Είναι και αυτοί άνθρωποι. Οσο «σκληρόπετσοι» και να δείχνουν στην κανονική δουλειά τους, στην προώθηση πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, οι γερμανοί πολιτικοί δεν μένουν ασυγκίνητοι μπροστά στο δράμα της Ειδομένης. Αυτό εξηγεί και τη σύσκεψη μιας ομάδας Σοσιαλδημοκρατών βουλευτών το πρωί της Πέμπτης σε μια αίθουσα του Ράιχσταγκ, του γερμανικού Κοινοβουλίου. Το θέμα: μια Blitzaktion, μια αστραπιαία δράση, με στόχο την εκκένωση του προσφυγικού καταυλισμού στην περιοχή και τη μεταφορά των κατοίκων του στη Γερμανία. Ο μοναδικός όρος γι’ αυτό: η δράση έπρεπε να έχει μοναδικό χαρακτήρα, η επανάληψή της θα έπρεπε να αποκλειστεί.
Οι προϋποθέσεις γι’ αυτό φαίνονταν καλές: μια δημοσκόπηση που είχε δημοσιευθεί το ίδιο πρωί έδειχνε ότι η πλειονότητα των Γερμανών (51%) ζητούσε από την Ανγκελα Μέρκελ να πιέσει για το άνοιγμα των συνόρων της πΓΔΜ, ώστε οι πρόσφυγες να μπορέσουν να πάρουν την άγουσα προς την Κεντρική Ευρώπη, μόνο 41% ήταν εναντίον. Υπέρ του ανοίγματος ήταν μάλιστα και το 71% των οπαδών των Χριστιανοδημοκρατών.
Το σχέδιο έμεινε βέβαια στα λόγια. «Ο κίνδυνος να γίνει η Ειδομένη μαγνήτης για όλους τους επί Γης πρόσφυγες ήταν πολύ μεγάλος» εξηγεί ο εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών σε θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής Νόρμπερτ Σπίνρατ. «Αντί για λύση, θα είχαμε γιγάντωση του προβλήματος. Η μεταφορά κατασκηνωτών στη Γερμανία θα γινόταν διαρκές φαινόμενο».
Γι’ αυτό και η ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών βουλευτών αποφάσισε κάτι άλλο, πιο ανώδυνο: να στείλει μια αντιπροσωπεία των μελών της την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα και στην Ειδομένη, με στόχο τη λύση του προβλήματος «εκ των ενόντων», αναζητώντας κατάλληλα καταλύματα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και επιχειρώντας να πείσει τους πρόσφυγες ότι είναι προς το συμφέρον τους να καταφύγουν σε αυτά. Πώς όμως; «Φυσικά με τα λόγια» λέει ο κ. Σπίνρατ. «Αλλα μέσα δεν έχουμε».
Παρομοίως στενά είναι και τα όρια δράσης που έχει στο ίδιο θέμα το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών. «Προσφέραμε βοήθεια για τη βελτίωση των όρων διαβίωσης στον καταυλισμό της Ειδομένης» λέει εκπρόσωπος του υπουργείου. Σε αυτήν περιλαμβάνεται η τεχνική υποστήριξη στο στήσιμο κατασκηνώσεων καθώς και δικτύων πόσιμου ύδατος από το Ομοσπονδιακό Ιδρυμα Τεχνικής Βοήθειας ΤΗW, στο πλαίσιο της πολιτικής προστασίας. Η ελληνική πλευρά δεν δέχθηκε όμως την προσφορά, με την αιτιολογία ότι ο στόχος της δεν είναι η διαιώνιση της παραμονής των προσφύγων στην περιοχή αλλά η μεταφορά τους σε άλλες εγκαταστάσεις.
Χωρίς περιορισμούς, αντιθέτως, εξελίσσεται η αστυνομική αρωγή. Σύμφωνα με γνωστοποίηση του ίδιου υπουργείου, στην Ελλάδα «επιχειρούν» αυτή τη στιγμή 100 γερμανοί αστυνομικοί με δύο σκάφη, στο πλαίσιο της Επιχείρησης «Ποσειδώνας» (Joint Operation «Poseidon») για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών. Αλλοι επτά γερμανοί αστυνομικοί έχουν εγκατασταθεί ως σύνδεσμοι σε διμερή ελληνογερμανική βάση σε επτά αεροδρόμια και λιμάνια της χώρας. Ο αριθμός των δραστηριοτήτων των γερμανών υπαλλήλων στο πλαίσιο της Frontex, σύμφωνα με τους ως τώρα σχεδιασμούς, θα πενταπλασιαστεί εντός του 2016 σε σύγκριση με το 2015. Και θα γίνει ασύγκριτα μεγαλύτερος σε περίπτωση που τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Τουρκίας, η οποία επιτεύχθηκε το Σάββατο στις Βρυξέλλες.
Ενα ανοιχτό πρόβλημα παραμένει βέβαια η νομική στήριξη της συμφωνίας, που «μπάζει» από κάθε πλευρά, ιδίως σε ό,τι αφορά την άμεση «επαναπροώθηση» στην Τουρκία, μαζική και ατομική, προσώπων που συλλαμβάνονται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, κάτι που προϋποθέτει να αναγνωριστεί η Τουρκία ως ασφαλές τρίτο κράτος. Πολλοί ειδικοί, μεταξύ άλλων και οι νομικοί σύμβουλοι των ανθρωπιστικών οργανώσεων, όπως η Διεθνής Αμνηστία, αμφισβητούν, πρώτον, τέτοια «ασφάλεια» και θεωρούν, δεύτερον, παράνομες τέτοιες «επαναπροωθήσεις», όπως και γενικότερα τη «βρώμικη» συναλλαγή «πρόσφυγες έναντι χρημάτων» μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Τουρκίας.
