Ουρές στα εξωτερικά ιατρεία. Ράντζα στους διαδρόμους. Ασθενείς φωνάζουν από τον πόνο. Γιατροί και νοσηλευτές τρέχουν γεμάτοι άγχος, προσπαθώντας να αντεπεξέλθουν στον μεγάλο φόρτο εργασίας. Η εικόνα τις ημέρες εφημερίας στα μεγάλα νοσοκομεία του κέντρου της Αθήνας είναι τραγική, καθώς συρρέουν σε αυτά ασθενείς και τραυματίες με τους συγγενείς τους, από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Ο «Ευαγγελισμός», το Ιπποκράτειο, το Κρατικό Αθήνας «Γεώργιος Γεννηματάς» είναι ορισμένα από τα νοσοκομεία «πρώτης γραμμής». Στον αντίποδα βρίσκονται μικρότερα νοσοκομεία, όπως το «Ελπίς», η «Παμμακάριστος», το «Αμαλία Φλέμινγκ», στα οποία αυτές τις δύσκολες για τα μεγάλα νοσοκομεία ημέρες συναντά κανείς ακόμη και άδεια κρεβάτια. Στους διαδρόμους τους επικρατεί απόλυτη ηρεμία. Το γεγονός αυτό εν μέρει οφείλεται στην πεποίθηση που επικρατεί ότι τα μεγάλα νοσοκομεία του κέντρου της Αθήνας παρέχουν καλύτερη περίθαλψη, κυρίως λόγω του «ονόματος» των γιατρών που εργάζονται σε αυτά.
Η επιλογή του νοσοκομείου στο οποίο πρόκειται να διακομισθεί το περιστατικό γίνεται από το ΕΚΑΒ, το οποίο ενημερώνεται από τα νοσοκομεία για την πληρότητα των μονάδων εντατικής θεραπείας. Ορισμένα μόνο νοσοκομεία πληροφορούν το ΕΚΑΒ για την πληρότητα όλων των θαλάμων νοσηλείας. Ακόμη όμως και αυτό γίνεται αποσπασματικά.
Κριτήριο αποτελεί συνήθως η περιοχή όπου διαμένει ο ασθενής, καθώς και η σοβαρότητα του περιστατικού. «Τις ημέρες των γενικών εφημεριών» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο πρόεδρος του «Ευαγγελισμού» κ. Φ. Μήτσης «περίπου το 25%-30% των διακομιδών προέρχεται από το ΕΚΑΒ. Ωστόσο οι περισσότεροι ασθενείς επιλέγουν οι ίδιοι το δικό μας νοσοκομείο. Αυτό γίνεται ακόμη και σε περιπτώσεις ασθενών που δεν χρήζουν τριτοβάθμιας περίθαλψης». Ο κ. Μήτσης επισημαίνει ότι η διοίκηση δεν μπορεί να παραπέμψει τους ασθενείς λόγω πληρότητας σε άλλο, μικρότερο νοσοκομείο, τουλάχιστον όχι χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των διευθυντών κλινικών. Ανάλογη είναι η άποψη του προέδρου του «Αμαλία Φλέμινγκ» κ. Σ. Σπηλιώπουλου, ο οποίος προσθέτει ότι «στις περισσότερες περιπτώσεις, ακόμη και αν το περιστατικό μπορεί να παραπεμφθεί αλλού, ο γιατρός δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για να γίνει αυτό». Ο κ. Σπηλιώπουλος σημειώνει δε ότι και οι ίδιοι οι ασθενείς συχνά δεν δέχονται να διακομισθούν σε μικρότερα νοσοκομεία, καθώς θεωρούν ότι δεν θα τύχουν ανάλογης περίθαλψης με τα νοσοκομεία του κέντρου.
Ο διευθυντής Διοικητικού στο Σισμανόγλειο κ. Α. Νεοφύτου υποστηρίζει ότι η σωστή κατανομή των ασθενών στα νοσηλευτικά ιδρύματα που εφημερεύουν εξαρτάται περισσότερο από την εσωτερική οργάνωση και ρύθμιση του κάθε νοσοκομείου. «Την παραμονή της γενικής εφημερίας» λέει ο κ. Νεοφύτου «δεν εισάγονται σε εμάς τακτικά περιστατικά, εφόσον δεν υπάρχουν κενά κρεβάτια. Ο προγραμματισμός αυτός βοηθά ώστε να αποφεύγεται το φαινόμενο των ράντζων». Το πρόβλημα του κορεσμού των νοσοκομείων, συνεχίζει ο κ. Νεοφύτου, παρατηρείται κυρίως εκεί όπου λειτουργούν πολλές πανεπιστημιακές κλινικές. Και προσθέτει: «Οι καθηγητές του κλινικών αυτών κάνουν σε κάποιες περιπτώσεις δικές τους εισαγωγές, χωρίς να υπόκεινται σε κάποιον έλεγχο».
