Λίγο πριν από την αποχώρησή του από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τον προσεχή Σεπτέμβριο, ο επικεφαλής οικονομολόγος Ολιβιέ Μπλανσάρ επιλέγει για μια ακόμη φορά την οδό της παρέμβασης στο ελληνικό ζήτημα. Με απανωτές δηλώσεις και «τροχιοδεικτικά» πυρά ανοίγει έναν νέο κύκλο αυτοκριτικής, περιγράφει τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις και σκιαγραφεί τα χαρακτηριστικά του νέου ελληνικού προγράμματος.
Ο επονομαζόμενος και «Mr. mea culpa» του ΔΝΤ, με αφορμή την έκθεση «καταδίκης» για το πρώτο Μνημόνιο τον Οκτώβριο του 2012, η οποία προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση και έκανε έξω φρενών το Βερολίνο, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι ο στόχος του ελληνικού προγράμματος για πρωτογενές πλεόνασμα4,5% «είναι υπερβολικά φιλόδοξος». Με αυτό τον έμμεσο τρόπο πριονίζει τη βασική φιλοσοφία (και) του Μνημονίου 2, το οποίο συμφωνήθηκε με την Ελλάδα υπό την ευθύνη του υφισταμένου του Πόουλ Τόμσεν τον Μάρτιο του 2012. «Ο Μπλανσάρ προετοιμάζει με τις δηλώσεις του την αντικατάσταση του Μνημονίου 2 από ένα νέο πρόγραμμα» λέει στο «Βήμα» διπλωματική πηγή με καλή γνώση των εξελίξεων στην Ουάσιγκτον.
Σφοδρή κριτική στο ισχύον πρόγραμμα έχει ασκήσει και ο πρώην επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ Ρέζα Μογκαντάμ, λίγους μήνες αφότου εγκατέλειψε το πόστο του για τη Morgan Stanley. Σε άρθρο του ο άλλοτε προϊστάμενος του Τόμσεν ανέφερε ότι και τα δύο μνημόνια στηρίχθηκαν σε υπεραισιόδοξες προβλέψεις. Περιγράφοντας την απαίτηση του Μνημονίου 2 για πρωτογενή πλεονάσματα 4,5% σχολίασε ότι «αυτό θα απειλήσει την κοινωνική συνοχή και θα καταστρέψει κάθε προοπτική οικονομικής ανάκαμψης» και πρότεινε το κούρεμα του χρέους κατά το ήμισυ! Συμπέρασμα; Λίγο πριν ή λίγο μετά την έξοδο από το Ταμείο έρχεται η ώρα της αυτοκριτικής.
Διαχειρίσιμο Grexit
Ο Μπλανσάρ εντάχθηκε στο Ταμείο το 2008 υπό τον Ντομινίκ Στρος-Καν προερχόμενος από επιτυχημένη ακαδημαϊκή καριέρα στο MIT και στο Harvard. Aυτή την εβδομάδα ο γάλλος καθηγητής περιέγραψε με ωμό ρεαλισμό το πλαίσιο για τη χώρα μας. «Η ευρωζώνη θα επιβιώσει από μια έξοδο της Ελλάδας» δήλωσε στη γερμανική «Handelsblatt», προσθέτοντας ότι ηΕυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζαέχει πλέον τα μέσα να βοηθήσει τις υπόλοιπες χώρες. Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις σημείωσε ότι η Ελλάδα και οι θεσμοί «πρέπει να καταλήξουν σε μια συμφωνία για το πρωτογενές πλεόνασμα» ενώ η κυβέρνηση χρειάζεται να παρουσιάσει μια σειρά από αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις. Δύο ημέρες νωρίτερα είχε υποστηρίξει ότι οι ελληνικές προτάσεις δεν επαρκούν για να διασφαλίσουν πλεόνασμα στον προϋπολογισμό του 2015.
Ο γάλλος οικονομολόγος τόνισε ότι το Ταμείο «είναι ευέλικτο» απέναντι στις ελληνικές προτάσεις και παραδέχτηκε ότι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3% του ΑΕΠ για εφέτος δεν είναι πια ρεαλιστικός στόχος «για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους». Η αναθεώρηση του στόχου προς τα κάτω είναι πλέον δυνατή, πρόσθεσε όμως ότι «αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να καλυφθούν από την Ευρώπη οι νέες ανάγκες χρηματοδότησης», παραπέμποντας στη λύση για το χρέος. Περιγράφοντας το δημοσιονομικό κενό ο Μπλανσάρ ζήτησε μέτρα που θα μετατρέψουν τις εκτιμήσεις για ένα «υπολογίσιμο δημοσιονομικό έλλειμμα» σε διατηρήσιμο πλεόνασμα.
Τα κλιμάκια
Πληροφορίες του «Βήματος» αναφέρουν ότι τα στελέχη του ΔΝΤ που συμμετέχουν στο Brussels Group πιέζουν για δημοσιονομικά μέτρα με μόνιμο χαρακτήρα ύψους 3 δισ. ευρώ. Εκτιμούν ότι αν δεν ληφθούν μέτρα η χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 1% του ΑΕΠ, ωστόσο εμφανίζονται διατεθειμένοι να δεχθούν αναθεώρηση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,15%. Παράλληλα στο πνεύμα των επισημάνσεων Μπλανσάρ ζητούν παραμετρικές αλλαγές στο Ασφαλιστικό ώστε το σύστημα να μην επιβαρύνει με υπερβολικό κόστος τον Προϋπολογισμό, άρα και τις εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους. Η εντολή που έχουν τα κλιμάκια που ασχολούνται με τον σχεδιασμό ενός νέου προγράμματος για την Ελλάδα είναι να δεχθούν τη χαλάρωση της λιτότητας με αντάλλαγμα το Ασφαλιστικό και την ευρωπαϊκή λύση για το χρέος.
Ο καβγάς
Τον Οκτώβριο του 2012, στη διάρκεια της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ στο Τόκιο, ο κ. Μπλανσάρ παραδέχθηκε δημοσίως ότι το Ταμείο έκανε λάθος στους υπολογισμούς των επιπτώσεων των μέτρων λιτότητας στην ανάπτυξη στις χώρες που μπήκαν σε μνημόνιο. Η επίδραση των μέτρων υπολογίζεται με τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές. Στην περίπτωση της Ελλάδας το ΔΝΤ παραδέχθηκε ότι έκανε λάθος, υποτίμησε τις επιπτώσεις των μέτρων για την ύφεση οι οποίες αποδείχθηκαν από μία ως τρεις φορές μεγαλύτερες.
Ομως ο Γάλλος δεν έμεινε εκεί. Υποστήριξε ότι η επαναδιαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους έπρεπε να είχε γίνει από την αρχή για να δοθεί στην Ελλάδα χρόνος για την προσαρμογή και βέβαια μικρότερο δάνειο. Αυτή η αναφορά και ο υπαινιγμός ότι οι Ευρωπαίοι δεν δέχθηκαν το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους το 2010 για να προλάβουν οι τράπεζές τους να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα που είχαν στην κατοχή τους έβαλε τον Μπλανσάρ στη «μαύρη λίστα» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
