Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας από το Ορεγκον στην οποία ανήκει το νέο επίτευγμα, δρ Σουκράτ Μιταλίποφ
Την εβδομάδα που μας πέρασε όμως φάνηκε ότι τελικώς επετεύχθη η πολυπόθητη δημιουργία ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων στο εργαστήριο μέσω της μεθόδου κλωνοποίησης που «γέννησε» και την Ντόλι. Η σχετική δημοσίευση έγινε στην επιθεώρηση «Cell» και τράβηξε επάνω της τα φώτα της δημοσιότητας –δικαιολογημένα, αφού, αν όντως ισχύει (διότι το παρελθόν μάς κάνει να κρατούμε «μικρό καλάθι»), δίνει σημαντική ώθηση σε ό,τι αφορά τη θεραπεία πλήθους νόσων με χρήση κυττάρων των ίδιων των ασθενών. Το επίτευγμα ανήκει σε ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Ορεγκον καθώς και από το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο για τα Πρωτεύοντα Θηλαστικά του Ορεγκον. Οι ειδικοί με επικεφαλής τον δρα Σουκράτ Μιταλίποφ ανέφεραν ότι μεταμόσχευσαν γενετικό υλικό ενός ενηλίκου κυττάρου σε απύρηνο ωάριο και κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα έμβρυο μερικών ημερών από το οποίο και εξήγαγαν ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα, ικανά να μετατραπούν σε κύτταρα διαφορετικών ιστών του οργανισμού.
Η ερευνητική ομάδα από το Ορεγκον επανέλαβε ουκ ολίγες φορές ότι το επίτευγμά της έχει ως αποκλειστικό στόχο να προαγάγει την αναγεννητική ιατρική δίνοντας ώθηση στο πεδίο των βλαστοκυτταρικών θεραπειών. Πρόκειται για ένα πεδίο πολύ «hot» αλλά και πολύπαθο, αφού και μόνο ο προσδιορισμός «εμβρυϊκά» μετατρέπει αυτά τα κύτταρα σε «μήλον της έριδος» μεταξύ ειδικών (και μη). Και αυτό διότι ως σήμερα η φυσική πηγή λήψης ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων δεν ήταν άλλη από τα ανθρώπινα έμβρυα, η χρήση των οποίων έχει προκαλέσει κατά καιρούς μεγάλες διαμάχες. Η νέα τεχνική φαίνεται να ξεφεύγει από τα «πυρά», αφού βασίζεται σε χρήση μη γονιμοποιημένων ανθρώπινων ωαρίων.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος της εταιρείας ACT που διεξάγει επιτυχημένη κλινική δοκιμή εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων, δρ Ρόμπερτ Λάντσα
Αυτό ακριβώς αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ένας από τους επιστήμονες που είναι από τους πιο κατάλληλους παγκοσμίως για να σχολιάσει τη νέα μελέτη. Πρόκειται για τον δρα Ρόμπερτ Λάντσα, επιστημονικό υπεύθυνο της εταιρείας Advanced Cell Technology (ΑCT), η οποία διεξάγει μια από τις ελάχιστες δοκιμές παγκοσμίως με χρήση εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων σε ανθρώπους. Ο δρ Λάντσα –όπως και πολλοί άλλοι επιστήμονες του πεδίου, πρέπει να σημειώσουμε –χαρακτηρίζει τη νέα έρευνα «επίτευγμα-ορόσημο», η οποία όμως μένει να αποδείξει την αξία της στο αναπόφευκτο «crash test» με τα κύτταρα iPS. «Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα που προκύπτουν ύστερα από κλωνοποίηση ή τα κύτταρα iPS θα αποδειχθούν καλύτερα από θεραπευτικής απόψεως. Μέχρι στιγμής έχουν εμφανιστεί προβλήματα σε ό,τι αφορά τα iPS –η απόπτωση, η επιγενετική “μνήμη” και η απόρριψή τους είναι ορισμένα από αυτά, ενώ παράλληλα για τη δημιουργία τους απαιτούνται μήνες ενώ για τη δημιουργία των “κλωνοποιημένων” κυττάρων μόνο λίγες ημέρες. Το γεγονός αυτό οδηγεί ορισμένους επιστήμονες στο να αναφέρουν ότι ο πραγματικός επαναπρογραμματισμός μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της τεχνικής πυρηνικής μεταφοράς σωματικού κυττάρου».
