Η παγίδα ήταν προσεκτικά στημένη: το τελευταίο διάστημα ο θίασος «Διπλούς Ερως» κατάφερε μυστηριωδώς να ταυτισθεί με τη θεατρική «πρωτοπορία». Συγκεκριμένα, λίγες ημέρες προτού παρουσιασθεί η «Ηλέκτρα» στην Επίδαυρο, ο Τύπος χαιρέτιζε με περίσσιο ενθουσιασμό αυτόν τον «αντισυμβατικό», τον «αιρετικά και νεανικά ανήσυχο», τον «ρηξικέλευθο» θίασο που υποσχόταν σύμφωνα με τον επικεφαλής του σχήματος Μιχαήλ Μαρμαρινό «να ξύσει το πουρί που έχει δημιουργηθεί τόσα χρόνια μέσα στο κεφάλι μας για το τι είναι και πώς παίζεται η τραγωδία».
Τελικά το εν λόγω «ξύσιμο» επιτελέστηκε με ανατριχιαστικό θόρυβο, γδέρνοντας όλες τις αισθήσεις και τις όποιες ψευδαισθήσεις μας. Η παράσταση ήταν τόσο απαράμιλλα κακή που θεωρώ σπατάλη του πολύτιμου χρόνου μου να την αναλύσω διεξοδικά. Οσοι τυχόν έχουν ακόμη αμφιβολίες για το μέγεθος της φάρσας που στήθηκε εις βάρος των νεύρων τους, ας λάβουν απλώς υπόψη τους τα εξής:
Πρωτοπορία δεν σημαίνει κατακερματισμός του κειμένου από τον ηθοποιό σε βαθμό ακαταληψίας.
Πρωτοπορία δεν σημαίνει ανόητα, ασύνδετα «ευρήματα» που διασπούν τη σκηνική δράση χωρίς κανέναν ουσιαστικό λόγο πέρα από την αυτοϊκανοποίηση του σκηνοθέτη.
Πρωτοπορία δεν σημαίνει υφολογικό συνονθύλευμα. Η ερμηνεία της Αμαλίας Μουτούση αντικατοπτρίζει την αναποφασιστικότητα και την καταλυτική άγνοια ενός σκηνοθέτη που, ανήμπορος να ερμηνεύσει δημιουργικά τη σοφόκλεια τραγωδία, υιοθετεί αδιακρίτως όλα τα πιθανά στυλ: «οικογενειακό δράμα», «παρωδία», «κωμωδία» συνδυάζονται σε αστραπιαίες εναλλαγές και προκαλούν το άκαιρο γέλιο του κοινού. Αποτέλεσμα ξανά ο εξευτελισμός του κειμένου.
Πρωτοπορία σημαίνει πάνω από όλα νέα αισθητική που προκύπτει οργανικά από μια νέα στάση απέναντι στα πράγματα. Στην περίπτωση της «Ηλέκτρας» έχουμε μια κούφια αισθητική που αντανακλά το απόλυτο ιδεολογικό κενό των συντελεστών. Μια αισθητική που λειτουργεί αυθαίρετα και επιβάλλει τις επιλογές της αυταρχικά (εφόσον δεν τις δικαιολογεί), στερώντας από τον θεατή οποιαδήποτε ελπίδα δημιουργικής συμμετοχής στα δρώμενα.
Πρωτοπορία σημαίνει ακόμη πρωτοτυπία. Η παράσταση του κυρίου Μαρμαρινού όχι μόνον υπέφερε από έλλειψη ουσιαστικής πρωτοτυπίας όπως την ορίσαμε παραπάνω αλλά δεν κατάφερε καν να ενσωματώσει στον ήδη τεμαχισμένο κορμό της τα διάφορα θεατρικά «δάνεια». Οι φωτεινές επιγραφές με τα ονόματα (Μαρία, Σάσα, Αργύρης) και τους αριθμούς που εμφανίζονταν κατά διαστήματα στα δέντρα πίσω από τη σκηνή δεν λειτούργησαν παρά μόνο ως ανούσιες αναπαραγωγές ιδεών που εφαρμόζουν χρόνια τώρα η Elizabeth LeCompte (και ο αμερικανικός θίασος Wooster Group), ο Robert Wilson, ο Richard Foreman και άλλοι πραγματικά ταλαντούχοι και ανήσυχοι καλλιτέχνες του εξωτερικού. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, τέτοιες αφελείς απόπειρες προκαλούν ειρωνικά σχόλια, όπως εκείνο του παρακαθήμενου θεατή: «Το νούμερο 111 κερδίζει μια ηλεκτρική ραπτομηχανή». Με λίγα λόγια, όσοι δεν μπορούν να κατανοήσουν τον ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενο Ντεριντά, καλύτερα να τον αφήσουν στην ησυχία του.
Πρωτοπορία, τέλος, σημαίνει ρήξη με το κατεστημένο: Πόσο πρωτοποριακός μπορεί να είναι ένας καλλιτέχνης όταν οι επιλογές του αφορούν και εκφράζουν τις αναζητήσεις της κοσμικής Αθήνας;
