Το επταήμερο του Διόδωρου

Ευτυχία είναι να έρχονται να λένε τα παιδιά τα κάλαντα και να τα χορεύουν κιόλας

Να την πάλι η ψευδαίσθηση του τέλους και της αρχής, πως κάτι τελειώνει και κάτι καινούργιο αρχίζει, ότι δήθεν κάνουμε άλμα και θα διασκελίσουμε μια ολόκληρη μονάδα, θα βρεθούμε από το 2013 στο 2014. Ο χρόνος είναι συνεχής και ο χώρος είναι λείος, δεν μπορούν να τους καταγράψουν ούτε τα χρονόμετρα και διαστημόμετρα των Ολυμπιακών Αγώνων που σημειώνουν χιλιοστά του χιλιοστού. Ολα τα ορόσημα, όπως και όλα τα πράγματα, είναι λέξεις, λέξεις, λέξεις που δημιουργεί το φτωχό μυαλό μας για να βάλει τάξη στον χαοτικό κόσμο και φτάνει να νομίζει τελικά πως κόσμος είναι τα δημιουργήματά του, οι λέξεις της γλώσσας του.

Ο κόσμος είναι λείος και συνεχής, η φύση δεν αγαπάει το κενό, όπως οι άνθρωποι δεν αγαπάμε το στρίμωγμα, ούτε στα τρόλεϊ ούτε στον χωροχρόνο των άπειρων συμβάντων που κάθε στιγμή είμαστε βυθισμένοι. Δεν υπάρχει αρχή, μέση και τέλος ούτε καν στις ζωές μας: οι δύο χρονολογίες γέννησης και θανάτου δεν σημαίνουν τίποτα, είναι φανταστικές τομές του συνεχούς χρόνου, όπως και η Πρωτοχρονιά και τα Χριστούγεννα και κάθε άλλη ημερομηνία.

Μόνο εμείς θα μπορούσαμε, υποκειμενικά, να ορίσουμε αρχή, μέση και τέλος –αλλά όταν έρθει το τέλος, χάνουμε αυτή τη δυνατότητα, πάπαλα οι ενατενίσεις. Εκτός και αν είναι αλήθεια πως στο τέλος βλέπουμε όλη τη ζωή μας σε fast forward –αλλά αν είναι τόσο γρήγορη η επανάληψη, τι να πρωτοδείς;

Θα έπρεπε να μας επιτρέπεται να την παίζουμε αργά, όσο αργά θέλουμε, τόσο αργά ώστε να την ξαναζήσουμε στιγμή προς στιγμή, να νιώσουμε τις ίδιες χαρές και λύπες, να κάνουμε τα ίδια λάθη, να έχουμε τις ίδιες τύχες και ατυχίες.

• Για παράδειγμα, ο Χάρης Τομπούλογλου, πρόεδρος του νοσοκομείου Αγλαΐα Κυριακού και πολιτευτής της ΝΔ, είχε την ατυχία να τον πιάσουν όταν έπαιρνε τις 25.000 ευρώ που απαιτούσε ως δωράκι από εταιρεία για να αναθέσει δουλειά του νοσοκομείου του. Πρόκειται για την προσωποποίηση της συνέχειας: ό,τι θα έκανε πριν από τέσσερα χρόνια, κάνει και τώρα. Μετά σου λένε διάφοροι ότι «η κρίση είναι ευκαιρία για τομές».

Τομές όμως δεν υπάρχουν, όλα εξελίσσονται και αλλάζουν πολύ αργά, με ρυθμούς γεωλογικού χρόνου κατακάθονται, γίνονται ιζήματα και τελικά πετρώνουν οι βρωμιές που αιωρούνται σε θάλασσες και ωκεανούς. Σε όλη τη διάρκεια της Ελληνοκαινούς Περιόδου θα κυκλοφορούν ανάμεσά μας, πλούσια και διάσημα.

• Αλλο παράδειγμα: ο Αντώνης Κάντας, αναπληρωτής διευθυντής Εξοπλισμών στο υπουργείο Αμυνας από το 1996 ως το 2002, συνέχισε να εισπράττει μίζες ακόμα και όταν άλλαξε ο υπουργός και τη θέση του νυν ισοβίτη Ακη Τσοχατζόπουλου πήρε ο Γιάννος Παπαντωνίου. «Πήρα τόσο πολλές που ούτε καν τις θυμάμαι όλες» δήλωσε. Τουλάχιστον 17,5 εκατομμύρια ευρώ μάζεψε στα 6 χρόνια της θητείας του, 3 εκατομμυριάκια τον χρόνο.

