Τέλος καλό, όλα καλά για τη χώρα και το στέμμα, τώρα που οι Σκωτσέζοι απέρριψαν την ανεξαρτησία και το Ηνωμένο Βασίλειο μένει ενωμένο; Οχι ακριβώς. Εκατομμύρια Αγγλοι βλέπουν μια τεράστια ανισότητα και εξεγείρονται. Τρομοκρατημένοι μπροστά στο ενδεχόμενο της απόσχισης, οι πολιτικοί στο Λονδίνο έταξαν «γην και ύδωρ» στη Σκωτία, με αποτέλεσμα να ξυπνήσουν ένα άλλο θηρίο: τον αγγλικό εθνικισμό.
Νέο μέτωπο
Προτού κλείσει το ένα μέτωπο, άνοιξε άλλο, με τους Αγγλους να ζητούν μεταβίβαση εξουσιών με λεφτά, εξουσίες και επιρροή ανάλογη όχι απλώς με της Σκωτίας, αλλά με το μέγεθος και τη σημασία της Αγγλίας.
Δείτε, ας πούμε, την εξής μεγάλη αδικία: οι σκωτσέζοι βουλευτές θα μπορούν να ψηφίζουν στη Βουλή των Κοινοτήτων σημαντικά νομοσχέδια (για τους φόρους, την Υγεία, την πρόνοια κ.τ.λ.) που αλλάζουν τη ζωή των Αγγλων, αλλά οι Αγγλοι δεν έχουν λόγο ούτε ψήφο στη Βουλή του Εδιμβούργου. Μονά-ζυγά δικά τους;
Λίγους μήνες πριν από τις εθνικές εκλογές, τον Μάιο του 2015, ο Συντηρητικός πρωθυπουργός δεν έχει την πολυτέλεια να εξαγριώσει τους ψηφοφόρους στα νοτιοανατολικά της Βρετανίας.
«Θα πρέπει να υπάρξει μια νέα και δίκαιη διευθέτηση, για όλα τα τμήματα του Ηνωμένου Βασιλείου… Ακούσαμε τη φωνή της Σκωτίας. Τώρα πρέπει να ακουστεί η φωνή των εκατομμυρίων ανθρώπων της Αγγλίας» είπε ο Ντέιβιντ Κάμερον.
Αγγλικό Κοινοβούλιο
Πολλοί βουλευτές των πίσω εδράνων, ακόμη και μερικοί υπουργοί του, έχουν θυμώσει με τις «εξωφρενικές παραχωρήσεις» στη Σκωτία. Λένε ότι έφθασε η ώρα για ένα Αγγλικό Κοινοβούλιο. Μερικοί ζητούν συνταγματική συνέλευση εδώ και τώρα.
Ακούγεται ότι πολιτικοί και επιχειρηματίες από το Μάντσεστερ διαπραγματεύονται ήδη με το υπουργείο Οικονομικών για σαρωτική χρηματοδότηση εν όψει μιας αποκεντρωμένης Αγγλίας.
Πιέζουν για έλεγχο στον προϋπολογισμό, στις δημόσιες δαπάνες, και θέλουν να διαχειρίζονται πολύ περισσότερα λεφτά από τους φόρους που εισπράττονται σε τοπικό επίπεδο. Ο,τι παίρνει η Σκωτία πρέπει να το πάρει και το Μάντσεστερ, λένε. Στο κάτω-κάτω η περιοχή τους έχει μεγαλύτερη οικονομία από την Ουαλία και μεγαλύτερο πληθυσμό από τη Βόρεια Ιρλανδία, αλλά ελέγχει μόνο ένα μικρό μέρος της χρηματοδότησής της.
Από το Λιντς ως το Λίβερπουλ και από το Νιούκαστλ ως το Νότιγχαμ το τζίνι της αγγλικής αποκέντρωσης έχει βγει από το μπουκάλι.
