Παγκόσμιος συναγερμός βρίσκεται σε εξέλιξη απ’ όταν το 2011 η Κίνα επέβαλε εμπάργκο στις εξαγωγές σπανίων γαιών προς την Ιαπωνία. Οι ρωγμές που προκλήθηκαν αμέσως στην εφοδιαστική αλυσίδα και τα προβλήματά της στις βιομηχανίες κατέστησαν σαφή την εξάρτηση της σύγχρονης τεχνολογίας και της παγκόσμιας οικονομίας από τις σπάνιες γαίες της Κίνας. Και ο λόγος είναι ότι η Κίνα, έπειτα από 30 χρόνια συστηματικών και μεγάλων επενδύσεων, έχει προ πολλού διασφαλίσει σχεδόν παγκόσμιο μονοπώλιο στα αναγκαία για τις σύγχρονες τεχνολογίες μέταλλα. Εξού και παγκόσμιος συναγερμός ξεκίνησε ανά την υφήλιο, όταν τον φετινό Απρίλιο το Πεκίνο αποφάσισε αυστηρούς ελέγχους στις εξαγωγές σπανίων γαιών ως αντίποινα για τους δασμούς του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Και πολύ όψιμα ιδιαίτερα οι βιομηχανικές χώρες αντελήφθησαν το λάθος τους να αφήσουν τη δύσκολη εξόρυξη και παραγωγή σπανίων γαιών στην Κίνα. Και αυτό γιατί η Κίνα έπειτα από 30 χρόνια συστηματικών και γενναίων επενδύσεων έχει προ πολλού διασφαλίσει σχεδόν παγκόσμιο μονοπώλιο στα αναγκαία για τις σύγχρονες τεχνολογίες μέταλλα.
Ηδη πολύ καθυστερημένα εκδηλώθηκε παγκόσμιος συναγερμός από την Ιαπωνία έως τη Σουηδία, από τη Μαλαισία και την Καλιφόρνια σε συντονισμένη προσπάθεια κυβερνήσεων και επιχειρήσεων για να διασφαλιστεί η επάρκεια προσφοράς σπανίων γαιών εκτός Κίνας. Πρωτοφανή κινητικότητα επιδεικνύει κυρίως ο πρόεδρος Τραμπ, καθώς μέσα σε 10 ημέρες έκλεισε συμφωνίες με χώρες που διαθέτουν σπάνιες γαίες, όπως η Αυστραλία, η Μαλαισία, η Καμπότζη και η Ιαπωνία. Σημαντικότερη όλων φαίνεται να είναι η συμφωνία με την αυστραλιανή εταιρεία Lynas, τη σημαντικότερη εταιρεία σπανίων γαιών εκτός Κίνας. Με τη συμφωνία αυτή των ΗΠΑ με την αυστραλιανή εταιρεία Lynas δεσμεύτηκαν οι δύο χώρες να επενδύσουν περίπου 1 δισ. δολάρια στην παραγωγή σπανίων γαιών και στη δημιουργία πλήρους εφοδιαστικής αλυσίδας. Επίσης η αμερικανική τράπεζα US Export-Import Bank δεσμεύτηκε να χορηγήσει δάνεια άνω των 2,2 δισ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση σχεδίων εξόρυξης και ανάπτυξης χρήσιμων μετάλλων στην Αυστραλία. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση Τραμπ στηρίζει ενεργά τις βιομηχανίες σπανίων γαιών των ΗΠΑ. Το καλοκαίρι το Πεντάγωνο επένδυσε 400 εκατ. δολάρια στη σημαντικότερη αμερικανική εταιρεία MP Materials που λειτουργεί ορυχείο στα σύνορα της Καλιφόρνιας με τη Νεβάδα.
Η εταιρεία αυτή μάλιστα δέχθηκε επικρίσεις ότι υιοθετεί τακτικές που προσιδιάζουν σε εκείνες της Κίνας. Πάντως η εταιρεία αυτή σχεδιάζει την επέκτασή της και την ανέγερση δεύτερης μονάδας με σκοπό να φτάσει την παραγωγή της στους 10.000 τόνους μέσα σε λίγα χρόνια. Ανάλογες μονάδες παραγωγής σπανίων γαιών λειτουργούν ή έχουν δρομολογηθεί να λειτουργήσουν στη Βόρεια Οκλαχόμα, στη Νότια Καρολίνα και στο Οστιν του Τέξας. Η σχετική κινητικότητα είναι έντονη και στην Ευρώπη, με τις βιομηχανίες να έχουν επανειλημμένως απευθύνει πιεστικές εκκλήσεις στην ευρωπαϊκή Κομισιόν για να δραστηριοποιηθεί και να διασφαλίσει επάρκεια των στρατηγικής σημασίας μετάλλων. Η Γηραιά Ηπειρος ενδέχεται να βρεθεί σύντομα προ διλημμάτων, καθώς η επιτακτική ανάγκη να διασφαλίσει δική της παραγωγή σπανίων γαιών ενδέχεται να έρθει σε σύγκρουση με ζητήματα περιβαλλοντικής φύσεως, ή ακόμα και με το ενδεχόμενο κοινωνικό κόστος στις περιοχές των εξορύξεων.
