Η αγορά ορίζει τις αποδόσεις
* Γενικά χαρακτηριστικά
Τα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου είναι τίτλοι μέσης και μεγάλης διάρκειας, τριών ως επτά ετών, οι οποίοι απευθύνονται σε ιδιώτες, αλλά και σε θεσμικούς επενδυτές (αμοιβαία κεφάλαια, ασφαλιστικούς οργανισμούς κτλ.), καθώς και σε τράπεζες, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Οι τίτλοι αυτοί απευθύνονται σε επενδυτές οι οποίοι επιθυμούν να επενδύσουν τα χρήματά τους εξασφαλίζοντας αποδόσεις που θα είναι πάντοτε σύμφωνες με τους όρους που επικρατούν στην αγορά (διαφορετικό επιτόκιο για κάθε τοκοφόρο περίοδο).
Τα ομόλογα αυτά φέρουν τοκομερίδια, το ονομαστικό επιτόκιο των οποίων γίνεται γνωστό στην αρχή κάθε τοκοφόρου περιόδου. Το επιτόκιο αυτό συνήθως διαφέρει από έτος σε έτος και εξ αυτού του λόγου οι τίτλοι αυτοί ονομάζονται κυμαινόμενου επιτοκίου.
Τα ομολόγα κυμαινόμενου επιτοκίου εξοφλούνται στη λήξη τους στην ονομαστική τους αξία.
Οι τίτλοι των ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου είναι διαπραγματεύσιμοι στις τράπεζες και στο Χρηματιστήριο. Αυτό σημαίνει ότι ο κάθε επενδυτής, σε περίπτωση ανάγκης, μπορεί εύκολα να πωλήσει τους τίτλους του πριν από τη λήξη τους, σε οποιαδήποτε τράπεζα ή στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, σε τιμές που ισχύουν στη δευτερογενή αγορά.
* Διάρκεια
Τα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου έχουν εκδοθεί ως σήμερα με διάρκειες τριών, πέντε και επτά ετών.
* Τρόπος έκδοσης και διάθεσης στο επενδυτικό κοινό
Το επενδυτικό κοινό μπορεί να προμηθεύεται τους τίτλους ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου από τις τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, τους χρηματιστές-μέλη του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ), το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και κάθε άλλο νομικό πρόσωπο που έχει εξουσιοδοτηθεί για πώληση τίτλων του Δημοσίου.
Τα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου εκδίδονται και διατίθενται με τη μέθοδο της δημοπρασίας πολλαπλών τιμών.
Οι μεγάλοι ιδιώτες επενδυτές μπορούν να συμμετέχουν στις δημοπρασίες των τίτλων αυτών μόνο μέσω των τραπεζών και με ελάχιστο ποσό προσφοράς 100.000.000 δρχ.
Το υπουργείο Οικονομικών, μετά τη διενέργεια κάθε δημοπρασίας, ανακοινώνει τη μέση σταθμική τιμή που προέκυψε από το σύνολο των επιτυχών προσφορών και τη μέση σταθμική απόδοση για το πρώτο έτος.
* Επιτόκιο – απόδοση. Υπολογισμός και καταβολή των τόκων
Στα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου το ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο που φέρουν τα τοκομερίδιά τους προσδιορίζεται στην αρχή κάθε τοκοφόρου περιόδου.
Το επιτόκιο αυτό ισούται με το επιτόκιο βάσης ή αναφοράς πλέον ενός περιθωρίου (spread), το οποίο από τις 6 Ιουνίου 1997 μειώθηκε σε 0,20%, 0,40% και 0,80% για τα ομόλογα τριετούς, πενταετούς και επταετούς διάρκειας αντίστοιχα.
Το επιτόκιο βάσης ισούται κάθε φορά με το ονομαστικό επιτόκιο των ετήσιων εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο ισχύει τρεις εργάσιμες ημέρες πριν από την έναρξη κάθε τοκοφόρου περιόδου και έχει προκύψει από την τελευταία δημοπρασία εντόκων γραμματίων ως το μέσο σταθμικό επιτόκιο.
Οι ετήσιοι πρόσοδοι τόκων που εισπράττει κάθε επενδυτής υπολογίζονται αν η ονομαστική αξία αυτών πολλαπλασιαστεί με το ονομαστικό τους επιτόκιο.
Για τον υπολογισμό των τόκων χρησιμοποιείται ως βάση ο πραγματικός αριθμός ημερών που έχει η κάθε τοκοφόρος περίοδος από την ημερομηνία έναρξής της ως και την ημερομηνία λήξης της, και έτος 365 ημερών, ανεξαρτήτως αν αυτό είναι δίσεκτο (ACT/365).
* Μορφή τίτλων ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου
Τα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου εκδίδονται σε άυλη μορφή. Οι τίτλοι άυλης μορφής έχουν ελάχιστη ονομαστική αξία 100.000 δρχ. και διατίθενται στο επενδυτικό κοινό σε πολλαπλάσια αυτής.
* Εξόφληση
Η εξόφληση των ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου γίνεται στην ονομαστική τους αξία, κατά την ημερομηνία λήξης τους.
* Φορολόγηση
Ο φόρος στα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου υπολογίζεται επί των εισοδημάτων που προκύπτουν από τους τόκους αυτών και παρακρατείται κάθε έτος κατά την ημερομηνία εξόφλησης ενός εκάστου τοκομεριδίου τους.
Οι τόκοι των ομολόγων αυτών, έκδοσης από 1.1.1997 ως 2.1.1998, φορολογούνται με συντελεστή φορολόγησης 7,5%.
Οι τόκοι των ομολόγων των εκδόσεων από 2.1.1998 φορολογούνται με συντελεστή φορολόγησης 10%.
* Προμήθειες
Οι προμήθειες έχουν καταργηθεί από τον Μάιο 1998 για τις νέες εκδόσεις.
Ονομαστική αξία τίτλου 100.000 δρχ.
Διάρκεια επταετής
Επιτόκιο κυμαινόμενο 12μηνο ΕΓ + 0,80% (11,50% + 0,80%) 12,30%
Αξία αγοράς 100.000 δρχ.
Ποσό τόκου έτους 12.300 δρχ.
Ποσό φόρου κάθε έτους (10%) 1.230 δρχ.
Αξία τίτλου κατά τη λήξη του 100.000 δρχ.
* Παρατήρηση
Στο παραπάνω παράδειγμα θεωρήθηκε ότι η μέση σταθμική τιμή που προέκυψε κατά τη δημοπρασία των τίτλων ήταν 100% της ονομαστικής αξίας του τίτλου.
