Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025: 20 εκδηλώσεις που ξεχωρίζουμε στο επετειακό πρόγραμμα

Με 107 εκδηλώσεις και περισσότερους από 3.000 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο σε 3 συνεχόμενους μήνες λειτουργίας, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου γιορτάζει τα 70 του χρόνια έχοντας πραγματικά σχεδιάσει για την επετειακή του διοργάνωση ένα υπερπλήρες, πολυσυλλεκτικό και ιδιαίτερα εξωστρεφές πρόγραμμα –διεθνές με όλη τη σημασία της λέξεως – που υπόσχεται ρηξικέλευθες παραστάσεις και πρωτοπόρους καλλιτέχνες.

Από τις παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου που ανακοινώθηκαν πανηγυρικά πριν από ένα μήνα περίπου ως τις θεατρικές, μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις που γιορτάζουν την σύγχρονη πρωτοπορία στον χώρο της Πειραιώς 260 αλλά και τις παραστάσεις στο Ηρώδειο ή τις μουσικές που θα πλημμυρίσουν το θέατρο του Λυκαβηττού, το φεστιβάλ είναι μια γιορτή που θα απλωθεί σε ένα συγκινητικό καλλιτεχνικά καλοκαίρι. Αυτό διαπιστώσαμε σήμερα Δευτέρα 7 Απριλίου στην πανηγυρική ανακοίνωση όλου του προγράμματος καθώς οι μέρες μετρούν αντίστροφα για το ξεκίνημα της 70^ης διοργάνωσης στα τέλη Μαϊου.

Στο φετινό επετειακό του πρόγραμμα το Φεστιβάλ δημιουργεί – όπως έχει ήδη εξαγγείλει- παγκόσμια γεγονότα στην Επίδαυρο και το Ηρώδειο, ενώ προσκαλεί δεκάδες καλλιτέχνες από το εξωτερικό, παρουσιάζει Κύκλους έργων με έμπνευση από τη Λογοτεχνία και τις παραδόσεις μας, δίνει πρωταγωνιστική θέση στις γυναίκες στο Θέατρο, τον Χορό και τη Μουσική, δρομολογεί την κατασκευή ενός Περιπτέρου πολλαπλών χρήσεων στον αρχαιολογικό χώρο Επιδαύρου (σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Flux Office), για να καλύψει τις ανάγκες των εργαζόμενων και των καλλιτεχνών και στηρίζει τη σύγχρονη ελληνική γραφή με την ανάθεση και έκδοση νέων έργων.

Κύκλος Contemporary Ancients

Στο πλαίσιο του Κύκλου Contemporary Ancients, που κλείνει φέτος πέντε χρόνια ζωής, ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Ουαζντί Μουαουάντ θα παρουσιάσει τον Όρκο της Ευρώπης, «ένα σύγχρονο έργο που έχει στη ρίζα του μια βαθιά σύνδεση με την αρχαία τραγωδία». Επικεφαλής ενός διεθνούς καστ, η διάσημη Γαλλίδα πρωταγωνίστρια του κινηματογράφου Ζιλιέτ Μπινός για πρώτη φορά στη σκηνή της Επιδαύρου.

Μετά τον Φρανκ Κάστορφ (2023) και τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν (2024), που εργάστηκαν με ελληνικό θίασο, ο Ούλριχ Ράσε, από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του, που εντυπωσίασε το κοινό της Επιδαύρου με τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου (2022), φέτος καταπιάνεται με την Αντιγόνη του Σοφοκλή, σκηνοθετώντας έναν θίασο ταλαντούχων Ελλήνων ηθοποιών, σε συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο.

Ακόμη, ο Γιάννης Χουβαρδάς γιορτάζοντας 50 χρόνια συνεχούς επαγγελματικής παρουσίας στο θέατρο, μεταφράζει, διασκευάζει και σκηνοθετεί τον Οιδίποδα Τύραννο και τον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή σε μία παράσταση ως ενιαίο έργο), ενώ η επανάληψη της επιτυχημένης Ορέστειας του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου κλείνει τον φετινό επιδαύριο κύκλο.

Ας μην ξεχνάμε ότι και ο Μιχαήλ Μαρμαρινός θα παρουσιάσει τις τρεις ραψωδίες του έπους της Οδύσσειας ζ – η – θ Ο ξένος και ο Δημήτρης Τάρλοου την Ηλέκτρα του Σοφοκλή.

Στη Μικρή Επίδαυρο, ο Ιούλιος είναι αφιερωμένος στον Κύκλο, με ένα πρόγραμμα που παρουσιάστηκε εκτενώς πριν από ένα μήνα και «περιλαμβάνει όχι μόνο θεατρικά έργα αλλά και μουσικοθεατρικές και κινηματογραφικές δημιουργίες σε μια καλλιτεχνική σύζευξη διαφορετικών ειδών και γλωσσών».

