Από το 1989, όταν ξεκίνησαν, κινήθηκαν με μοναδική ισορροπία ανάμεσα στην προκλητικότητα του περιθωριακού και στην ανοδική πορεία προς τους χρυσούς δίσκους. Ωσπου το 1995 καθ’ οδόν προς τις ΗΠΑ έχασαν το ιδρυτικό τους μέλος Ρίτσι Εντουαρντς. Από τότε, κατά έναν παράξενο τρόπο, οι τρεις εναπομείναντες Manic Street Preachers γνώρισαν ακόμη περισσότερη επιτυχία, ενώ η πίστη ότι ο χαμένος φίλος τους σύντομα θα βρεθεί μεγαλώνει συνεχώς!
«La tristesse durera…» («Η θλίψη θα συνεχιστεί…»)
Ο Βαν Γκογκ ξεψυχώντας
Η βότκα πήρε το πάνω χέρι λίγο πριν από το Χίθροου… Το ασημί Vauxhall Cavalier έτρεχε με ταχύτητα στον βρεγμένο αυτοκινητόδρομο Μ4, δυτικά του Λονδίνου. Στο τιμόνι καθόταν ο 28χρονος Ρίτσι Εντουαρντς, κιθαρίστας, στιχουργός και συνιδρυτής των Manic Street Preachers, ενός από τα πιο επιτυχημένα αλλά και από τα πιο «ιδιαίτερα» συγκροτήματα της αγγλικής σκηνής. Εκείνο το μουντό πρωινό της Τρίτης 31 Ιανουαρίου 1995 τα τέσσερα μέλη της μπάντας είχαν ραντεβού στο αεροδρόμιο, για να πετάξουν στις ΗΠΑ με σκοπό να δώσουν κάποιες προγραμματισμένες συνεντεύξεις στα εκεί ΜΜΕ. Ο Ρίτσι ήξερε πως ήταν αργοπορημένος. Πάτησε και άλλο το γκάζι, ήπιε λίγη βότκα ακόμη και άφησε το μπουκάλι στο κάθισμα του συνοδηγού αριστερά του, όπου υπήρχαν μόνο μερικά τσαλακωμένα ασημόχαρτα από περιτυλίγματα σοκολάτας…
Προσπέρασε σαν σίφουνας την έξοδο για το Χίθροου και συνέχισε ακάθεκτος με κατεύθυνση δυτικά, προς την Ουαλία! Για αρκετή ακόμη ώρα οδηγούσε χωρίς στάση, ώσπου έφθασε έξω από το σπίτι του στο Κάρντιφ. Ανέβηκε στο διαμέρισμά του, άφησε εκεί το διαβατήριο και τις πιστωτικές κάρτες του, ξαναγύρισε στο αυτοκίνητο, έβαλε μπροστά και… χάθηκε για πάντα!
Πίσω στο Χίθροου ο μπασίστας Νίκι Γουάιρ (που μαζί με τον Ρίτσι είχαν ξεκινήσει τους MSP από το 1989) «πάγωσε» συνειδητοποιώντας πως, χάνοντας το αεροπλάνο, το συγκρότημα έχανε άλλη μια ευκαιρία να εξωραΐσει την όχι και πολύ καλή εικόνα του στις ΗΠΑ, πράγμα στο οποίο αποσκοπούσαν άλλωστε οι συνεντεύξεις που θα έδιναν εκεί. «Πάγωσε» αλλά δεν ξαφνιάστηκε. Γιατί από τα τέλη του 1993 ήδη ο παιδικός του φίλος, ο Ρίτσι, είχε αρχίσει να φέρεται αλλοπρόσαλλα (αν όχι να καταρρέει), εκθέτοντας ουκ ολίγες φορές τον εαυτό του και τους υπόλοιπους MSP ως αναξιόπιστους. Και φυσικά, όπως από την αρχή της καριέρας τους η στάση τους ήταν που έκανε τον αγγλικό Τύπο να ασχολείται συνέχεια μαζί τους, έτσι και τον τελευταίο καιρό η παράξενη «στάση» του Ρίτσι Εντουαρντς είχε γίνει θέμα στον (μουσικό κυρίως) Τύπο. Γιατί δύσκολα μπορούσε κανείς να κατανοήσει πώς ο εξαιρετικά καλλιεργημένος, χαρισματικός και αιχμηρός χαρακτήρας του μπορούσε να βυθίζεται σιγά σιγά σε ένα, ορατά χωρίς επιστροφή, ταξίδι στα πιο βαθιά νερά της κατάθλιψης…
Οι δύο νεαροί ξεκίνησαν συμμαθητές και συμπαίκτες στην ποδοσφαιρική ομάδα της γειτονιάς τους, στο Μπλάκγουντ της Ουαλίας. Εφηβοι κιόλας είχαν αντιληφθεί πως η μόνη διέξοδός τους από την προοπτική της εφ’ όρου ζωής εργασίας στα τοπικά ορυχεία ήταν η μουσική και τα βιβλία.
