Στο Κίεβο ήλθε η ώρα των μεγάλων αποφάσεων. Το επισήμανε και ο δήμαρχος της ουκρανικής πρωτεύουσας Βιτάλι Κλίτσκο, την επομένη της ρωσικής πυραυλικής επίθεσης, που σκότωσε τουλάχιστον 12 ανθρώπους και τραυμάτισε σχεδόν 100. «Ένα από τα σενάρια είναι να εγκαταλείψουμε έδαφος. Δεν είναι δίκαιο. Αλλά, προκειμένου για την ειρήνη, την προσωρινή ειρήνη, ίσως να αποτελεί μια προσωρινή λύση», δήλωσε ο Κλίτσκο.
Ο δήμαρχος του Κιέβου είναι ο πιο υψηλόβαθμος αξιωματούχος που εξέφρασε ανοιχτά τον φόβο πολλών Ουκρανών, ότι ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ίσως εξαναγκαστεί σε μια «επώδυνη λύση», εν μέσω των ασφυκτικών πιέσεων που ασκεί ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Αν ο Ζελένσκι επιμείνει στην άρνησή του, θα χάσει ολόκληρη τη χώρα του μέσα σε τρία χρόνια, δήλωσε σιβυλλικά ο Τραμπ.
Πολιτική αυτοκτονία
Πολλοί αναλυτές εκτός Ουκρανίας εκτιμούν ότι μια συμφωνία ειρήνευσης με τους όρους που αξιώνει ο Τραμπ θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία του Ζελένσκι. Όμως, η εσωτερική πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη και ο σημερινός πρόεδρος είναι ίσως ο μοναδικός πολιτικός ηγέτης που θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος επώδυνων αποφάσεων.
Η παράδοση της Κριμαίας στους Ρώσους και η, έστω «προσωρινή», αναγνώριση των τετελεσμένων της ρωσικής εισβολής σε άλλες τέσσερις περιφέρειες της Ουκρανίας (Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα), με αντάλλαγμα το «πάγωμα» της σύγκρουσης στα σημερινά σημεία επαφής, θα αποτελούσαν παραδοχή ήττας από το Κίεβο και δικαίωση της Μόσχας, πολλώ δε μάλλον όταν οι εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση, προς το παρόν, χαρακτηρίζονται από ασάφεια.
Ο Τραμπ εκβιάζει τον Ζελένσκι με de jure αναγνώριση της Κριμαίας, ως τμήμα της ρωσικής επικράτειας, τονίζει πως η Ουκρανία δεν πρόκειται να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, ενώ σε μια επικοινωνιακού τύπου διαχείριση των συνεπειών του πρόσφατου βομβαρδισμού του Κιέβου, απευθύνθηκε στον Πούτιν μέσω των κοινωνικών δικτύων. «Βλαδίμηρε, σταμάτα» έγραψε ο αμερικανός πρόεδρος, έχοντας ήδη υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό το αφήγημα του Κρεμλίνου.
Ασκός του Αιόλου
Στη Δύση αποτελεί κοινό τόπο ότι η επιβράβευση της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για άλλες περιοχές, όχι μόνο στην Ευρώπη. Στη συνέντευξή του στο BBC την περασμένη Παρασκευή, ο Κλίτσκο τόνισε πως είναι υπεύθυνος μόνο για το Κίεβο και ότι δεν είναι δική του δουλειά οι κυβερνητικές αποφάσεις, ενώ στο ερώτημα, αν συζητεί με τον Ζελένσκι τις λεπτομέρειες μιας διευθέτησης, απάντησε εμφατικά «όχι».
