Τον Ιούνιο του 2013 οι ηγέτες του G8 είχαν συναντηθεί στο Λοχ Αϊρν της Βόρειας Ιρλανδίας για να αναζητήσουν τρόπους καταπολέμησης της φοροδιαφυγής σε διεθνές επίπεδο. «Οι χώρες θα πρέπει να αλλάξουν τους κανονισμούς που επιτρέπουν στις υπερεθνικές επιχειρήσεις να μεταφέρουν τα κέρδη τους σε χώρες με ασήμαντους φορολογικούς συντελεστές ή και σε φορολογικούς παραδείσους» αναφέρει η «Διακήρυξη του Λοχ Αϊρν» την οποία υπέγραψαν.
Πρόκειται για μια πρακτική που κατά κόρον χρησιμοποιούν επιχειρηματικοί κολοσσοί όπως οι Microsoft, Google, Facebook, Apple και Hewlett Packard για να γλιτώσουν φόρους. Ακριβώς έναν χρόνο αργότερα η Ευρωπαϊκή Ενωση φέρεται διατεθειμένη να ξεκινήσει μια διεθνή έρευνα για τα φορολογικά καθεστώτα που ισχύουν στους κόλπους της, συγκεκριμένα στην Ιρλανδία, στην Ολλανδία και στο Λουξεμβούργο. Αφορμή, οι προνομιακές σχέσεις που έχουν οικοδομήσει τρία επιχειρηματικά μεγαθήρια με τις χώρες αυτές: η Apple με την Ιρλανδία, η Starbucks με την Ολλανδία και η Fiat με το Λουξεμβούργο.
Στο σκαμνί
«Επιτέλους οι πολυεθνικές πρέπει να καταβάλουν το μερίδιο των φόρων που τους αναλογεί» δήλωσε ο αρμόδιος για θέματα Ανταγωνισμού επίτροπος της ΕΕ Χοακίν Αλμούνια. Είναι αλήθεια ότι το συγκεκριμένο «υπουργείο» της Κομισιόν επιδεικνύει σημαντική δραστηριότητα –σε αντίθεση με άλλες υπηρεσίες που με τη νωθρότητα και την αβελτηρία τους έδωσαν επιχειρήματα στους ευρωσκεπτικιστές και κατά κάποιον τρόπο βοήθησαν για την πρόσφατη θεαματική εκλογική άνοδο των δυνάμεων που αντιστρατεύονται το ευρωπαϊκό όραμα.
Εν προκειμένω και ο Αλμούνια και η προκάτοχός του Νέλι Κρους δεν δίστασαν να επιβάλουν σημαντικές κυρώσεις και υψηλά πρόστιμα τα τελευταία χρόνια σε επιχειρήσεις που συνελήφθησαν να παραβιάζουν τις αρχές και τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Στην καλή λειτουργία των υπηρεσιών για την εξασφάλιση του ελεύθερου ανταγωνισμού στην ΕΕ συνεισφέρουν βεβαίως και οι ίδιες οι επιχειρήσεις «καρφώνοντας» η μία την άλλη. Διότι σε περίπτωση που μια εταιρεία διαπιστώνει ότι κάποια ανταγωνίστριά της εκμεταλλεύεται «παραθυράκια» του νόμου ή χρησιμοποιεί έκνομες πρακτικές για να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα προσφεύγει στις Βρυξέλλες για την αποκατάσταση της δικαιοσύνης.
Στην προκειμένη περίπτωση το σημαντικότερο είναι ότι ο ισπανός επίτροπος Ανταγωνισμού και οι επιτελείς του δεν στρέφονται μόνο κατά των πολυεθνικών ή ακριβέστερα υπερεθνικών επιχειρήσεων που επιδίδονται σε λογιστικές μεταφορές κερδών από μια ευρωπαϊκή χώρα σε άλλη με χαμηλότερη φορολογία. Στρέφονται και κατά των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που προσφέρουν φορολογικά κίνητρα σε υπερεθνικές επιχειρήσεις για να προσελκύσουν επενδύσεις, παραβιάζοντας όμως έτσι τον ανταγωνισμό.
