Ο Ιταλός Ουμπέρτο Πελιζάρι είναι αυτός που ενέπνευσε τον Λυκ Μπεσόν στη δημιουργία του «Απέραντου Γαλάζιου». Είναι ο ίδιος που έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ βουτιάς κατεβαίνοντας πιο βαθιά από το φράγμα των 150 μέτρων.
Η φήμη της ταινίας «Το απέραντο γαλάζιο» (ή «Le grand bleu» ή «The big blue», κατά την εκδοχή που προτιμάτε) στηρίχθηκε στη δημιουργία ενός θρύλου: στην ύπαρξη ενός ανθρώπου-δελφινιού. Ενός πλάσματος που λίγο έμοιαζε να ανήκει σ’ αυτόν τον κόσμο, λίγο έμοιαζε να καταλαβαίνει τους κώδικές του και, κυρίως, πολύ λίγο μπορούσε να αντέξει έξω από το νερό. Ο βυθός ήταν το πραγματικό βασίλειό του. Και σ’ αυτόν επέστρεψε.
Αν ρωτήσεις τον Ουμπέρτο Πελιζάρι ποια είναι η σχέση του με τον βυθό της θάλασσας, με πολύ μεγάλη ευκολία θα απαντήσει: «Ξέρω ότι η ελεύθερη κατάδυση μπορεί να με σκοτώσει αλλά, πιστέψτε με, το αξίζει». Σε ένα τέτοιο επιχείρημα, τι μπορεί να απαντήσει κανείς; Ο άνθρωπος που ενέπνευσε τον Λυκ Μπεσόν να δημιουργήσει τον κινηματογραφικό «άνθρωπο-δελφίνι» δεν χρειάζεται να πει τίποτε άλλο. Στην περίπτωσή του, οι πράξεις αποκτούν τη χαμένη αξία τους και τα λόγια χάνουν την υπερτιμημένη «διαφήμισή» τους.
Η μεγαλύτερη διάκριση
Ο ιταλός δύτης κέρδισε την περασμένη εβδομάδα τη μεγαλύτερη διάκρισή του: διακινδυνεύοντας ως και τη ζωή του ξεπέρασε το φράγμα των 150 μέτρων βάθους και κατέκτησε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή στην ελεύθερη κατάδυση. Η προσπάθεια έγινε στη θαλάσσια περιοχή της Γένοβας και ο Πελιζάρι δεν χρησιμοποίησε κανέναν μηχανισμό αναπνευστικής υποστήριξης παρά μόνο τον αέρα που μπόρεσε να κρατήσει στα πνευμόνια του προτού βουτήξει στη θάλασσα. Χρειάστηκαν τρία ολόκληρα λεπτά για να φθάσει τα 150 μέτρα βάθος και να ξαναβγεί στην επιφάνεια της θάλασσας. «Τα πνευμόνια μου συμπιέστηκαν σε τέτοιο βαθμό που έφθασαν το μέγεθος ενός μικρού μήλου» λέει ο ίδιος περιγράφοντας την εμπειρία του. «Η αλήθεια είναι όμως ότι οι γιατροί δεν ξέρουν πραγματικά τι μπορεί να συμβεί στο σώμα σε τέτοιο βάθος. Αν και, στο παρελθόν, τους έχω διαψεύσει…».
Ο Ουμπέρτο Πελιζάρι μοιάζει στην όψη πιο πολύ με ηλιοκαμένο σταρ παλιομοδίτικων ταινιών του Χόλιγουντ. Είναι 34 ετών και το βλέμμα του θυμίζει εκείνο το παλιό «κλασικό» στυλ των μεγάλων ζεν πρεμιέ της κινηματογραφικής οθόνης. Σε καμία περίπτωση πάντως δεν μοιάζει με άνθρωπο που διακινδυνεύει καθημερινά τη ζωή του προσπαθώντας να… φτάσει την ψυχή του. Οπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος, «όταν βρίσκομαι στον βυθό νιώθω απόλυτα ελεύθερος. Είναι σαν να ανακαλύπτω την ψυχή μου εκεί κάτω».
Για να πετύχει το κατόρθωμά του ο Πελιζάρι χρησιμοποίησε ένα μηχάνημα που μοιάζει με πρωτόγονο… ανελκυστήρα (όσοι έχετε δει το «Απέραντο γαλάζιο» θα θυμάστε τον εξοπλισμό του κινηματογραφικού Πελιζάρι Ζαν Μαρκ Μπαρ και του Ζαν Ρενό όταν κατέβαιναν στον βυθό). Το μηχάνημα αυτό, που μοιάζει με ένα μεταλλικό δοχείο με μια τρύπα στο κάτω μέρος του, τον μετέφερε στον βυθό της θάλασσας με ταχύτητα περίπου 3,5 μέτρων το δευτερόλεπτο. Οπως είναι φυσικό, με αυτή την ταχύτητα, ακόμη και αν φορούσε μάσκα στο πρόσωπό του, το λάστιχό της θα σκιζόταν. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Πελιζάρι χρησιμοποίησε ένα ζευγάρι ειδικών φακών επαφής που του έδωσαν ακόμη περισσότερες ιδιότητες… ψαριού, αφού κάλυψαν ολόκληρο το εσωτερικό του ματιού του παρέχοντάς του τη δυνατότητα να βλέπει πεντακάθαρα τον βυθό της θάλασσας χωρίς να έχει κανένα πρόβλημα.
