληνικής πόλης και του κοινωνικού ιστού των ανθρώπων της. Πώς εισέρχεστε στον κόσμο αυτής της γυναίκας που από τη μία έχει μια ποιητική διάσταση, από την άλλη κατοικεί σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα. Ποια είναι αυτή «Η κούριερ», όπως αποκαλεί η ίδια τον εαυτό της στο διήγημα, για εσάς;
Η ποιητική διάσταση της ηρωίδας του Χρήστου Οικονόμου ξεπηδά μέσα από την πολύ στενή σχέση που έχει αναπτύξει με την πραγματικότητα γύρω της. Το ότι εργασιακά κινείται σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον είναι κάτι που σχολιάζει με πολύ εύστοχο χιούμορ, αλλά δεν είναι ένα γεγονός που την ορίζει ή τη στιγματίζει.
Η ανώνυμη ηρωίδα μας, νομίζω αντιπροσωπεύει όλους τους ανθρώπους που κινούνται καθημερινά απαρατήρητοι δίπλα μας, εργαζόμενοι σκληρά, αλλά οι ίδιοι αναζητούν κάτι παραπάνω από τη «πεζή» καθημερινότητα τους, που κοιτάνε τους ανθρώπους και τους βλέπουν, είναι η σερβιτόρα ή ο πωλητής που θα γυρίσουν σπίτι κι εμπνευσμένοι από τα βλέμματα που συναντάνε θα γράψουν ένα ποίημα ή μια μουσική, θα αφήσουν το νου τους να ταξιδέψει και θα αναρωτηθούν όπως και η ίδια «μήπως οι συμφορές σ΄ αυτόν το κόσμο συμβαίνουν επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν φαντασία;
Τι σας άγγιξε στις διηγήσεις της ηρωίδας και τι σας αρέσει σ’ αυτήν; Ποια από τις ιστορίες της ξεχωρίζετε;
Με συγκινούν οι ιστορίες που διηγείται στο σύνολό τους γιατί χτίζουν το σκηνικό του κόσμου που ζούμε. Ενός κόσμου δραματικού και κωμικού ταυτόχρονα, οικείου και ανοίκειου, σκληρού και παράλογου. Προσωπικά ξεχωρίζω αυτές που αφορούν ηλικιωμένους, νομίζω τους ανθρώπους που «τελειώνουν» πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε με σεβασμό και τρυφερότητα, η ηρωίδα μας το υπενθυμίζει πολύ γλυκά αυτό.
Νικολίτσα Ντρίζη, «Πες της»
Ποια είναι η σκηνοθετική προσέγγιση του Αλέξη Βιδαλάκη στη σκηνική σύνθεση του κόσμου της αφηγήτριας;
Ο δρόμος του Αλέξη Βιδαλάκη περνά μέσα από την απλότητα, αυτή του ανοίγει ευφάνταστες πόρτες. Προτεραιότητα του είναι να ακουστεί το κείμενο, σκύβει με φροντίδα πάνω από αυτό, στόχος του είναι να αναπνέει και ζωντανεύει ανάλαφρα στα μάτια των θεατών.
Αναγνωρίζετε κομμάτια της δικής σας ζωής και αστικής καθημερινότητας στον μονόλογο της ηρωίδας;
Φυσικά, οι περισσότεροι άνθρωποι στη νουβέλα του Χρήστου Οικονόμου είναι αναγνωρίσιμοι. Αν σταθούμε για λίγο θα τους δούμε να περνάνε από δίπλα μας, αν μείνουμε και παρατηρήσουμε όπως η ηρωίδα, θα δούμε εμάς και τους άλλους να κινούμαστε διψασμένοι για επικοινωνία με οποιαδήποτε αφορμή.
«Πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι φτιαγμένοι για το «μαζί». Δύσκολο έργο, που δεν τελειώνει ποτέ.»