Η ορθολογικότερη κατανομή των περιστατικών σε μικρά και μεγάλα νοσοκομεία θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη συνεργασία των διοικήσεων και των διευθυντών κλινικών. Ο κ. Μήτσης αναφέρει ότι γίνεται ήδη προσπάθεια για συνεργασία του «Ευαγγελισμού» με το ΝΙΜΤΣ, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτό. «Εξάλλου» επισημαίνει ο πρόεδρος του «Ευαγγελισμού» «τα μικρά νοσοκομεία θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τα μεγαλύτερα όχι μόνον όσον αφορά τα επείγοντα περιστατικά αλλά και όσον αφορά τα χρόνια, τα οποία “κρατούν” κρεβάτια για μεγάλο χρονικό διάστημα».
Δύο επιπλέον λύσεις για την αποσυμφόρηση των μεγάλων νοσοκομείων της Αθήνας προτείνει ο πρόεδρος του Ιπποκρατείου κ. Δ. Παπαθανασίου. Η πρώτη αφορά την ανάπτυξη των Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και η δεύτερη τη δημιουργία αυτόνομων Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών, με ξεχωριστό προσωπικό. Το τελευταίο θα συμβάλει στην αυστηρότερη επιλογή των περιστατικών που θα εισάγονται στο νοσοκομείο. Από την πλευρά του ο πρόεδρος του «Ευαγγελισμού» προσθέτει ότι «για την εύρυθμη λειτουργία των μεγάλων νοσοκομείων της Αττικής είναι απαραίτητο να υπάρξει καλύτερη συνεργασία των διοικήσεων, καθώς και ανάπτυξη των περιφερειακών νοσοκομείων της χώρας».
«Το Βήμα» επισκέφθηκε πριν από λίγες ημέρες τρεις ομάδες νοσοκομείων που εφημέρευαν παράλληλα. Σε πολλά από αυτά τα 10 νοσοκομεία η επίσκεψη έγινε στις 8 το πρωί της δεύτερης ημέρας της γενικής εφημερίας. Την ώρα αυτή οι εφημερίες ολοκληρώνονται και αρκετές κλινικές έχουν βγάλει ήδη ράντζα. Κάθε ομάδα αποτελούνταν από ένα μεγάλο κεντρικό νοσοκομείο και άλλα δύο μικρότερα ή πιο απομακρυσμένα. Οι φωτογραφίες που ακολουθούν δεν χρειάζονται πολλές επεξηγήσεις.
Γεμάτοι θάλαμοι, πολλά ράντζα, ταλαιπωρημένοι ασθενείς και συγγενείς, καθώς επίσης και γεμάτοι άγχος γιατροί συνθέτουν την εικόνα που παρουσίαζε ο «Ευαγγελισμός» (φωτογραφία) μία ημέρα μετά τη γενική εφημερία. Οι εισαγωγές ασθενών, τόσο από την περιοχή του Λεκανοπεδίου όσο και από την υπόλοιπη Ελλάδα, ήταν την ημέρα εκείνη περισσότερες από όσες μπορεί να δεχθεί το νοσοκομείο, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να «στοιβάζονται» σε ράντζα. Η συγκεκριμένη εικόνα πάντως δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη, καθώς το φαινόμενο αυτό παρατηρείται κάθε φορά που ο «Ευαγγελισμός» έχει εφημερία.
Η μικρή φωτογραφία μιλάει από μόνη της. «Πριβέ» θάλαμος στο 7ο Θεραπευτήριο ΙΚΑ, την ίδια ημέρα εφημερίας με τον «Ευαγγελισμό». Εικόνα ηρεμίας με άδειες κλίνες στο Θεραπευτήριο, την ώρα που ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας δεχόταν περιστατικά τα οποία θα μπορούσαν να διακομισθούν σε μικρότερα νοσηλευτικά ιδρύματα. Το 7ο Θεραπευτήριο ΙΚΑ βρίσκεται κοντά στην οδό Πατησίων, στο κέντρο της Αθήνας, δηλαδή όχι πολύ μακριά από τον «Ευαγγελισμό». Οι λίγοι ασθενείς που εισήχθησαν την ημέρα εκείνη στο Θεραπευτήριο απολάμβαναν την αποκλειστική φροντίδα τόσο του ιατρικού όσο και του νοσηλευτικού προσωπικού.
