Ταξιδεύουμε ανάμεσα στα πελάγη της Αιτωλίας. Από τις θεόρατες πόρτες της Κλεισούρας μπαίνουμε στο σύμπαν
των νερών και των κάμπων.

Σε ένα σημείο ενώνονται όλες οι μεγάλες δυνάμεις του τοπίου. Οι ερυθρές ανταύγειες του ήλιου που δύει κατά τη μεριά του Ιονίου, οι σκοτεινές, αλλά τόσο αισιόδοξες, σαν το μαύρο της χαρακτικής, λυγερόκορμες φιγούρες του μικρού άλσους από λεύκες, ο εξπρεσιονιστικός πίνακας των απόνερων της Λυσιμαχίας. Οι λίμνες, η Λυσιμαχία από τη μία πλευρά του δρόμου και η Τριχωνίδα από την άλλη, αποτελούν δομικό στοιχείο του τοπίου, όπως θα έλεγε και ο γλύπτης Θόδωρος (Θεόδωρος Παπαδημητρίου), ο οποίος αυτή την εποχή εκθέτει την απαρχή των συναρπαστικών αναζητήσεών του, τα σκίτσα του, στην Πινακοθήκη Αγρινίου. Οι άνθρωποι γύρω από τις επικράτειες του νερού τις λένε «πέλαγος» και τα πελάγη ήταν πάντα μια αρχέγονη πρόκληση για ταξίδι.

Υπάρχει ένα αδιόρατο νήμα που συνδέει το Αγρίνιο με τη Μάνη και τη Σαντορίνη. Τα βραβευμένα ελληνικά ιστορικά ξενοδοχεία, μέλη του δικτύου Historic Hotels of Europe, το Aigialos και το Esperas στη Σαντορίνη, το Kyrimai στον Γερολιμένα της Μάνης και το Marpessa (www.marpessa.gr) στο Αγρίνιο. Το smart luxury hotel στο τέρμα της οδού Παπαστράτου μοιάζει με απόσταγμα της εμπειρίας της περιοχής. Το τριώροφο κτίσμα του 1920 προέρχεται από την εποχή που ο πλούτος και η ευημερία του τόπου είχαν το άρωμα του καπνού. Το όνομά του είναι πριγκιπικό. Η Μάρπησσα ήταν κόρη του βασιλιά Εύηνου, διάλεξε να ζήσει με τον θνητό Ιδα και όχι με τον θεό Απόλλωνα, γιατί την έθελγε η ήρεμη ζωή. Από εκεί οι δημιουργοί του ξενοδοχείου, η Μαριάννα και ο Κώστας, εμπνεύστηκαν τον λιτά πολυτελή χαρακτήρα του. «Η πολυτέλεια στις μέρες μας σχετίζεται περισσότερο με τον χώρο, την ησυχία και τον σεβασμό» λέει από την άκρη της Παταγονίας ο σεφ Φράνσις Μάλμαν. Και βέβαια το νερό, το δομικό στοιχείο της Αιτωλίας, είναι πανταχού παρόν. Το ίδιο το έμβλημα του ξενοδοχείου συμβολίζει την υδάτινη ροή. Είναι που στο υπόγειο του αρχοντικού συνεχίζει να λειτουργεί το αρτεσιανό φρέαρ, το νερό του οποίου εμφιαλώνεται. Και μετά είναι οι λίμνες που απλώνουν τη γαλάζια γοητεία τους εκεί έξω. Εξάλλου, 9 Λίμνες λέγεται και το spa του ξενοδοχείου, μια πηγή αναζωογόνησης, ευεξίας και εν τέλει αισιοδοξίας, που μόνο η αύρα του υγρού στοιχείου ξέρει τόσο καλά να στέλνει για να σε συνεπάρει.
Το νερό είναι η οµορφιά του τόπου και ο όμορφος τόπος είναι και διαδραστικός. Γεννά εικόνες, συναισθήματα και φυσικά προϊόντα. Αυτά είναι η γεύση του, η ουσία του, άλλοτε γλυκιά άλλοτε αλμυρή, αλλά πάντοτε νόστιμη. Οι πάγκοι της δράσης του Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας «Γεύσεις γης και θάλασσας» αποπνέουν αισιοδοξία. Με τον Γιώργο Ρόμπολα, την ψυχή αυτού του εγχειρήματος, περιεργαζόμαστε τα προϊόντα, και το μεράκι και το πάθος των παραγωγών μάς απογειώνει. «Πάτρια Γη», «Ορέων» αιτωλικής γης, «Ιθάκη», «Μελένια», «Αιτωλών και Ακαρνάνων γαία», «Κήπος των Εσπερίδων». Η Κατερίνα Γραμμένου, η δημιουργός, με τη βοήθεια γυναικών του χωριού, με όλα αυτά τα καλούδια που έχει ο Κήπος των Εσπερίδων, τραχανοκεφτέδες, τραχανόπιτα, κόκορα με χυλοπίτες, όλα σπιτικά με δικά τους υλικά, μας δελέασε να επισκεφτούμε τη μυρωδάτη Ρίγανη ψηλά πάνω από τη Λυσιμαχία. Κάτω, στην όχθη της λίμνης, στα Κλεισορέματα, η νέα γενιά του τυροκομείου Βασιλείου, ο Δημήτρης και η Ευανθία, συνεχίζουν μια οικογενειακή παράδοση, αλλά και μια εθνική, ήδη από την εποχή του Ομήρου, με γάλα από τα κοπάδια που βόσκουν γύρω από τις λίμνες. Η φέτα ΠΟΠ και η κεφαλογραβιέρα ΠΟΠ είναι κορυφαίες.