«Η επέτειος αυτή είναι ένας σταθμός περισυλλογής αλλά και ένα νέο κεφάλαιο. Η επετειακή στιγμή είναι η κατάλληλη αφορμή για να επανεξετάσουμε τη σχέση του Φεστιβάλ με το κοινό και τη σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή.», είπε η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Κατερίνα Ευαγγελάτου και επεσήμανε: «Μπορούμε να λειτουργήσουμε ως πλατφόρμα νέων, ριζοσπαστικών προσεγγίσεων; Μπορεί το Φεστιβάλ να αγκαλιάσει ακόμα πιο ευρεία γκάμα καλλιτεχνικών φωνών, να γίνει σημείο συνάντησης διαφορετικών τεχνών και να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής μας;»

Με αφορμή το πρόσφατο επεισόδιο βανδαλισμού έργων τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη και την άνοδο της ακροδεξιάς και των βίαιων παρεμβάσεών της διεθνώς, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ, σημείωσε – μέσα σε χειροκροτήματα – από τους παρευρισκόμενους: «Και τι σηματοδοτεί μια επέτειος σε μια εποχή όπου η Τέχνη κινδυνεύει; Σε μια εποχή όπου προαιώνιες κατακτήσεις για την ελευθερία της έκφρασης τίθενται υπό αμφισβήτηση και ο φανατισμός της ρητορικής του μίσους κερδίζει έδαφος; Μόλις προχθές στη σημαντική συνάντηση του European Theatre Convention της μεγάλης Ένωσης Ευρωπαϊκών Θεάτρων που έλαβε χώρα στο Εθνικό Θέατρο εκπρόσωποι από κορυφαίους θεατρικούς και καλλιτεχνικούς οργανισμούς από όλο τον κόσμο έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για την κάθοδο της ακροδεξιάς, τη φίμωση της ελευθερίας της έκφρασης του λόγου στην τέχνη. Ήταν ένα σήμα κινδύνου από όλους προς όλους και αυτό που πραγματικό επικράτησε ήταν πως ότι κι αν συμβαίνει, να είμαστε μαζί. Όσο είμαστε μαζί, ενωμένοι, δημιουργικοί, θα μπορέσουμε να ορθώσουμε το ανάστημά μας σε κάτι σκοτεινό που ελπίζουμε ότι δεν πλησιάζει.»

Ηρώδειο

Στο ρωμαϊκό ωδείο εχωρίζει η συναυλία του Θεόδωρου Κουρεντζή που θα διευθύνει την Τρίτη Συμφωνία του Μάλερ με την Utopia, ένα διεθνές σύνολο αποτελούμενο από κορυφαίους σολίστες του κόσμου. Μεγάλες ορχήστρες αλλά και διακεκριμένοι σολίστ, όπως η Γιούτζα Ουάνγκ, ο Ντανιίλ Τρίφονοφ, ο Ιμάνιουελ Αξ, θα εμφανιστούν στο Ηρώδειο, όπως και η κορυφαία σολίστ Χίλαρι Χαν με τη Φιλαρμονική του Μονάχου υπό τον Αντρές Ορόσκο-Εστράδα.

Ο διεθνής μαέστρος Κωνσταντίνος Καρύδης θα καθοδηγήσει την Chamber Orchestra of Europe με μια παγκόσμια πρώτη εκτέλεση ενός έργου του μέντορά του Περικλή Κούκου (Chamber Orchestra of Europe – Κωνσταντίνος Καρύδης – Francesco Piemontesi)

Το πρόγραμμα του Ηρωδείου διαθέτει φυσικά τις παραστάσεις όπερας «Τουραντότ» του Τζάκομο Πουτσίνι και Ριγολέττος του Τζουζέππε Βέρντι από την Εθνική Λυρική Σκηνή, τον Ιππόλυτο της Κατερίνας Ευαγγελάτου σε επανάληψη, το αφιέρωμα στη μνήμη του Μίκη Θεοδωράκη στο πλαίσιο του «Έτους Μίκη Θεοδωράκη» με το Άξιον Εστί (ο Γιώργος Νταλάρας είναι ο λαϊκός τραγουδιστής και ο Δημήτρης Πλατανιάς ερμηνεύει τα μέρη του ψάλτη, ενώ τα αναγνώσματα των «Παθών» απαγγέλλει ο Δημήτρης Καταλειφός), αλλά και συναυλίες από Stranglers, Air, Max Richter και Raining Pleasure.

