Τα δελφίνια ξεσυνερίζονταν την πλώρη του καϊκιού που ταξίδευε από την Κάμειρο Σκάλα της Ρόδου για τη Χάλκη, ίδια κι απαράλλαχτα με εκείνα που κολυμπούν στο μελανό βάθος του κάνθαρου που βρέθηκε σε έναν τάφο του 4ου αιώνα π.Χ.
στον Πόνταμο. Από αυτόν τον ειδυλλιακό όρμο πίσω από τον Ημπορειό ξεκινά η Ιστορία, αλλά και οι ιστορίες στη Χάλκη. Τα πορτοπαράθυρα του μοναδικού οικισμού του νησιού, του Ημπορειού, βλέπουν όλα προς τη θάλασσα και τα πετρόκτιστα, νεοκλασικά σπίτια μοιάζουν να αναδύονται από τα νερά του λιμανιού. Ετσι τα ανοίγματα του κάθε σπιτιού είναι πάντα πλημμυρισμένα από το πέλαγο. Ακόμη και αυτά που χάσκουν στους ετοιμόρροπους τοίχους δεν είναι θλιβερή αλλά μαγική εικόνα. Το ίδιο και η εικόνα του νεκρού Χωριού της Χάλκης στην πλαγιά του λόφου με το κάστρο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννου (14ος- 15ος αιώνας) στην κορφή. Χάσκουν κι εκεί οι στέγες, τα παράθυρα και οι σκεπές. Οι κάτοικοι άφησαν εδώ το μεσαιωνικό παρελθόν τους και κατηφόρισαν προς τη θάλασσα, όταν δεν είχαν πλέον λόγους να κρύβονται. Τώρα η ζωή κυλά εδώ στον Ημπορειό, κάτω από το περίτεχνο καμπαναριό του Αγίου Νικολάου, σε έναν οικισμό ο οποίος αποτελεί μέρος της περίφημης «τριλογίας» της Δωδεκανήσου Καστελόριζου- ΣύμηςΧάλκης που δημιούργησε η ευημερία από την αλιεία του σφουγγαριού. Η «μελαγχολία» του Χωριού διασκεδάζεται από την ομορφιά του Ημπορειού…
Νησί στο μπόι του ανθρώπου
Η είσοδος στον κόρφο της Χάλκης είναι εντυπωσιακή. Πρώτα οι ελιγμοί μεταξύ των μικρών νησιών που κάνουν ασφαλές το λιμάνι της. Και μετά ανάμεσα στις βάρκες και στα καΐκια που «απολαμβάνουν» αυτή την ασφάλεια λικνιζόμενα στα ήρεμα νερά. Αράζεις σε μια σκηνή με ένα εκπληκτικό σκηνικό. Η σκηνή βεβαίως είναι θαλασσινή. Πράσινη, γαλάζια, Μαύρη Θάλασσα ακουμπά στην προκυμαία αλλά και στις αυλές πολλών σπιτιών. Αν παραπατήσει κάποιος, πέφτει στο νερό. Και κάποιοι- το καλοκαίρι- όντως πέφτουν στο νερό, αλλά σκόπιμα. Και μετά απλώνουν την πετσέτα τους σε ένα σοκάκι και στεγνώνουν στις τελευταίες ακτίνες του ηλιοβασιλέματος που κάνουν τα νερά στη συνοικία Μαύρη Θάλασσα, αριστερά όπως βλέπεις το λιμάνι, όντως μαύρα.