Ετσι, ο Τζορτζ Οργουελ, οι Echo And The Bunnymen, ο Ουίλιαμ Μπάροουζ και ο Ντέιβιντ Μπάουι μεταξύ άλλων ήταν ταυτόχρονα παράθυρο στον έξω κόσμο αλλά και σχολείο για τους δύο ανήσυχους φίλους. Που και στο κανονικό σχολείο δεν τα πήγαιναν άσχημα! Τελείωσαν σχεδόν αριστεύοντας και το 1986 έγιναν δεκτοί στο Πανεπιστήμιο του Σουόνσι, ο μεν Γουάιρ για σπουδές πολιτικής φιλοσοφίας, ο δε Εντουαρντς για σπουδές ιστορίας. Αποφοιτώντας το 1989 ξεκινούν, μαζί με άλλα δύο παιδιά από το Μπλάκγουντ, το συγκρότημά τους και με το που μετακινούνται στο Λονδίνο, ένα χρόνο αργότερα, κερδίζουν αμέσως την προσοχή! Δεν ήταν και δύσκολο! Εντονο μέικ-απ, γυναικείες στενές μπλούζες ζωγραφισμένες με επιθετικά σλόγκαν, έκδηλο μίσος για κάθε άλλο συγκρότημα αυτού του κόσμου και δηλώσεις του τύπου «θα κάνουμε μόνο ένα δίσκο τον μεγαλύτερο δίσκο όλων των εποχών και μετά θα διαλυθούμε!» έκαναν τον αγγλικό Τύπο να προσέξει τους νεαρούς, αλλά και να κρατήσει επιφυλάξεις απέναντί τους. Στο κάτω κάτω όλα αυτά ο κόσμος τα είχε ξανακούσει πριν από 15 χρόνια από κάποιους άλλους τύπους, που άκουγαν στο όνομα Sex Pistols! Η αμφισβήτηση της αυθεντικότητας των MSP έκανε τον Εντουαρντς να αναλάβει δράση. Μετά από μια συναυλία τους στο Νόργουιτς πήρε παράμερα ένα δημοσιογράφο και, όση ώρα τον επέπληττε για τα γραφόμενά του, χάραξε αργά αργά με ένα ξυράφι στο ίδιο του το μπράτσο τη φράση «4 Real» («στ’ αλήθεια»)! Τον πήγαν στο νοσοκομείο όπου αρνήθηκε να τον περιποιηθούν πριν από τα θύματα των… αληθινών ατυχημάτων, με αποτέλεσμα να αιμορραγεί για ώρες… Η φωτογραφία του καταματωμένου και απαθούς Εντουαρντς έκανε τον γύρο των εφημερίδων και, φυσιολογικά, ο πρώτος δίσκος των MSP που ακολούθησε ήταν στο επίκεντρο της προσοχής των ΜΜΕ. Είχε ένα δημαγωγικό και επηρμένο τίτλο («Generation Terrorists») και τραγούδια που συνδύαζαν μια «πανκ» στάση με μια μουσική εύληπτη και «ύπουλη» και με στίχους γεμάτους κυνισμό, πολιτικοκοινωνικούς αφορισμούς, λογοτεχνικές αναφορές και αυτοσαρκαστικές περιγραφές κάποιων ευαισθησιών…
Το συγκρότημα έγινε αμέσως αυτό που λέμε «μεγάλο». Συνέχισε να προκαλεί με τη «ρητορική» του, άρχισε να παίζει στα μεγάλα φεστιβάλ και ετοίμασε τον δεύτερο δίσκο του πάνω σε ακόμη πιο εύκολα μουσικά μοτίβα, ώστε να μπορέσει να εκπορθήσει σιγά σιγά και την αμερικανική αγορά…
Η βότκα άρχισε να παίρνει το πάνω χέρι γύρω στα τέλη του 1993. Ούτως ή άλλως η επιτυχία κατασπάραζε σιγά σιγά τον Ρίτσι, αλλά και οι συνεχόμενες περιοδείες τού πρόσφεραν απλόχερα πλήξη, φοβίες και άφθονη βότκα που τον κατασπάραζαν εξίσου. Στις αρχές του ’94 σταμάτησε να τρώει οτιδήποτε εκτός από σοκολάτες (!), τον Απρίλιο αυτομαχαιρώθηκε και τον Αύγουστο νοσηλευόταν στο Κάρντιφ, σε κατάσταση νευρικής κατάρρευσης… Εκείνο τον μήνα οι