Νέο πλήγμα για το διαβόητο «απόρρητο» των ελβετικών τραπεζών συνιστά συμφωνία που υπέγραψαν την περασμένη Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Ενωση και η κυβέρνηση της Ελβετίας. Πρόκειται για μια συμφωνία που εντάσσεται στο πλαίσιο των διεθνών πιέσεων που δέχεται η χώρα των Αλπεων –πιέσεις που αφενός λόγω της έξαρσης της διεθνούς τρομοκρατίας και αφετέρου λόγω της κρίσης έχουν κλιμακωθεί τα τελευταία χρόνια –προκειμένου να ρίξει φως στη διακίνηση κεφαλαίων ύποπτης προέλευσης σε πάμπολλες περιπτώσεις μη φορολογημένων.
Εμπόδιο
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από το 2018 οι πολίτες των κρατών-μελών της ΕΕ δεν θα έχουν τη δυνατότητα να κρύβουν αδήλωτα εισοδήματά τους στις ελβετικές τράπεζες. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν συγκεκριμένα να ανταλλάσσουν πληροφορίες για τους τραπεζικούς λογαριασμούς που διατηρούν οι πολίτες της ΕΕ στην Ελβετία και αντιστρόφως.
«Η νέα πρωτοβουλία για την εξασφάλιση της διαφάνειας δεν θα βελτιώσει μόνο τη δυνατότητα των κρατών-μελών να αποκαλύψουν και να συλλάβουν τους φοροφυγάδες αλλά θα λειτουργήσει ως σημαντικό εμπόδιο κατά όσων κρύβουν εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία σε ξένες χώρες για να αποφύγουν τη φορολόγησή τους» υπογραμμίζει η Επιτροπή. Η ΕΕ βρίσκεται στο στάδιο των διαπραγματεύσεων για την υπογραφή ανάλογων συμφωνιών με την Ανδόρα, το Λιχτενστάιν και το Μονακό.
Ο αρμόδιος για τις Οικονομικές Υποθέσεις της ΕΕ επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί δήλωσε ότι «η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών συνιστά ένα ακόμη πλήγμα κατά των φοροφυγάδων και αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς την κατεύθυνση της δικαιότερης φορολόγησης στην Ευρώπη».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πέρα από την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής των ευρωπαίων πολιτών, προσπαθεί να περιορίσει και ανάλογες συμπεριφορές μεγάλων πολυεθνικών ή ακριβέστερα υπερεθνικών επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2014 διατυπώθηκαν κατηγορίες εναντίον 340 γιγαντιαίων πολυεθνικών οι οποίες χάρη σε συμφωνίες που είχαν υπογράψει με την κυβέρνηση του Λουξεμβούργου γλίτωναν φόρους δισεκατομμυρίων ευρώ.
Εταιρική φοροδιαφυγή
Το Μεγάλο Δουκάτο, καθώς επίσης και η Ιρλανδία, η Ολλανδία και το Βέλγιο (η χώρα στην οποία εδρεύει και η ίδια η Κομισιόν…), έχουν μπει στο στόχαστρο των αρμοδίων υπηρεσιών των Βρυξελλών, καθώς στις τέσσερις αυτές χώρες-μέλη της ΕΕ μεταφέρουν κατά κύριο λόγο και εγγράφουν με ελεγχόμενης νομιμότητος διαδικασίες τις πωλήσεις και τα κέρδη τους μεγάλοι αμερικανικοί αλλά και ευρωπαϊκοί όμιλοι, όπως οι Pepsi, Amazon, Microsoft, Disney, Skype, Ikea και Fiat. Οι κυβερνήσεις των τεσσάρων αυτών χωρών, που μετέχουν και στην ευρωζώνη άλλωστε, έχουν υπογράψει τις περισσότερες συμφωνίες προνομιακής μεταχείρισης (τα λεγόμενα «sweetheart deals») με τους μεγάλους υπερεθνικούς ομίλους.
Το «Πακέτο Φορολογικής Διαφάνειας», που προωθούν οι Βρυξέλλες, προβλέπει «επιθετικούς φορολογικούς προγραμματισμούς», που πολλοί αναλυτές θεωρούν πάντως εγγενώς ανεπαρκείς στο μέτρο που δεν καθίσταται δυνατό να επιτευχθεί η φορολογική εναρμόνιση των κρατών-μελών τουλάχιστον της ευρωζώνης –πρόκειται άλλωστε για ένα αγκάθι στη συνολικότερη προσπάθεια ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Εξι μέτρα-ημίμετρα
Οσο οι εθνικές κυβερνήσεις των «28» της ΕΕ –ή έστω των «19» της ευρωζώνης –δεν θέτουν επί τάπητος ένα ειλικρινές σχέδιο σύγκλισης των φορολογικών τους κανόνων, κάθε μέτρο που δρομολογούν οι Βρυξέλλες αποτελεί ημίμετρο. Παρά ταύτα, οι Βρυξέλλες έχουν καταλήξει σε μια δέσμη πρωτοβουλιών που περιλαμβάνουν:
1. Τη θέσπιση της υποχρέωσης για όλα τα κράτη-μέλη να δημοσιοποιούν κάθε τρίμηνο στους εταίρους τους της ΕΕ κάθε αλλαγή που υιοθετούν αναφορικά με τη φορολογική νομοθεσία τους και αφορά και άλλες χώρες-μέλη.
2. Την απαγόρευση στα κράτη-μέλη να επικαλούνται λόγους εμπορικού απορρήτου ή δημόσιας τάξης για να αρνούνται πληροφορίες που τους ζητούν φορολογικές αρχές άλλων κρατών-μελών.
3. Την κατοχύρωση της δυνατότητας των κρατών-μελών να ζητούν και να λαμβάνουν από τους εταίρους συμπληρωματική και λεπτομερέστερη πληροφόρηση για κάποιο ζήτημα φορολογικής πολιτικής.
4. Την υποχρέωση να δημοσιοποιούνται όλες οι προνομιακές φορολογικές συμφωνίες (sweetheart deals), καθώς και οι συμφωνίες σύστασης εταιρειών συμμετοχών που πληρώνουν ελάχιστους ή καθόλου φόρους.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