Ωστόσο και οι νομικοί σύμβουλοι της καγκελαρίου γρηγορούν. «Είμαι σίγουρος ότι η καγκελάριος θα βρει τα νομικά πατήματα που θα της επιτρέψουν να επιβάλει μια πραγματιστική λύση στο θέμα» διαβεβαιώνει ο Χριστιανοδημοκράτης πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών Υποθέσεων της γερμανικής Βουλής Ανσγκαρ Χέβελινγκ. Χωρίς το κατάλληλο νομικό υπόβαθρο, προσθέτει, που θα εμπεριέχει και την υποχρέωση της Τουρκίας να μην «επαναπροωθήσει» με τη σειρά της τους πρόσφυγες σε επικίνδυνες για αυτούς περιοχές, δεν μπορεί να υπάρξει λύση. Τέτοιες διαβεβαιώσεις δεν φαίνεται ωστόσο να πείθουν κανέναν άλλον εκτός από εκείνους που τις εκφράζουν.
Η αντιπολίτευση, δεξιά και αριστερή, βάλλει κατά της κυβέρνησης. «Πρόκειται για ψευτολύση που είναι εις βάρος της Γερμανίας» λέει η πρόεδρος της ακροδεξιάς Εναλλακτικής της Γερμανίας AfD Φράουκε Πέτρι. «Η Εναλλακτική θα είναι ο μεγάλος κερδισμένος αν η λύση δεν αποδώσει αμέσως» προβλέπει ο πολιτικός αναλυτής Κάρστεν Κοσμίντερ. «Πρόκειται για λύση-όνειδος για τη Γερμανία» τονίζει, στον πολιτικό αντίποδα της κυρίας Πέτρι, η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος της Linke (Αριστεράς) Σάρα Βάγκενκνεχτ. Η «δήθεν λύση δόθηκε εν τη απουσία και εις βάρος των προσφύγων». Και αυτό προμηνύει ανακύκλωση, επέκταση και επιδείνωση του προβλήματος.
Κάρστεν Κοσμίντερ: «Η Ειδομένη συμβολίζει την αποτυχία της Ευρώπης»
Το Προσφυγικό θα συνεχίσει να υποδαυλίζει τους φόβους των γερμανών, υποστηρίζει ο πολιτικολόγος Κάρστεν Κοσμίντερ (Carsten Koschmieder), ερευνητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Τι συμβολίζει η Ειδομένη;
«Την αποτυχία της ευρωπαϊκής πολιτικής στο Προσφυγικό. Αλλά αυτό είναι η προσωπική, όχι η επιστημονική μου άποψη».
Επιδρούν οι εικόνες από την Ειδομένη και προς όφελος της Εναλλακτικής της Γερμανίας;
«Ναι, σε αυτούς που φοβούνται έτσι κι αλλιώς τους πρόσφυγες. Η εικόνα τους υποδαυλίζει τους φόβους τους, επειδή οι άνθρωποι στον καταυλισμό δίνουν την εντύπωση επιθετικών, επικίνδυνων ανθρώπων».
Είναι η Εναλλακτική ένα προϊόν της προσφυγικής κρίσης ή υπάρχουν και άλλοι λόγοι που ευνόησαν την άνοδό της;
«Υπάρχουν πάντα πολλές αιτίες, αλλά η βασικότερη είναι το Προσφυγικό. Προηγουμένως το κόμμα αυτό είχε σε παγγερμανικό επίπεδο το 2% των ψήφων, τώρα έφτασε το 10%. Οι πρόσφυγες είναι το μοναδικό του θέμα».
Είναι η Εναλλακτική ακροδεξιό κόμμα;
«Επί μέρους. Αλλά η κεντρική ηγεσία της δεν επιχειρεί τίποτα εναντίον των τοπικών αρχηγών που έχουν ακροδεξιές θέσεις. Υπάρχουν ακόμη φιλελεύθεροι εθνικιστές στο κόμμα, το θέμα είναι, όμως, πόσο φιλελεύθερος είναι κανείς όταν συνυπάρχει με ακροδεξιούς και δεν λέει τίποτα εναντίον τους».
Θα φρενάρει η ευρωπαϊκή λύση του Προσφυγικού της Ανγκελα Μέρκελ (εφόσον πραγματικά εφαρμοστεί) την άνοδο της Εναλλακτικής; Δεν είναι η λύση αυτή εκ των προτέρων λανθασμένη, στον βαθμό που «φορτώνει» στους Τούρκους και στους Ελληνες το βάρος του προβλήματος;
«Τυχόν μείωση των προσφύγων θα ερμηνευθεί ως επιτυχία της Μέρκελ. Αυτό θα βάλει φρένο στην Εναλλακτική. Δυστυχώς, όμως, οι Γερμανοί είναι εντελώς αδιάφοροι για το αν οι πρόσφυγες περνούν άσχημα στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Αυτό το διαπιστώσαμε τα τελευταία χρόνια».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