MSP παίζουν στα μεγάλα αγγλικά φεστιβάλ για πρώτη φορά χωρίς τον Εντουαρντς και κυκλοφορούν τον τρίτο (και χειρότερο) δίσκο τους, «The Holy Bible», που φιλοξενεί και τραγούδια του νοσηλευόμενου φίλου τους. Οι τίτλοι τους ήταν ενδεικτικοί: «Die In The Summertime», «Mausoleum»… Λίγους μήνες αργότερα, όταν οι MSP αποφάσισαν να προωθήσουν τον εν λόγω δίσκο στις ΗΠΑ, οι αγκαλιές τους ήταν και πάλι ανοιχτές για τον Ρίτσι. Εκείνος, αδύνατος όσο ποτέ, με το κεφάλι ξυρισμένο, τρώγοντας μόνο σοκολάτες και λυπημένος από τον θάνατο του πιστού του σκύλου, τους έδωσε ραντεβού στο αεροδρόμιο Χίθροου και τους άφησε να περιμένουν για πάντα…
Κατά έναν παράξενο τρόπο τότε άρχισε το μεγαλύτερο κεφάλαιο στην καριέρα των MSP και ένα από τα πιο «παράξενα» κεφάλαια στην ιστορία του ροκ. Σε αυτό το κομμάτι της ιστορίας μας οι MSP, επιδεικνύοντας την ανέκαθεν ιδιαίτερη «στάση» τους, προτίμησαν να συρρικνωθούν σε τρίο παρά να αντικαταστήσουν τον εξαφανισθέντα φίλο τους. Τους πήρε ένα τρίμηνο για να συνέλθουν από το σοκ και μετά, με μια ανακοίνωση που ταίριαζε γάντι στην ως τότε ισορροπία τους μεταξύ γενναιότητας και απελπισίας, πληροφόρησαν τον κόσμο πως συνεχίζουν ως έχουν, χωρίς να αντικαταστήσουν τον Εντουαρντς, όπως θα έκανε κάθε άλλη μπάντα, περιμένοντάς τον, αν και όποτε θελήσει, να επιστρέψει…
Νωρίτερα, το αίνιγμα της εξαφάνισής του είχε αρχίσει να παίρνει διαστάσεις θρύλου. Ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου το ’95 η αστυνομία βρήκε το ασημί Vauxhall του στη γέφυρα του Σέβερν, ένα σημείο δημοφιλές στους υποψήφιους αυτόχειρες της Δυτικής Αγγλίας. Οσο τα νερά του Μπρίστολ όμως δεν έβγαζαν στον αφρό το πτώμα του, ο θρύλος που λέγαμε άρχισε να κάνει τον κύκλο του. Πρώτον, ο Εντουαρντς προτού παρατήσει διαβατήριο και κάρτες είχε «σηκώσει» περί το 1 εκατ. δρχ. και, δεύτερον, ήταν σαφές ότι είχε ζήσει για μέρες μέσα στο αυτοκίνητο. Κάποιος είπε πως τον είδε στο Νιούπορτ και ένας ταξιτζής ότι πήγε κάποιον από το Νιούπορτ στο Μπλάκγουντ, στη γενέτειρα του Ρίτσι. Γρήγορα υπήρχαν αναφορές γι’ αυτόν από όλη την Ουαλία, το Λίβερπουλ, το Βερολίνο, τη Νέα Υόρκη… Στις σελίδες του Ιντερνετ άρχισαν να κυκλοφορούν απίστευτες θεωρίες για την εξαφάνισή του και στις σελίδες αλληλογραφίας των εφημερίδων και περιοδικών της Αγγλίας άρχισαν και συνεχίζουν ως σήμερα να καταφθάνουν ανοιχτές επιστολές – εκκλήσεις στον Ρίτσι να επιστρέψει.
Και άλλες φορές, στο παρελθόν, κάποιος ρόκερ εξαφανίστηκε ή καλλιέργησε τη φήμη του «θανάτου» του, αλλά ποτέ (με την εξαίρεση μιας σύντομης περιόδου, οπότε φημολογήθηκε ο θάνατος του Πολ Μακάρτνεϊ) το κοινό δεν τοποθετήθηκε απέναντι σε κάτι τέτοιο με την επιμονή, την πίστη και το αληθινό ενδιαφέρον με τα οποία αντιμετώπισε την εξαφάνιση του Ρίτσι Εντουαρντς.