Το νέο επίτευγμα άνοιξε και πάλι τον ασκό του Αιόλου σε ό,τι αφορά τους φόβους για μελλοντική κλωνοποίηση ανθρώπων. Ηδη η βρετανική οργάνωση Human Genetics Alert εναντιώθηκε με δριμύτητα στη μελέτη του δρος Μιταλίποφ. «Οι επιστήμονες έφεραν τελικά στον… κόσμο το “βρέφος” που όλοι οι θιασώτες της ανθρώπινης κλωνοποίησης περίμεναν: μια μέθοδο για την αποτελεσματική κλωνοποίηση ανθρώπινων εμβρύων» ανέφερε ο διευθυντής της οργάνωσης δρ Ντέιβιντ Κινγκ και προσέθεσε: «Το γεγονός αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη να υπάρξει διεθνής νομική απαγόρευση στην ανθρώπινη κλωνοποίηση προτού διεξαχθούν και άλλες τέτοιου είδους μελέτες». 1998
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν με επικεφαλής τον Τζέιμι Τόμσον ανακοινώνουν ότι εξήγαγαν κύτταρα από ανθρώπινα έμβρυα ολίγων ημερών (στο στάδιο της βλαστοκύστης).
2001
Το ότι για τη λήψη εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων απαιτείται η καταστροφή εμβρύων προκαλεί έντονες αντιδράσεις οργανώσεων που πιστεύουν πως η ζωή ξεκινά με τη σύλληψη. O τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους απαγορεύει την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για την έρευνα που θα αφορά δημιουργία νέων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων από έμβρυα.
2004-2005
Ο Γου Σουκ Χουάνγκ από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ γίνεται διάσημος καθώς αναφέρει με δύο δημοσιεύσεις του στην έγκριτη επιθεώρηση «Science» ότι κατάφερε να δημιουργήσει ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα με την τεχνική της πυρηνικής μεταφοράς σωματικού κυττάρου (κοινώς με τη μέθοδο της… Ντόλι).
2006
Aποκαλύπτεται ότι o Χουάνγκ είχε παραποιήσει τα στοιχεία των μελετών του. Η περίπτωση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιστημονικές απάτες που έχουν έλθει ποτέ στο φως.
2007
Η «ανήθικη» χρήση εμβρύων οδηγεί τους επιστήμονες στην αναζήτηση εναλλακτικών μεθόδων. Ο Σίνγια Γιαμανάκα από το Πανεπιστήμιο του Κιότο δημιουργεί κύτταρα με τις πολυδύναμες ιδιότητες των εμβρυϊκών βλαστικών (iPS) εφαρμόζοντας νέα μέθοδο που δεν απαιτεί τη χρήση εμβρύων αλλά επαναπρογραμματισμό ενηλίκων κυττάρων. Τα iPS χαρίζουν στον «πατέρα» τους το Νομπέλ Ιατρικής 2012.
2010
Η κυβέρνηση Ομπάμα είναι υπέρ της έρευνας στα βλαστικά κύτταρα. Τον Οκτώβριο η εταιρεία Geron λαμβάνει έγκριση διεξαγωγής κλινικών δοκιμών με εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα για την αντιμετώπιση της παράλυσης (ΗΠΑ). Τον Νοέμβριο η ReNeuron λαμβάνει άδεια για δοκιμές με στόχο την αποκατάσταση των βλαβών ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο (Ευρώπη), και η Advanced Cell Technology για την αντιμετώπιση μορφών τύφλωσης όπως η δυστροφία Στάργκαρντ (αρχικώς στις ΗΠΑ ακολούθως στην Ευρώπη).
2011
Η Geron σταματά τη δοκιμή της και ανακοινώνει ότι εγκαταλείπει το συγκεκριμένο πεδίο. Μέχρι στιγμής η πιο υποσχόμενη δοκιμή με τέτοιου είδους κύτταρα φαίνεται να είναι αυτή της ACT, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με την εταιρεία, η όραση ενός ασθενούς έχει ήδη παρουσιάσει σημαντική βελτίωση.
2013
Η ομάδα από το Ορεγκον ανακοινώνει τη δημιουργία ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων μέσω κλωνοποίησης (μέθοδος της… Ντόλι και πάλι) με δημοσίευσή της στις 15 Μαΐου στην επιθεώρηση «Cell». Ελπίζουμε ότι αυτή τη φορά το επίτευγμα θα… παραμείνει επίτευγμα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