«Δίκαιο μερίδιο»
Και σ’ αυτή την περίπτωση είναι οι εργοδοτικές ενώσεις και τα επιχειρηματικά λόμπι της Ευρώπης που είχαν την πρωτοβουλία των κινήσεων.
Εκπρόσωποι των λόμπι αυτών κατήγγειλαν στις Βρυξέλλες την ασήμαντη φορολογική επιβάρυνση που απολάμβαναν κάποιες ανταγωνίστριες επιχειρήσεις, κυρίως αμερικανικές, βάζοντας τις ευρωπαϊκές εταιρείες σε μειονεκτική θέση.
«Στη σημερινή συγκυρία των περιορισμένων κρατικών προϋπολογισμών είναι ιδιαιτέρως σημαντικό οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις να πληρώνουν δίκαιο μερίδιο φόρων για τα κέρδη που αποκομίζουν σε κάθε χώρα. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί κρατικής βοήθειας, οι αρχές κάθε χώρας δεν δικαιούνται να επιτρέπουν σε κάποιες εταιρείες να πληρώνουν λιγότερους φόρους από αυτούς που ισχύουν αδιακρίτως για τις εγχώριες επιχειρήσεις» τόνισε σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε την περασμένη Τετάρτη στις Βρυξέλλες ο Αλμούνια.
Ερευνες σε Apple, Starbucks και Fiat
Η πρώτη έρευνα της Κομισιόν αφορά τη συμφωνία της Apple με την κυβέρνηση του Δουβλίνου. Πέρυσι η αμερικανική Γερουσία αποκάλυψε ότι η δημιουργός του iPhone φορολογούνταν με μέσο συντελεστή μόλις 2% συνολικά για τις δραστηριότητές της ανά την υφήλιο. Η Apple έχει μεταφέρει την έδρα για τις διεθνείς δραστηριότητές της στην Ιρλανδία, αλλά έχει εγγράψει τα φορολογικά της μητρώα σε… τρίτες χώρες –το επιτρέπει αυτό ο ιρλανδικός νόμος, παρά το ότι η χώρα διαθέτει (μαζί με την Κύπρο) το χαμηλότερο συντελεστή φορολόγησης επιχειρήσεων στην Ευρώπη (12,5%). Οι αμερικανοί γερουσιαστές αποκάλυψαν ότι η Apple λειτουργεί στην Ιρλανδία θυγατρικές που δεν έχουν φορολογικό μητρώο… πουθενά στον κόσμο!
Η πρώτη έρευνα της Κομισιόν αφορά τη συμφωνία της Apple με την κυβέρνηση του Δουβλίνου. Πέρυσι η αμερικανική Γερουσία αποκάλυψε ότι η δημιουργός του iPhone φορολογούνταν με μέσο συντελεστή μόλις 2% συνολικά για τις δραστηριότητές της ανά την υφήλιο. Η Apple έχει μεταφέρει την έδρα για τις διεθνείς δραστηριότητές της στην Ιρλανδία, αλλά έχει εγγράψει τα φορολογικά της μητρώα σε… τρίτες χώρες –το επιτρέπει αυτό ο ιρλανδικός νόμος, παρά το ότι η χώρα διαθέτει (μαζί με την Κύπρο) το χαμηλότερο συντελεστή φορολόγησης επιχειρήσεων στην Ευρώπη (12,5%). Οι αμερικανοί γερουσιαστές αποκάλυψαν ότι η Apple λειτουργεί στην Ιρλανδία θυγατρικές που δεν έχουν φορολογικό μητρώο… πουθενά στον κόσμο!