Φεμινισμός και πρωτοπορεία στην Πειραιώς 260

Στην Πειραιώς 260 οι γυναίκες βρίσκονται στο επίκεντρο, δεσπόζουν και διηγούνται καθόλου εύκολες ιστορίες. Εντύπωση κάνει στο πρόγραμμα η σοκαριστική, πολυσυζητημένη περφόρμανς της Βραζιλιάνας θεατρικής σκηνοθέτη, περφόρμερ και συγγραφέα Καρολίνα Μπιάνκι Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα» / A Noiva e o Boa Noite Cinderela. Βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα στη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας, η Μπιάνκι έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με μια παράσταση που έκανε αίσθηση στην Αβινιόν το 2023. «Ο τίτλος της παράστασης αντικατοπτρίζει τα δύο χωριστά μέρη που την αποτελούν. Η Νύφη αναφέρεται στην ιστορία της Ιταλίδας περφόρμερ Πίπα Μπάκα, που το 2008 ξεκίνησε από το Μιλάνο ντυμένη νύφη με σκοπό να φτάσει στη Βηρυτό με οτοστόπ, σε μια καλλιτεχνική δράση υπέρ της ειρήνης και της συναδέλφωσης των λαών. Αφού διέσχισε τα Βαλκάνια με το νυφικό της, βιάστηκε και δολοφονήθηκε στην Τουρκία. Το δεύτερο στοιχείο του τίτλου παραπέμπει στην κυνική ονομασία που χρησιμοποιείται στη Βραζιλία για το «ναρκωτικό του βιασμού», μια ουσία που προκαλεί προσωρινή παράλυση και αμνησία.

Η Μνουσκίν και το ιστορικό «Theatre du Soleil» («Θέατρο του Ήλιου») θα ανοίξουν το πρόγραμμα του Φεστιβάλ και της Πειραιώς 260 «κατακλύζοντας τον Χώρο Δ με τους «δράκους» της Ιστορίας, στην τελευταία επετειακή παράσταση του διάσημου θιάσου, που προσεγγίζει με ποιητική ματιά την πρώτη περίοδο της Ρωσικής Επανάστασης». Τίτλος παράστασης: «Εδώ έχει δράκους».

Η Πατρίσια Απέργη, χορογράφος με έντονο αποτύπωμα στις διεθνείς σκηνές, παρουσιάζει στην Πειραιώς 260 τις διεκδικήσεις των γυναικών μέσα στους αιώνες, ενώ η διακεκριμένη για την ποιητικότητα του έργου της, Κυπριακής καταγωγής, Αλεξάνδρα Βάιερσταλ θα παρουσιάσει τη νέα της δημιουργία, σε συνεργασία με διεθνή ομάδα ερμηνευτών grape.

Περιμένουμε να δούμε τις Καρολίνα Μπιάνκι, Ελίνε Άρμπο, Ντάρια Ντεφλοριάν, Φέι Ντρίσκολ, Μιτ Βάρλοπ αλλά και τις Κατερίνα Γιαννοπούλου, Σοφία Καραγιάννη, Έλενα Μαυρίδου, Ιώ Βουλγαράκη που θα καταθέσουν τις δικές τους προτάσεις πάνω σε βιβλία.

Συνεπώς τα βιβλία δεσπόζουν στην Πειραιώς 260, με 8 παραστάσεις, 6 ελληνικές και 2 ξένες, βασισμένες σε σύγχρονα λογοτεχνικά έργα, από διάσημους συγγραφείς αλλά και λιγότερο γνωστές φωνές της λογοτεχνίας. Ανάμεσά τους οι βραβευμένες με Νόμπελ Ανί Ερνό και Χαν Γκανγκ (Η χορτοφάγος) αλλά και ο Ζοζέ Σαραμάγκου (Περί τυφλότητος).

Σημαντική παράμετρος, ο πολυσχιδής εικαστικός και σκηνοθέτης Ουίλλιαμ Κέντριτζ που επιστρέφει στο «Faustus in Africa!» με κυρίαρχο στοιχείο τις μάσκες και μεταφέρει την ιστορία του ήρωα που πουλάει την ψυχή του στον Διάβολο με αντάλλαγμα την αιώνια νεότητα, στην Αφρική.

Στο καλλιτεχνικό της σημείωμα η Κατερίνα Ευαγγελάτου σχολιάζει: «Πρωτοεμφανιζόμενοι στο Φεστιβάλ νέοι Έλληνες δημιουργοί αλλά και ιδιοσυγκρασιακοί καλλιτέχνες από τις διεθνείς σκηνές θα παρουσιάσουν πρωτότυπα έργα Θεάτρου και Χορού στην Πειραιώς 260, χώρο που ανακάλυψε το Φεστιβάλ πριν 20 χρόνια και τον ανέδειξε ως τοπόσημο της πρωτοπορίας των παραστατικών τεχνών στη χώρα μας. Από τη Νοεμή Βασιλειάδου και τη Δαφίν Αντωνιάδου ως τον Κωνσταντίνο Παπανικολάου, τη Σοφία Αντωνίου, τον Αλέξανδρο Σταυρόπουλο και την Έμιλυ Λουίζου, η νεότητα πρωταγωνιστεί και συνομιλεί με την παγκόσμια πρωτοπορία: Kαρολίνα Μπιάνκι, Ίντιο Σισάβα, Φέι Ντρίσκολ και Μιτ Βάρλοπ είναι μερικοί μόνο από τους αναγνωρισμένους στο εξωτερικό καλλιτέχνες που μας συστήνουν τις διαφορετικές σκηνικές τους γλώσσες αυτό το καλοκαίρι.»