Την ίδια ημέρα με τον «Ευαγγελισμό» και το 7ο Θεραπευτήριο εφημέρευε και το Σισμανόγλειο, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή των Βριλησίων, δηλαδή αρκετά μακριά από το κέντρο της Αθήνας. Οι εισαγωγές των ασθενών την ημέρα εκείνη ήταν αρκετές, χωρίς όμως να παρακωλύεται η ομαλή λειτουργία του νοσοκομείου
Τα ράντζα και οι τραυματίες που έχουν κατακλύσει τους διαδρόμους του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Αθήνας «Γεώργιος Γεννηματάς» είναι ευδιάκριτα στη φωτογραφία 1.
Η φωτογραφία 2 είναι από την Παθολογική Κλινική του Νοσοκομείου Νέας Ιωνίας «Αγία Ολγα». Τα τρία ράντζα που υπάρχουν στο βάθος του διαδρόμου δεν διακρίνονται και οι φωνές μιας ασθενούς, η οποία ήταν ξαπλωμένη σε ένα από αυτά, δεν μπορεί να ακουστούν. Το προσωπικό του νοσοκομείου τοποθέτησε μια αλυσίδα στην αρχή του διαδρόμου, δημιουργώντας έναν αόρατο τοίχο. Ως εκ τούτου, ο φωτογραφικός φακός δεν «έπιασε» τη σκηνή.
Την ίδια ώρα στο νοσοκομείο «Ελπίς» (σ.σ.: βρίσκεται κοντά στο νοσοκομείο «Αγιος Σάββας» στη λεωφόρο Αλεξάνδρας) είναι σχεδόν έρημο.
Η φωτογραφία 3 είναι από την Καρδιολογική Κλινική. Στον θάλαμο νοσηλεύονται μόνο δύο ασθενείς. Και στους υπόλοιπους θαλάμους ένα με δύο κρεβάτια ήταν κενά.
Η φωτογραφία 1 είναι από το Καρδιολογικό Τμήμα του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου στις 8 το πρωί της επόμενης ημέρας της γενικής εφημερίας. Το σαλόνι των επισκεπτών έχει μετατραπεί σε χώρο υποδοχής ασθενών, καθώς δεν υπάρχουν κενές κλίνες στους θαλάμους νοσηλείας. Το… αυτοσχέδιο «παραβάν» χωρίζει πρόχειρα το ένα περιστατικό από το άλλο. Ο ασθενής που διακρίνεται μπροστά από το παραβάν έχει μόλις εισαχθεί στο νοσοκομείο ενώ οι υπόλοιποι που διακρίνονται στο πίσω μέρος της φωτογραφίας νοσηλεύονται εκεί εδώ και αρκετές ημέρες. Στον διάδρομο του ίδιου ορόφου υπάρχουν αρκετά ακόμη ράντζα με ασθενείς οι οποίοι είχαν εισαχθεί την προηγούμενη ημέρα.
Η φωτογραφία 2 είναι από το νοσοκομείο «Παμμακάριστος», το οποίο εφημέρευε την ίδια ημέρα με το Ιπποκράτειο. Ο συγκεκριμένος θάλαμος νοσηλείας διαθέτει συνολικά οκτώ κλίνες, από τις οποίες μόνο η μία ήταν εκείνη την ημέρα κατειλημμένη, θυμίζοντας δωμάτιο ιδιωτικής κλινικής. Ανάλογη εικόνα παρουσίαζαν και άλλοι θάλαμοι νοσηλείας του νοσοκομείου την ίδια ημέρα.
Στη φωτογραφία 3 διακρίνονται άδειες κλίνες σε θάλαμο νοσηλείας του νοσοκομείου «Αμαλία Φλέμινγκ», το οποίο εφημέρευε την ίδια ημέρα με το Ιπποκράτειο και την «Παμμακάριστο». Η ροή των ασθενών στο συγκεκριμένο νοσοκομείο, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή των Μελισσίων, δηλαδή εκτός κέντρου, ήταν ομαλή. Αδειες κλίνες υπήρχαν σε αρκετούς ακόμη θαλάμους, διευκολύνοντας έτσι το έργο ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.
Το νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός», το οποίο βρίσκεται στην περιοχή των Αμπελοκήπων, εφημέρευε την ίδια ημέρα με τα παραπάνω νοσοκομεία. Οι εισαγωγές ήταν αρκετές, χωρίς ωστόσο να υπάρχει το φαινόμενο των ράντζων. Μερικά από τα φορεία πάντως που υπήρχαν στους διαδρόμους χρησιμοποιούνταν από τους συγγενείς των ασθενών. Οι θάλαμοι νοσηλείας ήταν πλήρεις, όμως σε κάποιους από αυτούς υπήρχαν και άδειες κλίνες.