«Χωρίς κάμερες»
Όσο για την προσωπική αντιπαράθεσή του με τον πρόεδρο και τις κατηγορίες για διαφθορά στον δήμο, ο πρώην πρωταθλητής της πυγμαχίας είπε ότι τέτοια ζητήματα είναι καλύτερο να συζητούνται «χωρίς κάμερες». Ο Κλίτσκο – είτε μίλησε ως «λαγός» του Ζελένσκι είτε για ίδιο πολιτικό όφελος – ουδέποτε έκρυψε ότι οι φιλοδοξίες του εκτείνονται πέραν του δημαρχιακού μεγάρου. Πιστεύεται ότι διατηρεί διασυνδέσεις με πολιτικούς και στρατιωτικούς παράγοντες από την εποχή της εξέγερσης του Μεϊντάν, που ανέτρεψε τον φιλορώσο πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς το 2014. Εφόσον σταματήσει ο πόλεμος και αρθεί ο στρατιωτικός νόμος, θα ανοίξει ο δρόμος για εκλογές στην Ουκρανία.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Κλίτσκο δήλωσε ότι εκλογές εν μέσω πολέμου θα ήταν «δηλητήριο» για την Ουκρανία. «Σχεδόν 10 εκατομμύρια Ουκρανοί βρίσκονται έξω από τη χώρα, άλλοι τόσοι είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι και σχεδόν ένα εκατομμύριο πολεμούν στο μέτωπο. Έχω την αίσθηση ότι κάποιες πολιτικές δυνάμεις προετοιμάζονται για εκλογές, όμως δεν είναι η κατάλληλη ώρα. Θα πρέπει να προχωρήσουμε βήμα-βήμα, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να σταματήσουμε τον πόλεμο και μετά να γίνουν εκλογές», είπε. Είχε προηγηθεί η καταστροφική συνάντηση του Ζελένσκι με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, καθώς και ο ισχυρισμός του αμερικανού προέδρου ότι ο ουκρανός ομόλογός του είναι ένας δικτάτορας με δημοτικότητα 4%, δηλώσεις που αντιμετωπίστηκαν διεθνώς ως κατ’ εξοχήν fake news.
Παρότι είναι δύσκολο να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα από δημοσκοπήσεις σε καιρό πολέμου και στρατιωτικής λογοκρισίας, φαίνεται ότι ο Ζελένσκι παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής. Σε μία από αυτές (Ipsos, 5-10 Μαρτίου) το 72% των Ουκρανών ενέκρινε το έργο του Ζελένσκι, 8 στους 10 δήλωναν ότι έχει δημοκρατική νομιμοποίηση, ενώ 6 στους 10 θεωρούσαν ότι δεν πρέπει να στηθούν κάλπες πριν τελειώσει ο πόλεμος. Σημειώνεται ότι το 43% ανέφερε ότι η διαφθορά αυξήθηκε σε καιρό πολέμου, ενώ το 36% είπε ότι παρέμεινε στα προπολεμικά επίπεδα. Στο ερώτημα ποιον θα ψήφιζαν αν γίνονταν αύριο εκλογές, ο Ζελένσκι συγκέντρωσε 46%, με επικρατέστερο αντίπαλο τον πρώην επιτελάρχη Βαλέρι Ζαλούζνι (31%), τον οποίο απέλυσε πέρυσι ο ουκρανός πρόεδρος και στη συνέχεια διόρισε ως πρεσβευτή στο Λονδίνο. Ο πρώην πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο και η πρώην πρωθυπουργός Γιούλια Τιμοσένκο συγκέντρωσαν μονοψήφια ποσοστά, ενώ το όνομα του Κλίτσκο δεν υπήρχε στο ερωτηματολόγιο. Πάντως, το 74% εκτιμούσε ότι ο Ζελένσκι είναι το καταλληλότερο πρόσωπο για να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία.
Διαπραγμάτευση
Σε άλλη έρευνα (Survation, Φεβρουάριος), το 39% των Ουκρανών ήθελε διαπραγμάτευση για να τερματιστεί ο πόλεμος το συντομότερο δυνατόν, εξίσου μεγάλο ποσοστό (39%) τάχθηκε υπέρ των διαπραγματεύσεων, εφόσον δε θα υπήρχε πρόοδος στο μέτωπο (κάτι που είναι σήμερα πασιφανές), ενώ μόλις το 16% ζητούσε να συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι την τελική νίκη.
Αν δεν υπάρξει συμφωνία για ειρήνευση, οι ΗΠΑ «θα φύγουν», προειδοποίησε ο Ντόναλντ Τραμπ, χωρίς να διευκρινίσει αν οι Αμερικανοί θα εγκαταλείψουν μόνο τις συνομιλίες, τον Ζελένσκι ή και τη χώρα.
Πάντως, αυτό το Σαββατοκύριακο αναμένεται πως θα μπουν οι υπογραφές στην τελική συμφωνία με την οποία θα υποθηκευτεί ο ορυκτός πλούτος της Ουκρανίας, σε αντάλλαγμα για την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια.
