Ανοίγουν αύριο στις 09:00 (ώρα Ελλάδος) οι κάλπες στην Γερμανία, με 29 κόμματα να διεκδικούν την ψήφο 59,2 εκατομμυρίων πολιτών.
Οι εκλογές διενεργούνται σχεδόν έξι μήνες πριν από την ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής περιόδου, καθώς στις 6 Νοεμβρίου 2024 κατέρρευσε ο κυβερνητικός συνασπισμός, ο οποίος αποτελείτο από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), τους Πράσινους και τους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP).
Οικονομία και μετανάστευση στο προσκήνιο
Η αναζωογόνηση της οικονομίας ήταν ένα από τα δύο μεγάλα ζητήματα της εκστρατείας των κομμάτων, το άλλο ήταν η μετανάστευση και η ασφάλεια, που τέθηκαν στο προσκήνιο από μια σειρά φονικών επιθέσεων από τον Μάιο του 2024.
Οι πόλεις Μανχάιμ, Ζόλινγκεν, Μαγδεβούργο, Άσχαφενμπουργκ και Μόναχο έχουν πληγεί από σοβαρές επιθέσεις. Ένας Ισπανός τουρίστας μαχαιρώθηκε στο μνημείο του Ολοκαυτώματος στο κέντρο του Βερολίνου το βράδυ της Παρασκευής, αν και τα τραύματά του δεν θεωρούνται απειλητικά για τη ζωή του.
Ο Όλαφ Σολτς επανέφερε ελέγχους στα σύνορα με γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες τους τελευταίους μήνες – μια κίνηση που πολλοί ερμήνευσαν ως προσπάθεια να κερδίσει την εύνοια των ψηφοφόρων που ενδέχεται να στρέφονται προς το AfD.
Ωστόσο, το AfD είναι πιθανό να καταγράψει μια πρωτοφανή επιτυχία στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μπορεί να γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα.
Όσον αφορά την οικονομία, στη Γερμανία επικρατεί η αντίληψη ότι απαιτούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Τον Ιανουάριο, η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία της Γερμανίας ανακοίνωσε ότι το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά, κατά 0,2%, μετά από ύφεση 0,3% το 2023.
Οι ψηφοφόροι καταλογίζουν στον Σολτς ότι η κυβέρνησή του έκανε ελάχιστα για να διορθώσει την κατάσταση.
Ένας από τους κύριους λόγους της οικονομικής δυσπραγίας είναι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Γερμανία τερμάτισε τη βαριά εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, μια απόφαση που, σε συνδυασμό με τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας – έναν από τους μεγαλύτερους κλάδους της γερμανικής οικονομίας – καθώς και μια επικείμενη εμπορική κρίση λόγω της επιθετικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ, προκαλούν ανησυχία.
Στο επίκεντρο της συζήτησης για την οικονομία βρίσκεται και η αναζωογόνηση της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας έχει επισημάνει ότι τα προβλήματα του κλάδου είναι «δομικά», γεγονός που επιδεινώνει την οικονομική ύφεση.
Μεγάλες εταιρείες, όπως η Volkswagen – μία από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες στον κόσμο – βρίσκονται αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο μαζικών απολύσεων και κλεισίματος εργοστασίων.
Τα σενάρια σχηματισμού κυβέρνησης
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, το Πολιτικό Βαρόμετρο του Ινστιτούτου Wahlen για λογαριασμό του ZDF, η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) διατηρεί το προβάδισμα που έχει εξασφαλίσει εδώ και μήνες, με 28% (-2) και ακολουθεί η ακροδεξιά Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) με 21% (+1). Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) ακολουθεί με 16% και χωρίς μεταβολή των ποσοστών του, όπως και οι Πράσινοι με 14%. Η Αριστερά εξακολουθεί να αυξάνει τις δυνάμεις της και φθάνει στο 8% (+1), ενώ Φιλελεύθεροι (FDP) και Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) ενισχύονται κατά μισή μονάδα αλλά παραμένουν κάτω από το όριο του 5%, με 4,5%. Οι αναποφάσιστοι, τρεις μέρες πριν από τις εκλογές, ανέρχονταν σε 27%. Παρόμοια ήταν η εικόνα και πριν από τις εκλογές του 2021, ωστόσο τότε η διαφορά μεταξύ πρώτου (SPD) και δεύτερου κόμματος (CDU/CSU) ήταν οριακή.
Με τα στοιχεία της συγκεκριμένης δημοσκόπησης και το δεδομένο ότι τα κόμματα έχουν δηλώσει ότι δεν θα συνεργαστούν με την ακροδεξιά, ο μόνος πολιτικά ρεαλιστικός συνασπισμός θα ήταν εφικτός μεταξύ της Ένωσης και του SPD, με οριακή ωστόσο πλειοψηφία. Καθοριστικής σημασίας θα είναι ο αριθμός των κομμάτων που θα κατορθώσουν τελικά να βρεθούν στην επόμενη βουλή, καθώς όσο περισσότερα είναι, τόσο περιορίζεται η πιθανότητα να αρκούν δύο κόμματα για τον σχηματισμό βιώσιμου κυβερνητικού συνασπισμού.
Εξωτερικές παρεμβάσεις στον προεκλογικό αγώνα
Η ενίσχυση της ακροδεξιάς, η οποία αναμένεται για πρώτη φορά να καταγράψει σε εθνική κάλπη τόσο υψηλά ποσοστά, συνδέεται και με τις παρεμβάσεις υπέρ της AfD τόσο από την Ρωσία όσο και από τις ΗΠΑ. Καθ’όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου υπήρξαν εκστρατείες παραπληροφόρησης, με ψευδείς ειδήσεις, εκτεταμένη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και απροκάλυπτες δηλώσεις στήριξης της ακροδεξιάς, όπως αυτές του αμερικανού αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς ή του δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία και στελέχους της αμερικανικής κυβέρνησης Ίλον Μασκ.
Οι κάλπες κλείνουν στις 18:00, οπότε και αναμένεται η πρώτη πρόβλεψη αποτελέσματος (exit poll). Λίγη ώρα αργότερα θα αρχίσει και η ροή των επίσημων αποτελεσμάτων. Από την Δευτέρα, η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς καθίσταται υπηρεσιακή και για σημαντικές αποφάσεις θα πρέπει να συμβουλεύεται τον νικητή των εκλογών αλλά και τους πιθανούς εταίρους του. Ο Φρίντριχ Μερτς έχει δηλώσει ότι θεωρεί εφικτό η νέα κυβέρνηση να έχει σχηματιστεί έως το Πάσχα ή λίγες εβδομάδες μετά.
Παρότι στην Γερμανία δεν τίθεται ζήτημα ακυβερνησίας ή αστάθειας, σε αντίθεση με άλλες εποχές, αυτή την φορά αναγνωρίζουν όλοι την πίεση το Βερολίνο να έχει όσο το δυνατόν συντομότερα πλήρως λειτουργική ηγεσία, καθώς είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη για αποφάσεις τόσο στο εσωτερικό, λόγω της παρατεταμένης ύφεσης και του αναβρασμού στο μεταναστευτικό, όσο και στην εξωτερική πολιτική, υπό τις πρωτόγνωρες συνθήκες που δημιουργεί η κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ.