Απέναντι σε αυτή τη συμπεριφορά του κοινού οι MSP τοποθέτησαν πέρυσι τον χωρίς τον Εντουαρντς δίσκο τους «Everything Must Go». Τώρα ακούγονται πιο «ποπ», περισσότερο Ουαλοί, ανοιχτοί όσο ποτέ στον έξω κόσμο, ανοιχτοί ακόμη και στους άλλους μουσικούς!
Περιοδεύουν συνεχώς, μόνοι αλλά και με τους Oasis, παίζουν πάλι στα φεστιβάλ, «ανοίγονται» για πρώτη φορά με επιτυχία στην Αμερική και κλείνουν το 1996 ανακηρυσσόμενοι «συγκρότημα της χρονιάς» από κάθε δημοψήφισμα των αγγλικών περιοδικών και γνωρίζοντας, πλάι στο αίνιγμα και στην οδύνη της απώλειας του φίλου τους, δόξα και επιτυχία που δεν είχαν αγγίξει ποτέ τους…
Δύο χρόνια μετά την εξαφάνιση του Ρίτσι, στις 24 Φεβρουαρίου 1997, οι τρεις MSP πήραν στα χέρια τους τα δύο σημαντικότερα βρετανικά μουσικά βραβεία (τα αντίστοιχα Γκράμι): «καλύτερο βρετανικό συγκρότημα» και «καλύτερος δίσκος» του 1996. Το μελοδραματικό τους όνομα βρήκε όλο του το νόημα όταν στην τελετή της απονομής άρχισαν να παίζουν ένα τραγούδι: «Οι βιβλιοθήκες μάς όπλισαν με δύναμη, ενώ η δουλειά μάς όπλισε με ελευθερία» τραγουδούσαν, ενώ στην οθόνη αναβόσβηνε ένα τσιτάτο του Οργουελ: «Η ελπίδα βρίσκεται στους προλετάριους!». Οταν αποχώρησαν σε κλίμα θριάμβου, ακόμη και ο Ρίτσαρντ Μπράνσον χειροκροτούσε ενθουσιασμένος…
Λίγες ημέρες αργότερα, και για την ακρίβεια στις αρχές Μαρτίου, η ελπίδα ζωντάνεψε όσο ποτέ για τον Ρίτσι, όταν μια αξιόπιστη πηγή ανέφερε πως τον εντόπισε στην Γκόα των Ινδιών. Η πηγή ήταν ο 48χρονος Βίβιαν Μόρις, καθηγητής κολεγίου και δημοσιογράφος από το Σουόνσι. Ο Μόρις ισχυρίστηκε πως τον περασμένο Νοέμβριο συνάντησε στην Γκόα κάποιον «Ρικ» που ήταν φτυστός ο Ρίτσι Εντουαρντς και που ζούσε εκεί τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Ο άγνωστος εξαφανίστηκε μόλις κατάλαβε πως ο Μόρις τον αναγνώρισε… Με το που δημοσιοποιήθηκε η μαρτυρία του καθηγητή, η αδελφή του Εντουαρντς έφυγε για την Ινδία, ο Γουάιρ και οι άλλοι MSP επανέλαβαν το στερεότυπο «καλώς να ορίσει!» και ο Τύπος άρχισε να ξανασκαλίζει την υπόθεση της εξαφάνισής του, ζητώντας από την Αστυνομία να την βγάλει από το αρχείο… Και όλοι περιμένουν!
Οσοι πάντως έχουν βαλθεί να εντοπίσουν τον Εντουαρντς, καλά θα κάνουν να κοιτάξουν πίσω, στην ανάλογη ιστορία του τραγικού Σιντ Μπάρετ των Pink Floyd. Ισως εκεί βρουν τους λόγους που θα τους επιβάλουν να αφήσουν τον Εντουαρντς ήσυχο στο κρησφύγετο όπου όλοι εύχονται να βρίσκεται. Ισως εκεί, όταν ανοίξουμε κάποτε την ιστορία του Σιντ Μπάρετ, βρούμε και το φινάλε της ιστορίας που ανοίξαμε σήμερα. Που θα μπορούσε και να λέγεται: τρεις Manic Street Preachers περιμένουν έναν Missing Street Preacher…