Η «νεκρή ζώνη» ανάμεσα στη θάλασσα και στον οικισμό είναι η πιο ζωντανή του νησιού. Στην προκυμαία είναι αραδιασμένα τα μέγαρα της κοινωνικής ζωής της Χάλκης: εστιατόρια, καφενεία, ζαχαροπλαστείο, καταστήματα. Η πιάτσα είναι εκεί ανεπτυγμένη σε όλη τη μεγαλοπρέπειά της. Σαν βιτρίνα. Το μάτι όμως κερδίζει τελικά το «φόντο». Τα υπέροχα σπίτια του οικισμού. Μια αρμονική συμφωνία σχημάτων και χρωμάτων. Το καραβάκι δένει στη σκιά του εντυπωσιακού καμπαναριού του Αγίου Νικολάου. Ο μάστορας που το έχτισε δεν ήξερε σχέδιο, ούτε καν να γράφει τη λέξη «Πολυτεχνείο». Εβαλε λοιπόν κάτω την εμπειρία και το μεράκι του, μερικά μέλη αρχαίου ναού του Απόλλωνα από τα Πευκιά για γούρι, και να το αριστούργημα…
Δεν είναι όμως όλα αυτά που κάνουν τη Χάλκη να φαίνεται ανθρώπινη με την πρώτη ματιά. Είναι που έχει ανθρώπινη λαλιά. Οι ήχοι της είναι φυσικοί. Καθώς τα τροχοφόρα που κυκλοφορούν είναι ελάχιστα, μόλις το καραβάκι σβήσει τις μηχανές του αφουγκράζεσαι το «βούισμα» του οικισμού, το μουρμούρισμα της θάλασσας, ίσως και το τραγούδι της παλιάς, παραδοσιακής λύρας του Αιγαίου, που συνεχίζει να ακούγεται εδώ. Ετσι μπορείς να ακούσεις τους ντόπιους να συζητούν μεταξύ τους με την ιδιαίτερη, τραγουδιστή προφορά τους. Βεβαίως δεν θα ακούσεις μυστικά, γιατί η Χάλκη είναι μια ανοιχτή καρδιά…
Ενα χωριό μνήμες
Ο μοναδικός δρόμος του νησιού φέρνει τον επισκέπτη ως το «κρυμμένο», εγκαταλελειμμένο χωριό και το κάστρο. Καλύτερη ώρα είναι να ξεκινήσεις την αυγή. Οχι μόνο γιατί εκείνη την ώρα η ζέστη υποφέρεται, αλλά και γιατί οι εικόνες της ανατολής είναι μοναδικές. Στον επόμενο κόλπο, ύστερα από εκείνον του Ημπορειού, το μικρό λευκό εκκλησάκι της Αγίας Θέκλας και η παραλία του Πόνταμου τυλίγονται σε ένα απίθανο φως. Οι πρώτες ακτίνες του ήλιου φωτίζουν με μοναδικό τρόπο τα ερείπια του μεσαιωνικού οικισμού. Μόνο οι εκκλησιές δείχνουν να αντέχουν στον χρόνο. Ανάμεσά τους και η εκκλησιά της Παναγιάς του 1400-1600 με τις υπέροχες τοιχογραφίες της. Στη χάρη της ξαναζεί το χωριό μία μέρα κάθε χρόνο, τον Δεκαπενταύγουστο.
Πιο πάνω από τον οικισμό, στην κορυφή της πλαγιάς, υπάρχουν άλλα ερείπια. Αυτά του κάστρου που έχτισαν οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννου. Εδώ μέσα στο κάστρο δεν είχε καλύτερη τύχη ούτε το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Ωστόσο η θέα προς το Καρπάθιο και κάτω χαμηλά στην Τραχιά με τις αντικριστές παραλίες της είναι αθάνατη και πάντα θα σου κόβει την ανάσα.
Βόλτα στις παραλίες
Κλασικά ο επισκέπτης πήγαινε εύκολα σε τέσσερις παραλίες με τα πόδια, διανθίζοντας το μπάνιο με τη μικρή περιπέτεια της πεζοπορίας.
Ο Πόνταμος είναι η μοναδική αμμουδιά πάνω στη Χάλκη και περνάει από εκεί ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος προς το Χωριό. Από τον Ημπορειό είναι 15 λεπτά με τα πόδια. Εκεί υπάρχουν ταβέρνα, καντίνα, ομπρέλες και ξαπλώστρες.