Προφανώς, αυτές οι πρακτικές των αιωρούμενων ακαθαρσιών της Ελληνοκαινούς έρχονται από παλιά και θα συνεχιστούν από επόμενους υπουργούς, γραμματείς, διευθυντές και διοικητές. Αποδεικνύεται λοιπόν πως υπάρχει «συνέχεια του κράτους», ανεξάρτητα από το ποιος κυβερνά, ποιος είναι υπουργός ή γραμματέας. Αλλά εμείς βάζουμε εδώ και εκεί ονόματα-ορόσημα, εκλογικών ετών, πρωθυπουργών, αρχιεπισκόπων. Και έχουμε την ψευδαίσθηση πως όχι μόνο κάτι αλλάζει αλλά και πως συνεννοούμαστε μεταξύ μας.

Χρόνια τώρα έγραφα και ξανάγραφα στις σελίδες σου, ημερολόγιό μου, πως τα τεράστια ποσά που δαπανάμε για εξοπλισμούς δεν είναι για τη σωτηρία της πατρίδας από εχθρούς αλλά για να πλουτίζουν αυτοί που παραγγέλνουν τα όπλα. Χρόνια τώρα, συνέχεια –ακόμα και η τελειότερη και ατιμώρητη για τους πολιτικούς εμπνευστές της απάτη, αυτή των «δομημένων ομολόγων» επί Καραμανλή του Μικρού, του μικρότατου, για πρόσχημα την παραγγελία όπλων είχε.

Και από τον πολύ πατριωτισμό των πολιτικών και των δημοσιογράφων που θέλανε όλο και περισσότερα όπλα για αναχαιτίσεις, αναγνωρίσεις και άλλα πολεμικά παιχνίδια στο Αιγαίο, κάποιοι έμειναν με τις χρυσές μίζες τους και εμείς με τη Χρυσή Αυγή –αμφιβάλλει κανείς ότι αυτό το κλίμα την έθρεψε; Και πώς την τρέφουν ακόμη περισσότερο όσα συνεχώς μαθαίνουμε για Καντάδες, Τομπούλογλου, Λιάπηδες, και όσους θα ακολουθήσουν;

Το παζάρι μας

Εχω κουραστεί να ψάχνω για ασυνέχειες, ημερολόγιό μου. Μαθαίναμε κάτι διαλεκτικές θεωρίες παλιά, για τη συσσώρευση ποσοτικών αλλαγών που φέρνουν τελικά ποιοτικές αλλαγές –αλλά η συσσώρευση είναι αργή και βασανιστική, σαν τον γεωλογικό χρόνο.

Το μόνο ασυνεχές που υπάρχει γύρω μου είναι το διαφανές πλαστικό μπαλάκι που αγόρασα από το παζάρι του Πεδίου του Αρεως. Εχει δύο ψαράκια μέσα και κάτι που μοιάζει με βαθυσκάφος. Μόλις το πετάξεις και χτυπήσει κάτω, το βαθυσκάφος αρχίζει να εκπέμπει αναλαμπές γαλάζιου φωτός και τα ψαράκια το κοιτάνε αποσβολωμένα –όπως και εγώ, όταν ανακαλύπτω τις συνέχειες, πολύ μου αρέσει αυτό το παιχνίδι.

Ενα ευρώ το πήρα, φτήνια στο παζάρι μας, όλα τα εμπορεύματα είναι για ισχνά βαλάντια, σαν το δικό μου. Τα μόνα όπλα που έχω αγοράσει στη ζωή μου είναι τα πλαστικά από πάγκους πανηγυριών. Δεν αφήνουν μίζες αυτά, πληρώνεις από την τσέπη σου για να τα πάρεις.

Εχουμε και καρουσέλ στο γιορτινό πανηγύρι μας με αλογάκια και συγκρουόμενα και αυτοκινητάκια από αυτά που ανεβαίνουν τα πολύ μικρά παιδιά και άμα ρίξεις κέρμα ταρακουνιούνται –ως και παγοδρόμιο, μάλιστα παγοδρόμιο, με τους πιτσιρικάδες να περιμένουν ουρά για να μπουν. Απέναντι ακριβώς από την ουρά του αλόγου του Κωνσταντίνου. Μαλλί της γριάς, λουκουμάδες, τηγανίτες, ποπκόρν, δεν μας λείπει τίποτα για να γιορτάσουμε τον καινούργιο χρόνο που δεν θα είναι καινούργιος.