Η δεύτερη έρευνα αφορά την επίσης αμερικανική Starbucks. Η διεθνής αλυσίδα καφενείων έχει ελαχιστοποιήσει τους φόρους στις χώρες που πραγματοποιεί τον μεγαλύτερο τζίρο της στην Ευρώπη (Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία) μέσω διευθετήσεων που έχει κάνει με τις Αρχές της Ολλανδίας, όπου έχει μεταφέρει την ευρωπαϊκή έδρα της. Η τρίτη έρευνα αφορά τη Fiat Finance and Trade, η οποία παρέχει υπηρεσίες στον ιταλικό όμιλο χρηματοδοτώντας τις θυγατρικές του και επενδύοντας τα κέρδη του. Μέσω της Fiat Finance and Trade, η οποία εδρεύει στο Λουξεμβούργο αλλά διαθέτει θυγατρικές στη Βρετανία και στην Ισπανία, ο όμιλος Fiat φέρεται να εξασφαλίζει σημαντικά φορολογικά οφέλη.
Η Apple, η Starbucks, όπως άλλωστε και οι κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και της Ολλανδίας, δήλωσαν από την περασμένη Τετάρτη κιόλας ότι θα συνεργαστούν πλήρως με τις υπηρεσίες του Χοακίν Αλμούνια. Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στις Βρυξέλλες, ο ισπανός επίτροπος υπαινίχθηκε έρευνες και σε άλλες χώρες και επιχειρήσεις. «Είναι γνωστό ότι βρισκόμαστε σε επαφή με τις κυβερνήσεις του Βελγίου και της Βρετανίας, και ιδιαιτέρως της Βρετανίας για την περίπτωση του ιδιαίτερου φορολογικού καθεστώτος που επικρατεί στο Γιβραλτάρ. Ισως ξεκινήσουμε και νέες έρευνες» είπε χαρακτηριστικά ο Αλμούνια.
Το μοντέλο της Microsoft
Αρωγό στο κυνήγι των πολυεθνικών φοροφυγάδων η ΕΕ έχει και τις ΗΠΑ. Από «παραθυράκια» του αμερικανικού φορολογικού συστήματος κάνουν φτερά από τις ΗΠΑ εκατομμύρια δολάρια σε φόρους που θα έπρεπε να αποδώσουν μεγάλες αμερικανικές εταιρείες, που συνήθως δραστηριοποιούνται στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι μόνο η Microsoft μέσω συναλλαγών με θυγατρικές της εταιρείες στο Πόρτο Ρίκο, στην Ιρλανδία, στη Σιγκαπούρη και στις Βερμούδες κατάφερε να γλιτώσει φόρους 6,5 δισ. δολαρίων που θα κατέβαλλε στις ΗΠΑ.
Οι αμερικανικές εταιρείες λαμβάνουν πιστώσεις για τους φόρους που καταβάλλουν σε άλλες χώρες και δεν υποχρεούνται να πληρώσουν φόρους στο αμερικανικό κράτος μέχρι να φέρουν εντός αμερικανικής επικρατείας τα κέρδη που αποκομίζουν στο εξωτερικό. Βεβαίως, το φορολογικό χάσμα μεταξύ του 35% του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις στις ΗΠΑ και των κατά πολύ χαμηλότερων συντελεστών σε άλλες χώρες δίνει κίνητρο στις επιχειρήσεις να μεταφέρουν τα κέρδη τους οπουδήποτε αλλού.
Σύμφωνα με αποκάλυψη της αμερικανικής Γερουσίας, η εταιρεία του Μπιλ Γκέιτς χρησιμοποιώντας ένα σύστημα εσωτερικών συναλλαγών κατάφερνε επί σειρά ετών να μεταφέρει περίπου το 47% των πωλήσεών της στις ΗΠΑ για φορολόγηση σε ξένες χώρες. Συγκεκριμένα η Microsoft κατέγραφε τα έσοδά της σε θυγατρική εταιρεία που εδρεύει στο Πόρτο Ρίκο. Επίσης μετέφερε μέρος από τα κέρδη της από τις παγκόσμιες δραστηριότητές της στις Βερμούδες, σε θυγατρική της εταιρεία που δεν απασχολεί ούτε έναν εργαζόμενο.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