Και από τη Λυσιμαχία στην Τριχωνίδα. Το φύλλο του πλατάνου «έτρεμε τόσο που το πήρε ο άνεμος / έτρεμε τόσο πώς να μην το πάρει ο άνεμος / πέρα μακριά μια θάλασσα», φέρνοντας στη μνήμη στίχους του Γιώργου Σεφέρη. Στο Ντουγρί, το κάθε πλατάνι έχει και μια ιστορία να διηγηθεί, καθώς το νεότερο είδε περισσότερους από 200 χειμώνες να περνούν πάνω από τα κλαδιά του και να τα γυμνώνουν μέχρι την άνοιξη. Δεν είναι καθόλου παράδοξο να περνούν σκιέρ του νερού ανάμεσα στα κλαδιά με τα λίγα χρυσαφοκόκκινα φύλλα που αντιστέκονται ακόμη στο φύσημα του φθινοπώρου. Τους βλέπεις καθισμένος αναπαυτικά στα καθίσματα του Κτήματος Πιθάρι, όπου ο Γιώργος Λάμπρης μιλάει με ενθουσιασμό για τα συμβάντα στην ακρολιμνιά.
Στο πέλαγο της Τριχωνίδας σέρνουν φωτιές τα καΐκια για να ψαρέψουν τη μικρή αθερίνα του γλυκού νερού, ένα μοναδικό πλάσμα που κολυμπά μόνον εδώ. Παλαιότερα την τηγάνιζαν περασμένη στο ριγανόξυλο. Τώρα ήρθε πιο απλά τηγανισμένη, μαζί με πλήθος από άλλους μεζέδες στο τραπέζι, στη σκιά των αιωνόβιων πλατάνων με θέα τη λίμνη. Μαζί της παντρεύεται ιδανικά το τσίπουρο, αλλά ταιριάζει πολύ και ο χυμός της ιθαγενούς Μαλαγουζιάς, που λέγεται ότι ξεκίνησε από εδώ, από τη χώρα των Ακαρνάνων και των Αιτωλών. Η εγχώρια Μαλαγουζιά συναντά τη διεθνή ποικιλία Sauvignon Βlanc στο σημείο όπου συναντώνται και οι άνεμοι της Τριχωνίδας και του Ιονίου με εκείνους των βουνών, στο Πετροχώρι του Θέρμου, την πάλαι ποτέ καθέδρα του Κοινού των Αιτωλών. Με τον Κώστα Παπαθανασόπουλο και την κόρη του Ντόρα απολαμβάνουμε τα κρασιά τους Πέτρινο Χωριό στο εστιατόριο του ξενοδοχείου Αλθαία –ένα υπέροχο μπαλκόνι πάνω από τη λίμνη, απέναντι στο ηλιοβασίλεμα –παράλληλα με αρνάκι πιλάφι στον φούρνο με γιαούρτι, γίδα βραστή και πολλές πίτες.
Πριν, µέσα στο περιβάλλον του επισκέψιμου Κτήματος Θεστία στο Καινούργιο που αναπαράγει τόσο έντονα όψεις Τοσκάνης, ο οινολόγος Γιάννης Φλεριανός μάς λέει ότι η Μαλαγουζιά δίνει εδώ καλά αποτελέσματα γιατί «αισθάνεται» ότι ανθίζει μέσα στο σπίτι της. Αλλά και τα κόκκινα κρασιά παλαίωσης πάνε πολύ καλά εδώ, χάρη στο μικροκλίμα που δημιουργεί το γειτόνεμα με την Τριχωνίδα. Δοκιμάζουμε το Merlot και Cabernet Franc του 2008, ένα εξαιρετικό κρασί με τη δύναμη του παρελθόντος του και τη φρεσκάδα του μέλλοντός του, το Syrah 2011, ήδη στιβαρό αλλά με όλο το μέλλον μπροστά του, το Merlot 2006, με την απαλή γεύση και τη σοφία των χρόνων του. Ολα αυτά είναι γεύσεις και αρώματα θαυμάτων και οραμάτων, τόπων και ανθρώπων, όπως του Κώστα Μούτσιου, που οραματίστηκε και συνεχίζει να οραματίζεται το Κτήμα Θεστία, με λογισμό, όνειρο και αγάπη για τη ζωή.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