Γιατί να μην έχει όλον τον χρόνο καρουσέλ, συγκρουόμενα, ταρακουνούμενα, παγοδρόμιο, μαλλί της γριάς στο Πεδίον του Αρεως; Τις υπόλοιπες ημέρες δεν υπάρχει τίποτα για να διασκεδάσεις, να περάσεις την ώρα σου. Οι συνταξιούχοι που παίζουν σκάκι και τάβλι κουβαλάνε καρέκλες και τραπεζάκια από το σπίτι τους. «Οχι στην εμπορευματοποίηση» φώναζαν οι ηλίθιοι επί δέκα χρόνια, αφότου ξεκίνησε η ανακαίνισή του.

Και κατάφεραν να κλείσουν όχι μόνο το Green Park αλλά ακόμα και τα περίπτερα που πουλάγανε σοκολάτες και αναψυκτικά –είχαν και ταρακουνούμενα, έπεφταν οι πιτσιρικάδες και έσπαγαν τα κεφάλια τους, συγχύζονταν οι ωραίες μαμάδες. Αλλά και συγχυσμένες, πάλι ωραίες ήσαντε, που λέγαμε και στης Ιζαμπώς, στο τοπικό ηλειακό ιδίωμα ως τις προάλλες που ήρθα στην Αθήνα. Πάνε και αυτά, τίποτα το εμπορευματικό, νησίδα πρωτόγονου κομμουνισμού είναι το πάρκο.

Ελπίζοντας στην ασυνέχεια

Και αφού επιβίωσε ο πρωτόγονος κομμουνισμός στην καρδιά της ρημαγμένης Αθήνας παράλληλα με τον μεταμοντέρνο μιζαδορισμό στην καρδιά του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, γιατί να ελπίζουμε ότι τα πυροτεχνήματα της νύχτας της Πρωτοχρονιάς θα αλλάξουν κάτι;

Συνεχώς θα κυλάει ο χρόνος, βαθμιαία θα μειώνονται η ανεργία και η ύφεση, και θα έχουμε, λέει, ανάπτυξη το 2014. Εντάξει, έχει σταθεροποιηθεί γύρω στο 27% η ανεργία, πόσα χρόνια όμως θα χρειαστούν για να γίνει μονοψήφια; Πότε θα ξαναγυρίσουν από το εξωτερικό τα δεκάδες δισεκατομμύρια που έφυγαν όταν ξεκίνησε η κρίση, να κινηθεί η οικονομία;

Εγώ, αν συμμετείχα στο Eurogroup, θα πρότεινα «βεβαίως να γίνει νέο Σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα. Να χρηματοδοτηθεί με αναγκαστικό δάνειο από τις καταθέσεις των Ελλήνων που έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό». 30% να είναι το δάνειο, θα μαζευτούν 20-25 δισεκατομμύρια, τουλάχιστον 80 έφυγαν από το 2010 και τα περισσότερα δεν ξαναγύρισαν. Και τους δρόμους θα ξαναρχίσουμε να φτιάχνουμε, και δάνεια στις επιχειρήσεις θα δοθούν και μπόλικα όπλα, φυσικά, θα αρχίσουμε να ξαναγοράζουμε.

Αλλά το πλαστικό διαφανές μπαλάκι μου που, μόλις χτυπήσει στο πάτωμα και αναπηδήσει, φωτίζεται με παλλόμενο γαλάζιο φως από το βαθυσκάφος μού λέει πως υπάρχουν ασυνέχειες ακόμη και στις σκοτεινές αβύσσους, εκεί που οι αιωρούμενες βρωμιές θολώνουν τα πάντα. Μπορεί και τα βεγγαλικά της Πρωτοχρονιάς να παίξουν τον ίδιο ρόλο, ημερολόγιό μου, μπορεί να γίνει η αναπήδηση που διακόπτει τη συνέχεια της πτώσης και κάνει το μπαλάκι να λειτουργήσει. Ακόμη και ψευδαίσθηση να είναι, δεν θα είναι η χειρότερη από τις τόσες και τόσες υπαρξιακές.

Ψιλά στην άκρη λοιπόν για τα παιδιά που θα πουν τα κάλαντα, με ό,τι περισσέψει αγοράζουμε λαχεία και παίζουμε τζόκερ και λόττο, με τα ψίχουλα που θα μείνουν παίρνουμε δίπλες, μελομακάρονα, κουραμπιέδες και ό,τι χρηστικό μας λείπει από το παζάρι του Πεδίου του Αρεως.

Μετά ξαπλώνουμε, ψάχνουμε στον νυχτερινό ουρανό για πυροτεχνήματα, περιμένουμε να έρθει, να είναι ασυνεχές, τυχερό και ευτυχισμένο το 2014.