Τα Φτενάγια είναι από την πίσω πλευρά του ξενοδοχείου, πίσω από το εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης. Φτάνετε ως το εκκλησάκι και κατηφορίζετε στα βράχια, ως τη βραχώδη μικρή παραλία με το ψιλό βότσαλο, όπου επίσης λειτουργεί ταβέρνα και υπάρχουν ομπρέλες και ξαπλώστρες. Εδώ φτάνει και χωματόδρομος που περνάει κάτω από τους ανεμόμυλους. Με τα πόδια είναι περίπου 20 λεπτά από τον Ημπορειό.
Τα Κάνια είναι μια μικρή παραλία η οποία βρίσκεται βόρεια του Ημπορειού (30 λεπτά με τα πόδια), κοντά στις ιχθυοκαλλιέργειες. Εκεί φτάνει και άσφαλτος η οποία ξεκινά από το λιμάνι, στο δεύτερο στενό μετά το σχολείο. Τώρα, αυτές τις παραλίες συνδέει το μικρό δημοτικό λεωφορείο, το οποίο ξεκινά στις 5 κάθε απόγευμα για Φτενάγια, Πόνταμο και Κάνια.
Υπάρχει επίσης και η παραλία Γιάλι, που είναι η έξοδος φαραγγιού το οποίο καταλήγει σε μεγάλα άσπρα βότσαλα και σμαραγδένια νερά. Φτάνετε εκεί από το Χωριό, παίρνοντας το δρόμο που περνάει μπροστά από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό. Εκτελεί επίσης δρομολόγια και αυτοκίνητο και καΐκι. Για όλα όμως θα πρέπει να μεριμνήσετε εσείς, αφού δεν υπάρχει τίποτε. Αν πάτε με τα πόδια (30 λεπτά) θα πρέπει να υπολογίσετε και την (ανηφορική) επιστροφή.
Ως τον Αϊ-Γιάννη τον Αλάργα
Από το Χωριό ο περιηγητής μπορεί να συνεχίσει το περπάτημα στον μοναδικό δρόμο που διατρέχει το νησί για τον Αϊ-Γιάννη τον Αλάργα (7 χλμ. από τον Ημπορειό).
Πριν, θα συναντήσετε το εκκλησάκι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη, όπου προσκυνούσαν οι σφουγγαράδες προτού φύγουν για το επισφαλές ταξίδι τους.
Και τον Σταυρό του Ξύλου, το εκκλησάκι που πανηγυρίζει τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο το ραντεβού των Χαλκιτών δίνεται κάτω από το θεόρατο κυπαρίσσι, στην αυλή του Αϊ-Γιάννη, στις 29 Αυγούστου. Η επιστροφή των ξενιτεμένων είναι κάτι σαν την επιστροφή των σφουγγαράδων με την οποία είχε συνδεθεί παλαιότερα αυτό το μεγαλύτερο πανηγύρι της Χάλκης. Τώρα το μικρό λεωφορείο του Δήμου Χάλκης κάνει κάθε πρωί δρομολόγια για το Χωριό και τον Αϊ-Γιάννη τον Αλάργα.
Οι άλλοι δρόμοι του νησιού είναι θαλασσινοί. Παίρνετε το καΐκι από τον Ημπορειό για το πολυσχιδές νησί Αλιμιά, αλλά και για τον γύρο της Χάλκης, όπου κολυμπάτε στις πιο όμορφες παραλίες, όπως η διπλή παραλία της Τραχειάς, η «σφηνωμένη» στα βράχια Αρέτα ή οι Δυο Γιαλοί και απολαμβάνετε το σμαραγδένιο πέρασμα της Φωκοσπηλιάς, όπου το φως του ήλιου δημιουργεί ονειρικές αντανακλάσεις στα βαθυγάλανα νερά.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Με καραβάκι από την Κάμειρο Σκάλα της Ρόδου,τακτικά δρομολόγια,διάρκεια ταξιδιού μία ώρα.Με φέρι- μπόουτ από το λιμάνι της Ρόδου,τρεις φορές την εβδομάδα για Χάλκη (2 ώρες).Από Πειραιά,άπειρες ώρες για Χάλκη,μέσω Κρήτης ή Ιου,Σαντορίνης και Ανάφης,Κάσου και Καρπάθου,τηλ.