Η κυβέρνηση της Σκωτίας αναμένεται να αγωνιστεί για μια «devo max» –μεταβίβαση εξουσιών στον ύψιστο βαθμό -, ένα πακέτο εξουσιών που ενδέχεται να περιλαμβάνουν πλήρη έλεγχο επί του φόρου εισοδήματος, επί του φόρου των επιχειρήσεων, καθώς και εκτεταμένο έλεγχο στο σύστημα Υγείας και Πρόνοιας.
Τους άνοιξε η όρεξη
Και φυσικά δεν είναι μόνον οι Αγγλοι. Ουαλοί και Βορειοϊρλανδοί απαιτούν μεγαλύτερες εξουσίες για τα άλλα δύο μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Ουαλία καταγγέλλει ότι η Σκωτία θα εισπράξει περισσότερο κατά κεφαλήν δημόσιο χρήμα από τον μέσο όρο στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια ρύθμιση που θα την κάνει φτωχότερη κατά 300 εκατ. στερλίνες (384 εκατ. ευρώ) τον χρόνο.
Υστερα από όλα αυτά, δεν είναι περίεργο που κάποιοι λένε ότι μπορεί να δούμε το Ηνωμένο Βασίλειο να μετατρέπεται σε μια Ομοσπονδιακή Βρετανία, στο όχι πολύ μακρινό μέλλον.
Επείγουσα ανάγκη να βρεθεί ένας συμβιβασμός
«Εντονη πλέον η συνταγματική ανισορροπία»
«Η συνταγματική ανισορροπία εντός του Ηνωμένου Βασιλείου θα γίνει τώρα ακόμη πιο έντονη» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Κρίστοφερ Γουάτλι, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Νταντί στη Σκωτία. «Σαφώς είναι βαθύτατα άδικο το γεγονός ότι τα μέλη του Κοινοβουλίου της Σκωτίας θα μπορούν να ψηφίζουν για, ας πούμε, το Εθνικό Σύστημα Υγείας στη Σκωτία χωρίς καμία παρέμβαση από την Αγγλία, ενώ οι σκωτσέζοι βουλευτές στο Λονδίνο θα έχουν ψήφο και θα μπορούν να διαμορφώνουν την πολιτική για την υγεία στην Αγγλία» τονίζει.
«Ηδη κάποιοι άγγλοι πολιτικοί ενίστανται πιέζοντας τον
Κάμερον και την κυβέρνησή του να βρουν λύση για αυτή την ανισότητα πριν από τις βουλευτικές εκλογές την άνοιξη του 2015.
Υπάρχουν ιδέες, αλλά όχι και συναίνεση. Η πιο ριζοσπαστική θα ήταν η δημιουργία ενός αγγλικού Κοινοβουλίου που θα ασχολείται αποκλειστικά με τις αγγλικές υποθέσεις.
Αλλά τότε τι θα γίνει με το Ουέστμινστερ (σ.σ. τη Βουλή του Ηνωμένου Βασιλείου στο Λονδίνο) και πώς θα ονομάζεται ο ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος; Η Βρετανία έχει ήδη έναν πρωθυπουργό και η Σκωτία, η Ουαλία και η Βόρεια Ιρλανδία έχουν τους δικούς τους πρωθυπουργούς.
Μια άλλη επιλογή θα ήταν να απαγορευθεί στους σκωτσέζους βουλευτές στο Ουέστμινστερ να συμμετέχουν στις ψηφοφορίες νόμων που αφορούν την Αγγλία. Αλλά και αυτό θα ήταν δύσκολο και περίπλοκο.
Η ανάγκη να βρεθεί ένας συμβιβασμός είναι επείγουσα. Οι προτάσεις για τη μεταβίβαση περαιτέρω εξουσιών στη Σκωτία πρέπει να καταρτιστούν και να παρουσιαστούν στις αρχές του νέου έτους. Και είναι βέβαιο ότι οι άγγλοι ψηφοφόροι θα απαιτήσουν ίση μεταχείριση» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