Παράδοση και Θεοδωράκης

O κύκλος Ρίζες σηματοδοτεί την επιστροφή στις ρίζες του θεατρικού λόγου και της ελληνικής παράδοσης με θεατρικά έργα, «από τον Κατσούρμπο του Χορτάτση σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα έως μια μετα-αποκαλυπτική εκδοχή του Καραγκιόζη, τον Καραγκιόζη Mad Max του Σπύρου Αγγελόπουλου-Sinika (Αυστραλιανό Μενίδι, έτος 6047…), και από τα κωμικά «νούτικα» μιας άλλης εποχής στα Κακά Σκηνικά του Γιάννη Αποσκίτη σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα ως τις αρχετυπικές γυναικείες μορφές της υπαίθρου (Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα).

Με την αφορμή της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, η Μαρία Φαραντούρη και ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος, παρουσιάζουν στη Μικρή Επίδαυρο ένα ρεπερτόριο τραγουδιών με έμφαση στη λυρική του πλευρά του Θεοδωράκη όπου θα ακουστούν αποσπάσματα από τα έργα Οδύσσεια (σε ποίηση Κώστα Καρτελιά), Λυρικά (σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη), Τα Λυρικότερα και Βεατρίκη (σε ποίηση Διονύση Καρατζά) και Τα Λυρικώτατα (σε ποίηση Γιάννη Θεοδωράκη).

Από το Θέατρο Λυκαβηττού στο Ωδείο Αθηνών

Το Φεστιβάλ συνεργάζεται εκ νέου με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για μια συναυλία με τον σπουδαίο Νικόλα Πιοβάνι.

Παράλληλα εγκαινιάζει την σύμπραξή του με την Τεχνόπολη και τον Δήμο Αθηναίων για το Δημοτικό Θέατρο του Λυκαβηττού, όπου θα πραγματοποιηθούν 4 μουσικά γεγονότα, στα οποία πρωτοστατεί η συναυλία της αντισυμβατικής Arca και η ελληνική nu jazz που συναντά την αφρικανική διασπορά σε ένα αφροφουτουριστικό ταξίδι μαζί με τον Ζερόμ Καλούτα, την Idra Kayne, τη Ladele, τους Urban Lynx (Yinka – MC Dash), τον Άγγελο Αγγέλου, τον Ανδρέα Πολυζωγόπουλο, σε επιμέλεια του MC YINKA.

Επιπλέον, δρομολογούνται ξεχωριστές παραγωγές σε συνεργασία και συμπαραγωγή με το Κέντρο Πολιτισμού – Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ενώ η site specific περφόρμανς του Γιώργου Σαχίνη «Κρυφό Νερό» στις όχθες του Κηφισού, σε συνεργασία με τον Δήμο Κηφισιάς, υπόσχεται έναν διαφορετικό περίπατο μέχρι το ρωμαϊκό Αδριάνειο Υδραγωγείο στη Δεξαμενή Subset Festival

Το Ωδείο Αθηνών και η διοργάνωση του Subset Festival σε επιμέλεια του Σταύρου Γασπαράτου επιστρέφει με τους διεθνείς Ryoji Ikeda, Mouse on Mars ft. Dodo NKishi, Christina Vantzou και πολλούς ακόμα καλλιτέχνες και σολίστ, σύνολα και σχήματα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με έμφαση στη νέα μουσική.

Το grape, η πλατφόρμα προβολής και εξαγωγής της ελληνικής παραστατικής δημιουργίας παγκοσμίως, υποδέχεται για τρίτη χρονιά περισσότερους από 90 προσκεκλημένους, από 30 και πλέον χώρες. Παράλληλα με το πρόγραμμα Ελλήνων και Ελληνίδων δημιουργών που θα παρουσιάσει σε καλλιτεχνικές διευθύντριες και επικεφαλής προγραμματισμού από όλον τον κόσμο, εγκαινιάζει και μια σημαντική συνεργασία με το European Festivals Association, την Ένωση των μεγαλύτερων φεστιβάλ της Ευρώπης, συνδιοργανώνοντας και φιλοξενώντας στην Πειραιώς 260 ένα Συνέδριο γύρω από τις δυνατότητες πολιτιστικών ανταλλαγών, συνεργασιών και εκπαιδευτικών δράσεων.

Όλο το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του.