«Καμιά φορά, όταν το φως χαμηλώνει και μεγαλώνουν οι σκιές, μου φαίνεται ότι κυκλοφορώ σ’ αυτούς τους δρόμους χρόνια και χρόνια ατέλειωτα, ολόκληρο αιώνα, ότι ξέρω πια κάθε δέντρο, κάθε λακκούβα, κάθε σπίτι, πηγαίνω πια με τα μάτια κλειστά, είμαι πια δρόμος κι εγώ, πότε άδειος πότε γεμάτος, πότε με φως πότε σκοτεινός, για να βρεις τον δρόμο πρέπει να γίνεις δρόμος, ναι, αλλά ο δρόμος είναι δρόμος αν δεν τον περπατήσεις, η λαμπάδα είναι λαμπάδα αν δεν ανάψει, το μαχαίρι είναι μαχαίρι αν δεν κόψει; Πες της σ’ αγαπάω πολύ και δεν θα το ξανακάνω.» Τι αντιπροσωπεύει για εσάς αυτό το απόσπασμα από το έργο;»
Το προσωπικό ταξίδι του καθ΄ ενός, τα φανερά και κρυφά μονοπάτια στα οποία βαδίζουμε, αυτά που ξέρουμε σαν την παλάμη του χεριού μας, κι αυτά που ξεδιπλώνονται άγνωστα μπροστά μας. Το βαθύ ερωτηματικό που κουβαλάμε για τη διαδρομή που κάνουμε, και το σημείο αυτό που συναντάμε αναπόφευκτα και μας αλλάζει πορεία.
Νικολίτσα Ντρίζη, «Πες της»
Η αστική μας αποξένωση βρίσκεται στην καρδιά των ιστοριών της αφηγήτριας. Θα λέγατε ότι η ανθρώπινη επικοινωνία είναι σήμερα ένα χαμένο στοίχημα ειδικά μετά το lockdown της πανδημίας;
Πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι φτιαγμένοι για το «μαζί». Δύσκολο έργο, που δεν τελειώνει ποτέ. Μ΄ αρέσει να σκέφτομαι ότι αυτή η μοναξιά που βιώνουμε στις μέρες μας, ίσως μας οδηγήσει σε μια πιο καθαρή επαφή με τους εαυτούς μας, μιας και από τη σιωπή δε μπορούμε να κρυφτούμε, και ότι αυτή η σιωπή είναι ο μόνος δρόμος να μαλακώσουμε και να συναντηθούμε πιο ουσιαστικά.
Πόσο μεγάλη πρόκληση είναι σήμερα για την/τον ηθοποιό ένας μονόλογος στη θεατρική σκηνή; Είναι σημαντικό, σύμφωνα με τη δική σας ιδιοσυγκρασία, που ο ρόλος σας στο συγκεκριμένο θεατρικό πάει κόντρα στο ανδρικό στερεότυπο του άνδρα κούριερ;
Ο μονόλογος μπορεί έναν ηθοποιό να τον απελευθερώνει και να τον φοβίζει ταυτόχρονα. Όταν μου συμβαίνει το δεύτερο επιστρέφω στο κείμενο και στη χαρά που δημιουργεί το γεγονός ότι θα το μοιραστώ.
Η ηρωίδα αγαπά πολύ τη δουλειά της, δεν πάει κόντρα, είναι κόντρα από τη φύση της, χωρίς ίσως να το συνειδητοποιεί και αυτό είναι κάτι που με γοητεύει πολύ σε αυτή. Έχει απίστευτη δύναμη αυτή η αίσθηση του αυτονόητου που την διακατέχει. Μακάρι να συνέβαινε αυτό και στην κοινωνία που μας περιβάλλει. Εύχομαι να έρθει η εποχή που θα πάψουμε να μιλάμε για ανδρικά στερεότυπα, νομίζω η γενιά που έρχεται θα τα καταφέρει πολύ καλύτερα από εμάς.
«Πες της» είναι η προτροπή του διηγήματος και τώρα του θεατρικού έργου. Τι να περιμένουμε ως θεατές από αυτή την προτροπή;
Τη φράση αυτή την επαναλαμβάνει σαν επωδό η ηρωίδα σε όλη τη διαδρομή της μέχρι που φτάνει στο σημείο που την άκουσε και εκεί η διαδρομή της τελειώνει. Νομίζω μας παροτρύνει όλους να κλείνουμε τους προσωπικούς μας κύκλους χωρίς να φοβόμαστε να περάσουμε από τα σκοτεινά μονοπάτια του παρελθόντος.
INFO «Πες της», Δευτέρα & Τρίτη, από τις 31 Μαρτίου μέχρι τις 13 Μαΐου 2025 στις 21:00 στο ΚΕΤ