Ο Πελιζάρι γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη κοντά στο Μιλάνο, το Μπούστο Αρσίζιο, περιοχή που μοιάζει μάλλον… ακατάλληλη για έναν άνθρωπο παθιασμένο με τη θάλασσα. Στο σχολείο του μάλιστα συνήθιζε να τρομοκρατεί τους δασκάλους του όταν έκανε μαθήματα κολύμβησης και έμενε για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δύο λεπτών κάτω από το νερό. Οι πνεύμονές του έτσι εξασκήθηκαν από νωρίς και ο ίδιος, άθελά του, έστρωσε το «υγρό» μονοπάτι της ζωής του.
Τα καλοκαίρια στη Σαρδηνία
Σήμερα για να εξασκηθεί περνάει τα καλοκαίρια του στο νησί της Σαρδηνίας, όπου και διευθύνει ένα κέντρο ελεύθερης κατάδυσης. Εκεί εξασκείται βουτώντας πολλές φορές στον πορθμό του Μπονιφάτσιο, ο οποίος χωρίζει τη Σαρδηνία από την Κορσική. Σ’ αυτά τα νερά, που έχουν το μεγαλύτερο βάθος στην περιοχή, βουτάει σχεδόν καθημερινά χωρίς πολλές φορές να χρησιμοποιεί εξοπλισμό αφού θεωρεί ότι ο θόρυβος που κάνουν τα μηχανήματα προσβάλλει τη μαγευτική ηρεμία του βυθού.
Η σχέση που έχει ο Πελιζάρι με τη θάλασσα είναι πράγματι ξεχωριστή και σίγουρα της αξίζει ένα κινηματογραφικό αντίγραφο. Οταν ο Λυκ Μπεσόν τον γνώρισε, στις αρχές του 1988, μαγεύτηκε και εμπνεύστηκε αμέσως τον κινηματογραφικό χαρακτήρα του δικού του Πελιζάρι. Ενός ανθρώπου που ζούσε περισσότερο μέσα στο νερό απ’ ό,τι έξω, που συνομιλούσε με τα δελφίνια και χόρευε μαζί τους κάτω απ’ το κύμα, που ποτέ δεν ήξερε ποιος κόσμος τον καλούσε πιο δυνατά, εκείνος της θάλασσας ή εκείνος της στεριάς.
Το φιλμ του Μπεσόν, που διαφήμισε με τον καλύτερο τρόπο τις ακρογιαλιές της Αμοργού και της Ιου, εξακολουθεί να «πουλάει» σε όλη την Ευρώπη και ο κινηματογραφικός Πελιζάρι να αυξάνει το φανατικό κοινό του. Γιατί όχι άλλωστε; Πρόκειται για ένα ποίημα γύρω από την ελεύθερη κατάδυση. Χάρη σ’ αυτό, και το σπορ αναπτύχθηκε εντυπωσιακά τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να μεταβληθεί στο πρώτο θαλάσσιο σπορ όλης της Ευρώπης. Σχετικά πρόσφατη είναι και η διοργάνωση του παγκόσμιου πρωταθλήματος ελεύθερης κατάδυσης «χωρίς όρια» στο οποίο συμμετείχαν ομάδες από την Καραϊβική, τη Βόρεια και την Κεντρική Αφρική, τις ΗΠΑ, την Απω Ανατολή, τον Ειρηνικό και τη Βρετανία.
Στο βάθος των 150 μέτρων βεβαίως τα δεδομένα αλλάζουν. Το σώμα εκτίθεται σε ισχυρότατες δυνάμεις βαρύτητας και υδροστατικής πίεσης κατά 16 φορές ισχυρότερες απ’ ό,τι οι πιέσεις στις οποίες εκτίθενται οι κολυμβητές. Οπως παραστατικά περιέγραψε την εμπειρία του ο ίδιος ο Πελιζάρι, τα πνευμόνια του συρρικνώθηκαν, ενώ εξαιρετικά επικίνδυνες ήταν οι πιέσεις που δέχθηκαν η καρδιά και ο σπλήνας του.
Ο θαλάσσιος λέων
Εκφράζοντας τις επιφυλάξεις τους οι γιατροί του πρωταθλητή είχαν υποστηρίξει ότι οι πνεύμονές του μπορεί και να αρχίσουν να αιμορραγούν, πράγμα που ευτυχώς δεν συνέβη. «Οποιος έχει γερά πνευμόνια μπορεί να κατεβεί εκεί κάτω» λέει σήμερα ο ίδιος, «το μόνο που χρειάζεται είναι να έχεις ακριβή κρίση ώστε να καταλάβεις αν υπάρχει αρκετό οξυγόνο στα πνευμόνια σου για να γυρίσεις πίσω».
Μήπως στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για θαλάσσιο δελφίνι αλλά για λιοντάρι της θάλασσας; Ο ίδιος χαμογελάει και εξηγεί: «Χρησιμοποιώ μια μέθοδο γιόγκα και προτού πέσω στο νερό ηρεμώ, ελαττώνω τους χτύπους της καρδιάς μου. Σε βάθος κάτω των 100 μέτρων ο σφυγμός μου χτυπάει περίπου εννέα φορές το λεπτό». Και καταλήγει: «Οταν είμαι στη θάλασσα, γίνομαι και εγώ νερό. Και δεν υπάρχει ομορφότερο συναίσθημα απ’ αυτό. Επειτα, όπως όλοι οι Ιταλοί, εκείνο που θέλω περισσότερο είναι να κάνω τη μαμά μου περήφανη!». Και χαμηλώνοντας τη φωνή του εξηγεί γελώντας: «Κυριολεκτικά το μισεί όταν με βλέπει να πηγαίνω για κάποιο νέο ρεκόρ»…