210 4511.310-7.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Στο πολύ ωραίο,τεσσάρων αστέρων,ξενοδοχείο Ηiona Αrt,το οποίο διαθέτει και συνεδριακό κέντρο,τηλ.22460 45244,www. hionaart.gr, info@hionaart.gr. Το ξενοδοχείο είναι δημοτική επιχείρηση του Δήμου Χάλκης και μπορείτε να πάρετε πληροφορίες από εκεί για όλα τα καταλύματα του νησιού.Δωμάτια μπορείτε να βρείτε και μέσω του ταξιδιωτικού γραφείου «Ζifos Travel»,τηλ.22460 45082.
ΦΑΓΗΤΟ
Στο λιμάνι της Χάλκης η κυρία Λευκωσία συνεχίζει να μαγειρεύει με τις ντόπιες παραδοσιακές συνταγές «οφτό»,αρνί ή κατσίκι στον φούρνο με δυόσμο,άνηθο και μάραθο,αρνάκι κοκκινιστό με πατάτες,αστακομακαρονάδα και άλλα φρέσκα θαλασσινά,μακαρούνια χαλκίτικα και άλλες νοστιμιές,αλλά έχει και δικό της τυρί.Στο «Remezzo» σερβίρονται μεσογειακές γεύσεις και φρέσκο ψάρι.Μια από τις λιχουδιές που θα δοκιμάσετε εκεί είναι το ψάρι «πλακί»,στον φούρνο.Επίσης υπάρχει χταπόδι στιφάδο (με δεντρολίβανο και δάφνη),ρεβίθια του φούρνου,ρεβιθοκεφτέδες,κολοκυθοκεφτέδες και ντολμάδες με άνηθο,μαϊντανό και δυόσμο.Στο εστιατόριο «Αύρα» θα γευτείτε φρέσκο ψάρι και στο «Μινόρι» θα δοκιμάσετε κρητική κουζίνα.Υπάρχει επίσης κάτω από τα δέντρα η ταβέρνα της Μαρίας.Στο εστιατόριο στην παραλία Φεντάγια θα βρείτε ποικιλία θαλασσινών,μεταξύ των οποίων θαλασσινή ανάμεικτη (αποτελείται από πεταλίδες,νυχάκι και πορφύρες),αλμυρό ψάρι (παλαμίδα και μένουλα),αλλά και κεφτεδάκια χαλκίτικα,θαλασσινό σαγανάκι με μύδια,κάβουρα,γαρίδες,φέτα κ.ά.
Συμιακό γαριδάκι στη Χάλκη
Το σερβίρουν οι ταβέρνες στην προκυμαία του Ημπορειού. «Συμιακό γαριδάκι» στη Χάλκη; Βεβαίως, αφού αυτή η μικρή κόκκινη γαρίδα ψαρεύεται σε πολλά από τα Δωδεκάνησα. «Δωδεκανησιακό γαριδάκι έπρεπε να λέγεται» μας είπε ένας καλύμνιος ψαράς στο λιμάνι του Ημπορειού, γιατί ψαρεύεται με κύρτους σε μεγάλο βάθος σε όλα σχεδόν τα νησιά των Νοτίων Σποράδων. Συμιακό γαριδάκι θα βρείτε και στις ταβέρνες στην Κάμειρο Σκάλα της Ρόδου απ΄ όπου αναχωρεί το καραβάκι για τη Χάλκη, όπου όμως έχει την τιμητική του. Τη μικροσκοπική γαρίδα θα τη γευτείτε στη Χάλκη βραστή με λεμόνι, τηγανητή, αλλά και με ρύζι, αρακά και καλαμπόκι.
